Sân bay quốc tế Lệ Giang (Vân Nam) nhỏ bé như một số sân bay quốc tế đặt ở địa phương của Việt Nam. Du khách nhập cảnh chỉ có một lối vào và chia thành mấy cửa. Nhân viên làm nhiệm vụ nhập cảnh chủ động điều tiết theo số lượng du khách ở các hàng đông hay vắng người. 

Cũng có người bị kiểm tra thân nhiệt bất chợt. Cũng có người phải vào phòng chờ để xác minh thêm thông tin cho chính xác. Rồi mọi chuyện cũng nhanh chóng, vì thời gian đó chỉ có chuyến bay của đoàn chúng tôi từ Việt Nam đến.

Vừa gặp, hướng dẫn viên du lịch người Trung Quốc tên Hoàng Tiến Minh nói tiếng Việt rất chuẩn đã tạo thiện cảm tốt đẹp cho đoàn, khi tận tình hướng dẫn du khách chờ đợi, vận chuyển hành lý, lên xe ô tô. Thi thoảng, ông lại pha trò, khiến cả đoàn bật cười. Ông tự bạch rằng, hơn 60 tuổi rồi, nhưng khi nào cũng chỉ nghĩ hơn 30 thôi, sống ở đâu cũng thoải mái, nhẹ nhàng nên thấy mình trẻ trung. 

Ông theo chúng tôi suốt lộ trình tour du lịch Đại Lý - Lệ Giang - Shangri-la. Đến đâu ông cũng giới thiệu về khu vực, về thành phố, về châu tự trị, về các dân tộc thiểu số của Trung Quốc như người Bạch, người Tạng... 

Tất nhiên, những điểm đến ông đều giới thiệu khái quát, những nét nổi bật. Cả chuyện Chính phủ Trung Quốc dành nhiều ưu đãi cho các châu tự trị, các dân tộc thiểu số, mà Vân Nam là tỉnh có nhiều dân tộc thiểu số nhất nước; thế nên các dân tộc thiểu số Trung Quốc giữ được nhiều nét văn hóa, kiến trúc truyền thống, nhất là những cổ trấn.

Cổ trấn, ấy là những thị trấn cổ còn giữ được những nét văn hóa, kiến trúc gần như nguyên vẹn cho đến ngày nay. Đó chính là những địa điểm làm giàu cho du lịch Trung Quốc, với các tour cổ trấn nổi tiếng, ví như Phượng Hoàng cổ trấn được nhiều người Việt Nam biết đến, tham quan. 

Đó cũng là lý do mà trong tour của đoàn chúng tôi ở Vân Nam, các cổ trấn là địa điểm không thể thiếu. Đó là thành cổ Lệ Giang với các khu vực Đại Nghiên, Thúc Hà và Bạch Cát, được xây dựng cách đây hơn 800 năm, là trung tâm thương mại sầm uất của con đường huyền thoại trà mã cổ đạo - nơi các lái buôn thực hiện việc trao đổi ngựa Tây Tạng lấy trà Trung Hoa. 

Đó là thành cổ Đại Lý được xây dựng năm 1382 - kinh đô một thời lừng lẫy của nước Đại Lý có vị trí vô cùng đắc địa, lưng tựa núi Thương Sơn, mặt hướng ra hồ Nhĩ Hải; là thành cổ Độc Khắc Tông (Shangri-la) có tuổi đời trên 1.300 năm - nơi tập trung sinh sống lâu đời của người Tạng, được bảo tồn tốt nhất Trung Quốc. 

Cổ trấn nào cũng là điểm du lịch nổi tiếng, bắt buộc phải đến, để thưởng lãm kiến trúc cổ kính của những dân tộc thiểu số người Trung Quốc, như Bạch, Tạng, Hán; để cảm nhận sự thân thiện của những người dân tộc thiểu số địa phương; để thưởng thức những món ăn đặc sản địa phương, từ hàng quán vỉa hè, xe đẩy đến nhà hàng sang trọng... 

Ví như những khu dân cư với các ngôi nhà đều sơn màu trắng, nội thất rất đẹp, chạm trổ công phu, tinh xảo của dân tộc Bạch. Ví như những ngôi nhà của người Tạng đều treo cờ 5 màu, ghi Kinh Phật để trừ tà ma, cầu may mắn... Ở cổ trấn nào cũng còn cơ bản nguyên vẹn những tòa nhà, đền cổ, miếu cổ, các kiến trúc lịch sử giá trị tầm địa phương, quốc gia.

Đặc biệt, đến cổ trấn nào chúng tôi cũng thấy tấp nập du khách Trung Quốc và Việt Nam. Tôi để ý, suốt hành trình, tuyệt đối không nhìn thấy du khách phương Tây nào. Ông Hoàng Tiến Minh cho biết, vì Vân Nam là tỉnh miền núi, không làm tour cho khách Tây bởi ngôn ngữ bất đồng, đi lại khó khăn. 

Thậm chí, người dân Vân Nam không muốn học tiếng Anh, vì ra trường xin việc khó, nếu học và muốn có việc làm thì phải lên các thành phố lớn. Tuy nhiên, không chỉ học tiếng Anh mới mưu sinh ở các thành phố lớn, người dân Vân Nam tìm đến các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải,... học tập, công tác ở nhiều ngành, nghề khác nhau.

Chả thế mà năm nào nghỉ tết âm lịch, người dân cũng ùn ùn đổ về quê hương gốc rễ, cội nguồn, bởi người dân Trung Quốc rất tôn trọng ngày tết cổ truyền - dịp sum họp, đoàn tụ không ai được phép lãng quên. Chả thế mà gần 1 tuần ở các cổ trấn của Vân Nam, đến địa điểm nào cũng đông nghịt du khách Trung Quốc, việc ùn tắc đường diễn ra hết sức phổ biến, ngày nào cũng vậy. 

Ông Minh còn giải thích thêm rằng, người dân làm ăn được, kinh tế giàu có, nhà nào cũng có xe hơi. Trong khi đó, cao tốc lại được miễn phí dịp lễ, tết nên rất đông người và phương tiện ra đường, đi chơi...

Khi đã cơ bản hết các điểm đến, gần hoàn thành tour du lịch, tôi có nói với ông Minh rằng, thực ra nhiều địa điểm trong tour không đẹp lắm, thậm chí trùng lắp nhau, nhất là các cổ trấn. 

Tôi bảo Hà Nội chúng tôi có Hồ Tây, nếu làm thêm những con đường, địa điểm check-in, tổ chức thêm một vài dịch vụ ở những khu vực nhất định chắc chắn sẽ đẹp, đặc sắc hơn hồ Nhĩ Hải - một trong tứ đại mỹ quan theo cách gọi “phong - hoa - tuyết - nguyệt” ở Đại Lý, nghĩa là du khách đến đây có thể đón gió, ngắm hoa, thưởng tuyết trên núi Thương và ngắm trăng ở hồ Nhĩ Hải. 

Ông Minh cười cười, không trả lời câu hỏi nhưng nói rằng ông đã có hơn 10 năm ở Việt Nam, ở Hà Nội và thường xuyên muốn được quay lại. Ông còn nói rằng, suýt được làm rể Việt Nam.

Riêng đón gió ở Đại Lý, gần đây mới nổi tiếng, trở thành điểm du lịch hút khách, là nhờ bộ phim truyền hình “Đi đến nơi có gió” với sự tham gia của 2 diễn viên chính Lưu Diệc Phi (vai Hứa Hồng Đậu) và Lý Hiện (vai Tạ Chi Dao). 

Đây là bộ phim khai thác đề tài “chữa lành”, khởi nghiệp xoay quanh hành trình rời bỏ thành phố về quê lập nghiệp, khai phá du lịch giúp đổi mới quê hương cũng như câu chuyện tình yêu nhẹ nhàng của Hứa Hồng Đậu và Tạ Chi Dao. Bộ phim được UNESCO đánh giá là đã phát huy sức mạnh của Di sản văn hóa phi vật thể, làm hồi sinh nền kinh tế thôn Vân Miêu, Đại Lý - bối cảnh trong phim. 

Đầu năm 2023, “Đi đến nơi có gió” được tờ The New York Times (Mỹ) đề cử là một trong những bộ phim truyền hình quốc tế xuất sắc năm 2023. Đặc biệt, sau khi bộ phim khởi chiếu, được đánh giá cao đã góp phần kích thích ngành du lịch địa phương bùng nổ, như thống kê của Sở Văn hóa và Du lịch tỉnh Vân Nam, Đại Lý đã đón hơn 45 triệu lượt du khách trong dịp tết nguyên đán năm 2023, doanh thu đạt hơn 38 triệu nhân dân tệ, lập kỷ lục doanh thu mới trong lịch sử ngành du lịch nghỉ dưỡng. Chúng tôi đến Đại Lý vào dịp tết nguyên đán 2025 cũng thấy chật ních du khách, ở đâu cũng thế, cả Lệ Giang và Shangri-la.

Có thể khẳng định chắc chắn rằng, phim truyền hình “Đi đến nơi có gió” đã thổi bùng sự phát triển của ngành du lịch địa phương, của không chỉ tỉnh Vân Nam. Cũng như “Bản tình ca mùa đông” đã biến đảo Jeju - vùng nghèo đói nhất Hàn Quốc vì xa đất liền, diện tích đất canh tác hạn chế - thành một trong những điểm đến du lịch nổi tiếng khắp Hàn Quốc và thế giới... 

Chính ông Minh cũng thừa nhận rằng, trước khi có phim “Đi đến nơi có gió”, thôn Vân Miêu chỉ là “nơi khỉ ho cò gáy, bé tí xíu chả ai biết đâu”... Tiếc là hôm chúng tôi đến Vân Miêu sớm, vì sợ tắc đường, nên mới chỉ lác đác vài hàng quán bắt đầu chuẩn bị mở hàng, các ngôi nhà giờ cũng chỉ để làm nơi bán hàng lưu niệm, quán cà phê, quán ăn vặt, là những điểm check-in của du khách, nhất là ngôi nhà có cửa sổ mà diễn viên Lưu Dược Phi hay ngó ra, chờ đợi người yêu Tạ Chi Dao trong phim...

Một điều nữa, tôi không khỏi nuối tiếc, Việt Nam có nhiều phim, trong đó có cả phim “bom tấn” của Hollywood như “Kong: Skull Island” (Kong - Đảo Đầu Lâu) năm 2017 với các cảnh quay ở hang động Tú Làn, động Phong Nha (tỉnh Quảng Bình), khu sinh thái Tràng An, đầm Vân Long (tỉnh Ninh Bình) hay quần thể kỳ quan thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long (tỉnh Quảng Ninh), nhưng chưa có phim nào tạo ra sự bùng nổ cho phát triển du lịch của địa phương nói riêng, của Việt Nam nói chung. 

Điều tôi tiếc ấy, chắc không chỉ riêng cá nhân mình.../.