Nạn đói lan rộng, cứu trợ bị cản trở

Báo cáo mới nhất cho thấy tình hình không dừng lại ở hiện tại, mà sẽ tiếp tục lan rộng sang Deir al-Balah và Khan Younis, đẩy hàng trăm nghìn gia đình khác vào vòng xoáy sinh tử. 

“Hầu như không một ai ở Gaza thoát khỏi cơn đói”, Joyce Msuya - Trợ lý Tổng thư ký phụ trách các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc - đưa ra lời cảnh báo nghiêm khắc thay mặt cho Phó Tổng thư ký Tom Fletcher, trích dẫn những phát hiện mới từ Ủy ban đánh giá nạn đói về phân loại giai đoạn an ninh lương thực tích hợp. 

Đặc biệt, trẻ em đang phải gánh chịu hậu quả nặng nề nhất: hơn 132.000 em dưới 5 tuổi sẽ rơi vào tình trạng suy dinh dưỡng cấp tính từ nay đến giữa năm 2026, trong đó ít nhất 43.000 em có nguy cơ tử vong - con số đã tăng gấp 3 lần chỉ trong vài tháng. 

Với phụ nữ mang thai và cho con bú, số ca suy dinh dưỡng dự kiến cũng sẽ tăng gấp 3 lần, vượt quá 55.000 trường hợp. Đây không chỉ là một thảm kịch nhân đạo, mà còn là lời cảnh tỉnh cho cả thế giới: giữa thế kỷ XXI, ngay trước mắt cộng đồng quốc tế, một nạn đói có thật đang diễn ra và lan rộng. 

Và nếu nguồn cung lương thực cùng các giải pháp cứu trợ không được bảo đảm ngay lập tức, những gì đang xảy ra ở Gaza sẽ còn để lại hậu quả vượt xa những con số lạnh lùng trên giấy.

“Tất cả đều cần lương thực”, Jens Laerke - người phát ngôn của Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc (OCHA) - nói với các nhà báo tại Geneva (Thụy Sĩ). “Toàn bộ Dải Gaza đều cần lương thực. Nạn đói đã không xảy ra nếu có đủ lương thực”. 

Trong một diễn biến liên quan, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã nhấn mạnh nguy cơ gia tăng các bệnh truyền nhiễm ở Gaza, với 94 trường hợp nghi ngờ mắc hội chứng guillain-barré hiện đã được báo cáo. 

Theo WHO, căn bệnh này có thể gây liệt và có thể điều trị tại bệnh viện bằng globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch hoặc trao đổi huyết tương. 

“Tuy nhiên, 2 phương pháp điều trị này cùng với thuốc chống viêm đã gần như cạn kiệt”, người phát ngôn của WHO, Christian Lindmeier, cho biết khi đề cập đến các hạn chế viện trợ đang diễn ra của Israel ảnh hưởng đến nguồn cung cấp cứu trợ nhân đạo vào Gaza. “Những đợt giao hàng này phải được đẩy nhanh gấp rút, cũng như năng lực giám sát và xét nghiệm”.

Từ ngày 20 đến ngày 26-8, trong số 89 nỗ lực phối hợp các phái bộ cứu trợ với chính quyền Israel trên khắp Gaza, 53 đã được tạo điều kiện thuận lợi, 23 lần ban đầu được chấp thuận nhưng sau đó bị cản trở trên thực địa, 7 lần bị từ chối và 6 lần phải rút lại, OCHA cho biết. 

Liên hợp quốc sau đó đã bày tỏ quan ngại sâu sắc rằng cuộc tấn công ngày càng dữ dội của Israel vào thành phố Gaza có thể gây ra “tác động thậm chí còn khủng khiếp hơn” đối với dân thường trên khắp Dải Gaza. 

Người phát ngôn Liên hợp quốc Stéphane Dujarric cảnh báo rằng, quyết định của Israel chấm dứt các lệnh ngừng bắn chiến thuật hằng ngày tại thành phố Gaza - nay được tuyên bố là “khu vực chiến sự nguy hiểm” - không chỉ đe dọa tính mạng của dân thường mà còn làm tê liệt khả năng hoạt động của các nhân viên cứu trợ.

Quân đội Israel khẳng định sẽ không tiếp tục cho phép các đợt tạm dừng giao tranh nhằm vận chuyển hàng viện trợ đến khu vực phía Bắc vốn đang bên bờ nạn đói. 

Đồng thời, lực lượng này cũng gia tăng tấn công trong và xung quanh thành phố Gaza, chuẩn bị cho một chiến dịch trên bộ mà ngay cả nhiều đồng minh thân cận nhất của Israel cũng đã cảnh báo sẽ là thảm họa nhân đạo. 

Trong khi đó, Bộ Y tế Gaza cho biết tình trạng suy dinh dưỡng đã khiến 5 người tử vong, cùng 59 người khác thiệt mạng do không kích chỉ trong 24 giờ. 

Trên mạng xã hội X, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) khẳng định “lệnh tạm dừng chiến thuật cục bộ” sẽ không còn hiệu lực đối với thành phố Gaza kể từ ngày 29-8, coi toàn bộ khu vực là “khu vực chiến đấu nguy hiểm”, mặc dù không hề đưa ra bất kỳ lệnh sơ tán dân thường nào.

Lời cảnh tỉnh cho nhân loại

Tình hình càng thêm nghiệt ngã khi khoảng 80% diện tích Gaza hiện nằm trong lệnh sơ tán, buộc hàng trăm nghìn dân thường phải chen chúc trong phần diện tích còn lại vốn chật hẹp và thiếu an toàn. 

Ngay cả những khu vực được Israel tuyên bố là “nhân đạo” cũng trở thành mục tiêu tấn công, khiến khái niệm “nơi trú ẩn an toàn” gần như biến mất. 

Quân đội Israel mô tả các cuộc tấn công đang diễn ra là “giai đoạn đầu” của một chiến dịch quy mô lớn, song chính trong nội bộ nước này cũng dấy lên tranh cãi về năng lực thực sự của quân đội trong việc thực hiện mệnh lệnh của Thủ tướng Benjamin Netanyahu sau gần 2 năm chiến tranh.

Trong bối cảnh đó, Bộ Y tế Gaza báo cáo thêm nhiều ca tử vong do suy dinh dưỡng và không kích, trong khi lực lượng Israel tiếp tục gia tăng hiện diện trên bộ ở ngoại ô thành phố Gaza, san phẳng nhiều khu phố, kể cả Zeitoun từng được coi là khu dân cư cao cấp. 

Mặc dù Hamas đã chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn từng được Israel đồng ý trước đó, chính quyền Netanyahu vẫn kiên quyết theo đuổi mục tiêu kiểm soát toàn bộ Gaza bằng vũ lực. 

Điều này đặt ra tình thế tiến thoái lưỡng nan: các đồng minh quốc tế cảnh báo thảm họa nhân đạo, dư luận trong nước kêu gọi kết thúc chiến tranh để giải cứu con tin, nhưng một lệnh ngừng bắn lại đe dọa sự tồn tại của liên minh cầm quyền mong manh.

Liên hợp quốc cho biết, chỉ riêng tuần cuối tháng 8-2025 đã có hơn 23.000 người Palestine phải rời khỏi thành phố Gaza, nhưng không ít người vẫn chọn ở lại vì không còn nơi nào khác để đi, hoặc vì đói khát, suy dinh dưỡng khiến họ không thể di chuyển. 

Trong khi đó, các nhóm cứu trợ khẳng định họ không hề được thông báo trước về kế hoạch tấn công mới, nếu toàn bộ dân thành phố buộc phải di dời về phía Nam, hệ thống y tế vốn kiệt quệ sẽ hoàn toàn sụp đổ. 

Sự phẫn nộ ngày càng dâng cao, từ các tổ chức quốc tế cho đến ngoại trưởng nhiều quốc gia châu Âu, song tại hiện trường, những người yếu đuối nhất - trẻ em, người già, bệnh nhân và người tàn tật - vẫn đang gánh chịu toàn bộ sức nặng của đói nghèo, bom đạn và sự bất lực của cộng đồng quốc tế.

Trong bóng tối của khói lửa, những đứa trẻ Gaza vẫn thì thầm một ước mơ giản dị: được ngồi trong lớp học, mở cuốn vở trắng thay vì nhìn vào bầu trời mịt mù tiếng bom. 

Đã từ lâu, tiếng chuông báo hiệu tiết học không còn vang lên, thay vào đó là tiếng còi báo động đi tìm chỗ trú ẩn, tiếng kêu khóc của người dân chạy loạn. Nhiều em chưa từng biết đến khái niệm một ngày bình yên, chỉ biết đến sự đói khát, lạnh lẽo và mất mát. 

Nỗi khao khát được trở lại trường lớp, gặp bạn bè, được viết những con chữ vụng về trên bàn ghế cũ nay đã trở thành điều xa xỉ. 

Còn những bậc phụ huynh, giữa muôn trùng khổ ải, chỉ còn biết gồng mình lo cho con từng miếng ăn, manh áo. Họ sẵn sàng nhịn đói để dành phần ít ỏi cho con, sẵn sàng đánh đổi mọi thứ để con được sống thêm một ngày. 

Nhưng trong đôi mắt họ vẫn ánh lên sự bất lực, bởi không một người cha, người mẹ nào có thể bảo đảm cho con mình một bữa ăn no, một mái nhà vững chãi, hay thậm chí một giấc ngủ không giật mình vì tiếng nổ ngoài kia. 

Nhìn vào thực tại ấy, người ta càng thấm thía sự phi lý tột cùng của chiến tranh. Bởi khi những ước mơ trẻ thơ chỉ còn xoay quanh một buổi học bình thường, một bữa cơm đủ đầy, đó không còn là chuyện của riêng Gaza nữa, mà là lời cảnh tỉnh cho cả nhân loại./.