Mắt xích trọng yếu của lẽ thịnh suy

Cuộc sống luôn đặt ra cho con người những vấn đề cần có lời giải và chủ thể duy nhất đưa ra được lời giải lại chính là con người. 

Bởi thế, từ những công việc cụ thể thường ngày cho đến những dòng chảy lớn của lịch sử, con người - sức người - nhân lực luôn là yếu tố quan trọng nhất, là khóa sol của bản nhạc thành bại.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thường căn dặn chúng ta: “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”. Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng nêu bật vai trò của nhân lực, coi đó là khâu “then chốt của then chốt”. 

Nhìn lại chiều dài lịch sử dân tộc trong tương quan với lịch sử quốc tế, Nguyễn Trãi cho rằng “tuy thịnh yếu từng lúc khác nhau, song hào kiệt đời nào cũng có”, để nhấn mạnh vai trò của “hào kiệt” - nhân tố giải quyết mọi vấn đề của lẽ thịnh suy.

Thế giới từ cổ chí kim cũng dành những lời khẳng định mạnh mẽ nhất, những áng hùng văn cho vai trò của nhân lực, nuôi dưỡng ước mơ từ những đứa trẻ cắp sách đến trường đến những nhân sự quan trọng lãnh đạo các quốc gia và doanh nghiệp. 

Người ta say mê với những vần thơ của Homer tả các nhân vật huyền thoại làm nên trận chiến thành Troy; ghi lòng với những câu chuyện nửa thực nửa hư của La Quán Trung viết về thời Tam Quốc; ngưỡng mộ những người dựng lên nước Mỹ hùng cường được tạc trên núi đá Rushmore hùng vĩ.

Trong các nhà sách bạt ngàn tiểu sử và sự nghiệp của các doanh nhân lớn, các tỷ phú gây dựng cơ đồ chỉ từ hai bàn tay trắng nhưng có một bộ óc trí tuệ và trái tim khát khao làm giàu. Các khóa học và sách dạy làm giàu luôn giữ vị trí hàng đầu trong danh sách quan tâm của giới trẻ. 

Người ta chia sẻ với nhau câu chuyện tìm ra những hạt kim cương trên sa mạc, những kinh nghiệm chốt đơn bán hàng, những khát vọng biến hạt sồi nhỏ bé thành cây sồi vĩ đại; tìm hiểu tiểu sử và sự nghiệp các nhà khoa học nghiên cứu vaccine và thuốc chữa bệnh cho loài người...

Trong bất cứ lĩnh vực nào của xã hội, nhân lực cũng là mắt xích quan trọng của những thành bại, là then chốt của then chốt, là lời giải của lời giải những vấn đề mà cuộc sống đòi hỏi. 

Nó không chỉ bao gồm nhân lực chủ chốt, nhân lực chất lượng cao mà còn bao gồm cả những nhân lực đang từng ngày từng giờ chuyên cần, sáng tạo thực thi những lời giải đó. 

Nói như nhà thơ Evtushenko: “Chẳng có ai tẻ nhạt ở trên đời/ Mỗi số phận mang một phần lịch sử”. Nhân lực từ cao cấp đến đại chúng, từ chính trị - xã hội đến kinh doanh, văn hóa đều góp phần trọng yếu tạo ra bản hòa ca thành - bại.

Hiền tài là nguyên khí để vươn mình

Chính vì vai trò trọng yếu của nhân lực mà Đông các đại học sĩ Thân Nhân Trung triều Lê từng viết: “Hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh mà càng lớn lao; nguyên khí suy thì nước yếu mà càng xuống thấp. 

Bởi vậy, các bậc vua tài giỏi đời xưa, chẳng có đời nào lại không chăm lo nuôi dưỡng và đào tạo hiền tài bồi đắp thêm nguyên khí”.

Ý thức được cái gốc của “nguyên khí quốc gia”, ý thức được con người là nguồn lực lớn nhất trong sự phát triển của đất nước, xã hội và doanh nghiệp, khoa học quản trị hiện đại đã tách lập ra hẳn một bộ môn chuyên nghiên cứu về nó - bộ môn quản trị nguồn nhân lực. 

Bộ môn khoa học này tập trung nghiên cứu quá trình thực hiện các chiến lược nhất quán để quản lý con người trong một tổ chức như hoạch định, tổ chức, điều phối, quản lý và động viên nhân lực nhằm thực hiện tầm nhìn sứ mệnh, mục tiêu và mang lại hiệu quả tối ưu cho tổ chức. 

Việc này cũng bao gồm tuyển dụng, đào tạo, khen thưởng, tạo động lực thúc đẩy và giữ chân nguồn nhân lực. Đồng thời, quản trị nguồn nhân lực cũng quan tâm đến sự biến đổi của tổ chức cũng như cải biến những tiêu chí nhân lực theo sự biến đổi của mục tiêu phù hợp với sự biến đổi của môi trường xung quanh. 

Mặc dù công nghệ ngày càng phát triển vượt bậc, thay thế con người ở nhiều vị trí, nhưng quản trị nguồn nhân lực vẫn là chức năng trọng yếu trong mỗi tổ chức của xã hội hiện đại.

Trong tổng thể nhân lực của tổ chức nhân lực lãnh đạo quản trị và nhân lực chất lượng cao thường được đặc biệt chú trọng. Nhà nghiên cứu Thi Hữu Tùng, khi tìm hiểu 3 nhân vật lãnh đạo nổi bật của Trung Quốc thế kỷ XX, đã rút ra 3 điểm chung trọng yếu của họ: xác định chính xác mục tiêu cần theo đuổi, có bản lĩnh vượt qua mọi khó khăn để theo đuổi mục tiêu đã chọn và có mưu lược hơn người để giải quyết những khó khăn xuất hiện trên con đường đã chọn. 

Đó cũng là 3 tiêu chí quan trọng nhất đối với những vị trí lãnh đạo và quản trị, cũng như những nhà nghiên cứu tiên phong trong bất kỳ một quốc gia, doanh nghiệp hay cộng đồng nào.

Cựu Thủ tướng Nhật Bản Nakasone trong cuốn hồi ký nổi tiếng của mình “Chiến lược của Nhật Bản cho thế kỷ XXI” từng nhớ lại thời trai trẻ, khi còn là một sinh viên đại học đã nhận ra Nhật Bản đang suy yếu và cần làm cho nó hùng mạnh trở lại. 

Mục tiêu đó chỉ có thể trở thành hiện thực nếu quy tụ được những người tài giỏi cùng chung lý tưởng ấy trong một đội hình mạnh và đồng thuận. 

Mục tiêu lý tưởng và tổ chức đồng lòng cũng được Nguyễn Trãi nêu bật trong Bình Ngô đại cáo: “Nhân dân bốn cõi một nhà, dựng cần trúc ngọn cờ phấp phới. Tướng sĩ một lòng phụ tử, hòa nước sông chén rượu ngọt ngào”. 

Đó chính là 2 tiêu chí rõ rệt để xác định “hiền tài, hào kiệt”: có lập trường kiên định theo mục tiêu đã chọn và hòa mình trong một tổ chức đồng lòng, đồng thuận.

Bên cạnh đó, người lãnh đạo và nhân lực chất lượng cao phải “tài đức vẹn toàn”. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Có tài phải có đức. 

Có tài không có đức, tham ô hủ hóa có hại cho nước. Có đức không có tài như ông bụt ngồi trong chùa, không giúp ích gì được ai”, “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. 

Đó là những tiêu chí rất quan trọng để “xác định hiền tài”, nguyên khí của bất cứ tổ chức nào từ quốc gia đến doanh nghiệp trong những cuộc chuyển mình mạnh mẽ tạo ra sự nhảy vọt về lượng, dẫn đến biến đổi về chất để đi lên.

Nhân lực quan trọng như vậy, nên từ xưa, các bậc lãnh đạo kiệt xuất, các minh quân lỗi lạc mưu việc lớn đều tìm cách thu hút nhân tài. Lênin tin rằng chiếc đồng hồ Điện Kremlin phải chữa được, gióng chuông được như biểu tượng của sinh khí của chính quyền mới và ông đã thuyết phục được kỹ sư Zabelin bắt tay vào việc đó. 

Những hồi chuông đầu tiên của đồng hồ Điện Kremlin sau cách mạng đã tạo cảm hứng cho Lênin đi xa hơn, vạch ra công thức “Chủ nghĩa Cộng sản - đó là chính quyền Soviet cộng với điện khí hóa toàn quốc”. 

Lưu Bị 3 lần lặn lội đến lều tranh mời Khổng Minh, từ đó xác định được thế mạnh của mình là nhân hòa, làm nền tảng cho chiến lược chia 3 thiên hạ lưu danh thiên cổ. Lê Lợi, trong lúc “việc bôn tẩu thiếu kẻ đỡ đần, nơi duy ác hiếm người bàn bạc” mà “tấm lòng cứu nước, vẫn đăm đăm muốn tiến về Đông” đã dùng giải pháp là “cỗ xe cầu hiền, thường chăm chắm còn dành phía tả”. 

“Chiếu cầu hiền” thường gắn liền với những cuộc vươn mình của các quốc gia, các tổ chức, công ty như minh chứng cho chân lý không thể xem thường: nhân lực là giải pháp của mọi giải pháp trong mọi vấn đề của cuộc sống và lịch sử./.