Vượt qua chính mình
BẮC VĂN
Biến thách thức thành cơ hội khẳng định mình
Đường đến vinh quang với bất cứ cuộc cách mạng nào cũng đầy gian lao và thử thách. Đó không chỉ là cuộc đấu tranh đối kháng với kẻ thù, mà còn là cuộc chiến thầm lặng, trực diện trong mỗi tổ chức, mỗi con người với bao thách thức. Song, có xem thách thức đó là cơ hội để khẳng định mình thì con đường đến thành công mới rộng mở.
Thực tiễn 95 năm hoạt động của Đảng ta khẳng định điều ấy. Nhớ lại thời kỳ 1936 - 1939, khi nội bộ có những quan điểm không thống nhất, Đảng đã tự nhìn lại mình, nêu cao tinh thần “tự chỉ trích” mà Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ chỉ ra, xốc lại đội ngũ.
Kết quả là Đảng đã vượt qua được khó khăn, thống nhất tư tưởng, ý chí và hành động, tạo bước chuyển mới trong tập hợp lực lượng và phương thức đấu tranh phù hợp điều kiện bấy giờ, góp phần quan trọng cho cuộc cách mạng giải phóng dân tộc đi đến thắng lợi.
Trước mỗi “khúc cua” lịch sử, ý chí vượt qua chính mình lại càng mang tính sống còn hơn bao giờ hết. Ở nước ta, đó là những năm trước đổi mới (1986), khó khăn chồng chất khó khăn.
Thấy rõ đây là thời điểm quyết định vận mệnh của đất nước, tại Đại hội lần thứ VI, Đảng đã đề ra đường lối đổi mới. Đó thật sự là cuộc cách mạng tư tưởng, làm thay đổi nhận thức, tấn công vào thành trì bảo thủ, trì trệ, quan liêu, bao cấp tồn tại một thời gian dài trong Đảng.
Không dũng cảm nhìn thẳng vào sự thật yếu kém, khiếm khuyết, đánh giá đúng thực trạng đất nước thì Đảng khó có một đại hội thành công như thế.
Đường lối đổi mới do Đại hội đề ra từng bước được bổ sung, phát triển qua mỗi kỳ đại hội và đó cũng là quá trình Đảng tự hoàn thiện chính mình, đổi mới cả về tư duy và hành động, vượt qua mọi thách thức, nhất là sự bao vây, cấm vận của các thế lực thù địch, sự dao động tư tưởng khi Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu sụp đổ.
Vượt qua chính mình là đòi hỏi thường xuyên đối với mỗi dân tộc, mỗi đảng, mỗi cuộc cách mạng và mỗi con người. Đó không phải một “bước nhảy cơ học” mà là quá trình nuôi dưỡng, chuyển biến của nhận thức cả về tâm thế và lực, đủ tinh thần và sức mạnh vật chất, nếu không thì khó vượt qua các rào cản, thậm chí “đứt gánh giữa đường”, nguy hiểm khôn lường.
Để có đường lối đổi mới, từ Hội nghị lần thứ sáu của Ban Chấp hành Trung ương (khóa IV) năm 1979, nhiều nghị quyết của Trung ương, quyết định của Đảng và Nhà nước về đổi mới cơ chế quản lý kinh tế đã được ban hành, nhất là Nghị quyết tám của Ban Chấp hành Trung ương (khóa V).
Đặc biệt, Báo cáo về công tác xây dựng Đảng trình bày tại Đại hội lần thứ V của Đảng đã nói nhiều đến đổi mới. “Trước hết phải dứt khoát đổi mới phương pháp chuẩn bị và ra các quyết định, nhất là đối với các vấn đề kinh tế”[1]; “Phải đổi mới và tạo ra một chuyển biến sâu sắc và căn bản về công tác tư tưởng và công tác tổ chức của Đảng”; “Cải tiến sự lãnh đạo của Đảng gắn với việc đổi mới cơ chế quản lý kinh tế và việc tinh giản bộ máy, khắc phục quan liêu và bảo thủ trong bộ máy của Đảng và Nhà nước”[2].
Tin rằng chặng đường tới, trong hành trang của mình, Đảng đã có một “báu vật” để vượt qua thách thức, đó là giá trị những bài học của 40 năm đổi mới.
Chấp nhận tổn thất, hy sinh để vươn mình
Chưa bao giờ công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được tiến hành quyết liệt “không ngừng nghỉ”, như nhiệm kỳ Đại hội lần thứ XIII của Đảng.
Lần đầu tiên có 2 đồng chí nguyên là lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước bị cảnh cáo; 7 Ủy viên Bộ Chính trị thôi việc, hàng trăm cán bộ diện Trung ương quản lý bị kỷ luật, hoặc xử lý hình sự. Thật đau xót vì những tổn thất ấy, song đổi lại, Đảng củng cố vững chắc được vị thế, vai trò, uy tín và niềm tin đối với nhân dân.
Đây là một dấu ấn sâu sắc về quá trình Đảng tự chỉnh đốn, loại khỏi hàng ngũ những cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến chất, giống như người trồng cây cắt tỉa đi những cành sâu mọt để bảo vệ cho cây xanh tốt phát triển.
Kết quả đạt được thật đáng mừng, nhưng nhìn vào thực tế, không thể không lo ngại vì còn nhiều vấn đề bức xúc, phức tạp, nếu không sớm giải quyết sẽ cản trở tiến trình đổi mới đất nước.
Trong nhiều bài viết, phát biểu gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ những việc cần làm, làm quyết liệt, làm ngay, làm đồng thời với quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội lần thứ XIV của Đảng.
Hầu hết những vấn đề đó đều thuộc công việc nội bộ Đảng, như cải tiến phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng; tăng cường tính đảng trong xây dựng, hoàn thiện nhà nước của dân, do dân, vì dân, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, đẩy mạnh chuyển đổi số, công tác cán bộ, sắp xếp tổ chức bộ máy...
Để hoàn thành sứ mệnh lịch sử giao phó, một lần nữa Đảng không chỉ kiên quyết cắt đi những “ung nhọt” như đã làm mà cả những “phần thịt thừa” lâu nay tồn tại bất hợp lý trên cơ thể của mình, đó là tình trạng cồng kềnh, chồng chéo, nhiều tầng nấc mà hoạt động kém hiệu quả của các cơ quan đảng, nhà nước, trong khi phải chi đến 70% ngân sách để nuôi bộ máy này.
Có thể nói đây là một cuộc cách mạng phức tạp, nhạy cảm vì liên quan đến hầu hết tổ chức, cơ quan, đơn vị và cán bộ, công chức, viên chức, song không thể chậm trễ hơn, làm càng sớm càng tốt, nếu không sẽ có tội với nhân dân.
Là người lãnh đạo cao nhất của Đảng, kế thừa tư tưởng của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp tục truyền cảm hứng, niềm tin cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân chung sức đồng lòng giải quyết những tồn tại, bức xúc hiện nay, trước mắt là sắp xếp tổ chức bộ máy tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu quả.
Theo Tổng Bí thư, tinh giản không có nghĩa là cắt giảm một cách cơ học, mà là loại bỏ những vị trí không cần thiết, giảm những công việc không hiệu quả, từ đó tập trung nguồn lực cho những lĩnh vực then chốt, những con người thực sự xứng đáng và phù hợp. Không để cơ quan nhà nước là "vùng trú ẩn an toàn" cho cán bộ yếu kém.
Khó khăn, phức tạp là vậy, nhưng “vừa chạy vừa xếp hàng”, các cơ quan Trung ương gương mẫu làm trước. Ngày cuối cùng của năm 2024, 13 cơ quan ở Trung ương đã được Bộ Chính trị công bố Quyết định về chức năng, nhiệm vụ sau sáp nhập.
Mới đi qua một chặng đường rất ngắn, trong thời gian rất ngắn, nhưng cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy lần này đã “chạy đà” trơn tru, khơi thông cho mọi công việc tiếp theo và kỳ vọng rằng chủ trương lớn này sẽ thành công như mong đợi. Điều đó phản ánh bản chất và tính ưu việt của Đảng cũng như tinh thần của cả đội ngũ cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng.
Tính chất, nội dung, yêu cầu của công việc luôn đòi hỏi người đứng đầu phải đề cao trách nhiệm nêu gương; người làm công tác cán bộ phải công tâm, khách quan, tận tâm, tận lực để tham mưu tốt cho Đảng lựa chọn đúng người ở lại, tiếp tục cống hiến, bảo đảm bộ máy sau sáp nhập tinh, gọn, hoạt động tốt hơn; người trong danh sách dôi dư cũng nhẹ nhàng, thấy đó là do yêu cầu khách quan của tổ chức bộ máy mới, chấp nhận hy sinh vì mục tiêu chung.
Hơn bao giờ hết đây là lúc yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên vượt qua chính mình như Đảng vẫn làm trong suốt cuộc hành trình 95 năm qua./.
[1] Văn kiện Đảng toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, t. 43, tr. 3.421.
[2] Văn kiện Đảng toàn tập, Sđd, t. 43, tr. 2.712.