08/02/2025 | 04:25 GMT+7 | Điện thoại: 034 39429756 | Email: hososukien@gmail.com

Từ khát vọng vươn mình đến kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc

Nguyễn Toàn Thắng
PGS,TS, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
Từ khát vọng vươn mình đến kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc Lực lượng diễu binh tại Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ_Ảnh: TTXVN

Tổ quốc ta từ Trà Cổ rừng dương đến Cà Mau rừng đước, lan tỏa trên mặt sóng khơi xa Thái Bình Dương đã chiếu sáng rực rỡ bình minh đỏ màu cờ cách mạng. Trên hành trình đổi mới, xây dựng cuộc sống mới, con người mới, đem đến hạnh phúc cho nhân dân, “đường lớn đã mở, đi tới tương lai. Ngày mai đang bắt đầu từ ngày hôm nay...”.

Nam, Bắc sum họp

Tháng 4-1975, với quyết tâm chính trị sắt đá của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong cuộc tổng tấn công và nổi dậy trên chiến trường toàn miền Nam, mệnh lệnh lịch sử của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã vang dội khắp núi sông, bờ cõi: “Thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo hơn nữa. Tranh thủ từng giờ, từng phút, xốc tới mặt trận, giải phóng miền Nam. Quyết chiến và quyết thắng!”, Chiến dịch Hồ Chí Minh đã toàn thắng.

Đúng 11h30 phút ngày 30-4-1975, lá cờ quyết chiến, quyết thắng của quân ta tung bay trên nóc Dinh Độc lập. Miền Nam hoàn toàn giải phóng. Cả nước vỡ òa reo mừng khôn tả trong niềm vui chiến thắng. Nước mắt đã tuôn trào trên khóe mắt, gương mặt của hàng triệu, hàng triệu con người. Nước mắt trào dâng sung sướng vì niềm vui hòa bình thống nhất đã đến. 

Từ đây, Nam, Bắc sum họp một nhà. Từ đây, đất nước hòa bình không còn tiếng bom rơi đạn nổ, không còn tiếng máy bay gầm rú, không còn chia ly xa cách và cuộc sống bắt đầu hồi sinh mạnh mẽ.

Năm Bính Thìn 1976 là bước ngoặt đặc biệt trong lịch sử dân tộc - Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng được tiến hành, đại hội của sự nghiệp thống nhất non sông và bắt đầu chặng đường mới của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Khắp xóm làng quê hương, đất nước vang vọng câu thơ của Tố Hữu: “Đất nước vào xuân gọi những cánh đồng/ Giống mới rộn ràng năm tấn....” và “Đáng yêu sao, những mảnh đất bạc màu/ Những quả đồi hoang xói lở/ Nghe Đảng khuyên, bỗng thấy mình giàu/ Hết tím hoa mua, sẽ trắng mùa hoa sở...”. 

Từ đây, chúng ta tiếp tục bảo đảm 2 nhiệm vụ chiến lược: vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội, vừa bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đất nước trỗi dậy trong bước chuyển mình lịch sử “sáng chắn bão giông, chiều ngăn nắng lửa”, quyết tâm xây thành, đắp lũy, vững tay búa, tay cày, chắc tay súng “ngăn bước quân thù phía Nam, phía Bắc”, bảo vệ biên cương, núi sông, bờ cõi, lãnh hải thiêng liêng, bảo vệ vẹn toàn chủ quyền lãnh thổ trong tình hình khu vực và quốc tế khó lường.

Hành trình 10 năm 1975 - 1985 trước đổi mới là cả một thời kỳ dân tộc ta trăn trở, tìm tòi, khám phá vượt qua những khó khăn thách thức chưa có tiền lệ. Đi qua những cơn binh lửa dữ dội, đất nước phải trải qua muôn vàn khó khăn do hậu quả chiến tranh vô cùng nặng nề. 

Những vết thương do bom đạn của kẻ thù gây ra cho con người và trên sinh thể thiên nhiên đồng ruộng, núi đồi vẫn còn rướm máu, nhức nhối. Trong khi đó, nền kinh tế bị tàn phá nặng nề trong cuộc chiến chưa thể phục hồi một sớm, một chiều. 

Song, bên cạnh những hố bom còn nham nhở vết thương “sẹo đất” chưa lành, những ngôi nhà mới, trường mới, làng mới,... vẫn được dựng xây nhanh chóng. Khăn quàng đỏ thắm trên vai, trẻ em tung tăng cắp sách đến trường, thơm mùi mực mới, sách mới, vở mới. 

Trong hoàn cảnh vô cùng thiếu thốn “đi xe cố vấn, mặc áo chuyên gia” (tức là lốp xe đạp bị rách, phải quấn dây chun và chỉ mặc áo sơ mi, không có áo may ô để lót bên trong); hay “một yêu anh có may ô/ Hai yêu anh có cá khô ăn dần”..., những vẻ đẹp nhân văn, vẻ đẹp tình người “lá lành đùm lá rách”, “thương người như thể thương thân” của dân tộc vẫn trào dâng đằm thắm. 

Triệu triệu con người vẫn hàng ngày cần cù lao động, sống trung thực, chân thành, thủy chung và tràn đầy niềm tin, khát vọng về con đường đi lên của đất nước, dân tộc.

Bước chuyển mình vĩ đại

Năm 1986, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng là đại hội của đổi mới tư duy, quyết tâm thực hiện “những việc cần làm ngay”. Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân xác định rõ quan điểm “đổi mới là vấn đề sống còn của cách mạng Việt Nam” và với tinh thần “nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật”, dũng cảm tiến vào kỷ nguyên phát triển mới. 

Cả nước đồng lòng quyết tâm khắc phục khó khăn của kiểu tư duy bao cấp, manh mún nhỏ lẻ, cục bộ địa phương, cơ chế “xin - cho”, chuyển đổi nền kinh tế kế hoạch hóa sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận hành một cách thận trọng theo cơ chế thị trường, tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa trên phạm vi cả nước. 

Thời điểm đó, việc xây dựng rồi đưa vào vận hành đường dây điện 500kV chạy dọc theo chiều dài đất nước từ Bắc đến Trung và Nam là quyết tâm sáng tạo vượt bậc, một kỳ tích cho thấy phong cách lao động, làm việc mới: dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của các nhà lãnh đạo, quản lý để có được hạ tầng cơ sở tốt, bảo đảm cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa được tiến hành trên phạm vi cả nước, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Bức tranh kinh tế nông nghiệp ở làng quê nông thôn cũng bừng sáng sau chủ trương khoán hộ, khoán 100, rồi khoán 10... Từ một đất nước khó khăn về hàng hóa, lương thực, Việt Nam ghi danh vào các nước xuất khẩu gạo hàng đầu trên thị trường quốc tế. 

Hàng hóa tiêu dùng dần dần tràn ngập xã hội, vận hành theo quy luật của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Sức sáng tạo, sức sản xuất của cộng đồng được khai thông, giải phóng và phát huy được sức mạnh tổng hợp “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, toàn dân tham gia sáng tạo, lao động sản xuất, kinh doanh,... ở mọi lĩnh vực. 

Nhiều sáng kiến hay, cách làm tốt được nhân rộng, có hiệu quả mạnh mẽ trên cả nước, xuất hiện nhiều tấm gương chiến sĩ thi đua và anh hùng lao động của thời kỳ đổi mới.

Thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ mang bản sắc văn hóa “cây tre Việt Nam”, hội nhập mà không hòa tan, giữ gìn bản sắc dân tộc, đất nước ta quyết định mở cửa ra thế giới với tinh thần “Việt Nam muốn làm bạn với các nước trên toàn thế giới”. 

Theo đó, chủ động từng bước phá bỏ thế bị bao vây cấm vận, tiến hành bình thường hóa quan hệ với các nước từng có xung đột với nước ta, trên cơ sở tôn trọng chủ quyền lãnh thổ, vượt qua sự khác biệt, phát huy yếu tố tương đồng, cùng hướng tới tương lai tốt đẹp của hòa bình, ổn định và phát triển.

Trong 2 thập niên đầu tiên của thế kỷ XXI, Việt Nam nhanh chóng trở thành nền kinh tế năng động của Đông Nam Á và châu Á, tích cực tham gia vào kinh tế toàn cầu, tạo ra sự tăng trưởng dương của tổng sản phẩm trong nước (GDP) liên tục hơn 40 năm nay. 

Kiểm soát tốt tình hình và nhanh chóng vượt qua đại dịch COVID-19 trong các trạng thái bình thường mới, Việt Nam tích cực hợp tác cùng bạn bè quốc tế ở khu vực và trên thế giới khắc phục hậu quả nặng nề do dịch bệnh gây ra, bảo vệ tính mệnh của nhân dân và sự bình yên của cuộc sống.

Tiến bước mạnh mẽ

Nhìn lại quá trình lịch sử đất nước gần 40 năm đổi mới, có thể khẳng định thành quả của sự nghiệp đổi mới là vô cùng to lớn, mang ý nghĩa trọng đại trong tiến trình phát triển của dân tộc. 

Lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng được hoàn thiện và được hiện thực hóa. Đường lối đối ngoại độc lập tự chủ mang bản sắc “cây tre Việt Nam” đã được phát huy mạnh mẽ và xác lập được vị thế mới của đất nước trên trường quốc tế. 

Toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đã chung tay góp sức để quyết tâm chấn hưng và xây dựng thành công nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã hình thành, phát triển và được vận hành đa dạng, đều khắp. Kinh tế vĩ mô luôn ổn định, đời sống nhân dân cả về vật chất và tinh thần được cải thiện rõ rệt. 

Chương trình phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới đạt nhiều hiệu quả tích cực. Các sản phẩm OCOP địa phương ngày càng khẳng định được thương hiệu uy tín tại thị trường trong nước và quốc tế. 

Tại các làng quê, các thế hệ nông dân yên tâm lao động sản xuất, phát triển kinh tế, làm giàu trên đồng ruộng. Xu hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa ở trên phạm vi cả nước đã lan tỏa được những vẻ đẹp của hạ tầng xã hội hiện đại ngang tầm với khu vực và quốc tế. 

Việt Nam đã và đang tiếp tục tăng tốc trong phát triển nhanh và bền vững trên mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa, an ninh, quốc phòng; không ngừng gia tăng sức mạnh quốc gia, chủ động tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định và sự phát triển của nhân loại. 

Mô hình chính trị và cơ chế vận hành tổng quát ở nước ta là “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” đã đạt được nhiều thành tựu cơ bản: sức mạnh đại đoàn kết dân tộc được củng cố; dân chủ xã hội chủ nghĩa tiếp tục được phát huy. 

Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh được tiến hành mạnh mẽ, toàn diện, đồng bộ, quyết liệt, có hiệu quả.

Trong những năm gần đây, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tiếp tục đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới, kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, hội nhập quốc tế ngày càng rộng mở; tích cực thực hiện chuyển đổi số, xây dựng xã hội số, kinh tế số, chính phủ số, văn hóa số và công dân số, có nhiều nghiên cứu khoa học lý luận sâu sắc và kinh nghiệm thực tiễn phong phú về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, để văn hóa, con người nước ta sẽ là sức mạnh nội sinh phát triển nhanh và bền vững đất nước.

Cái lạnh cuối đông Giáp Thìn 2024 đang dần qua đi, nhường chỗ cho mùa xuân ấm áp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 sinh sôi nảy nở chồi non, lá biếc, tràn đầy sức sống mới cho thiên nhiên tạo vật và con người. 

Trong tâm thức của hàng triệu trái tim Việt Nam vẫn âm vang giai điệu và ca từ bài ca “Hát về cây lúa hôm nay” của nhạc sĩ Hoàng Vân: “Đường lớn đã mở, đi tới tương lai. Ngày mai đang bắt đầu từ ngày hôm nay. Ngày mai đang bắt đầu từ ngày hôm nay...”. 

Đó chính là khát vọng và niềm tin mãnh liệt vào tương lai tươi sáng của dân tộc khi chúng ta tiến vào kỷ nguyên vươn mình, tăng tốc, phát triển nhanh và bền vững, hướng tới năm 2045 kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam./.