Kiến tạo tương lai
Hải Đường
1. Gần một phần tư thế kỷ XXI đã đi qua. Mới đó cả loài người hân hoan chào đón thế kỷ mới, thiên niên kỷ mới mà nay đã qua một chặng đường với bao cơ hội và thách thức.
Cơ hội và thách thức ấy của thời hiện đại, thời người dân “làng toàn cầu 4.0” chào đón nhau bằng những tin vui sốt dẻo tính bằng giây, bằng phút. Ấy là nhờ thành tựu vĩ đại của khoa học - công nghệ, của Internet, trí tuệ nhân tạo (AI).
Đầu năm 2023, ChatGPT ra đời và tạo nên cơn sốt trên khắp các châu lục. Phần mềm AI có thể coi là cột mốc làm thay đổi nhận thức của con người về trí tuệ nhân tạo.
Sự tiến bộ vượt bậc ở chỗ, đây không còn là những ứng dụng công nghệ phục vụ một cách bị động yêu cầu của người dùng mà đã tiến hóa đến một cấp độ cao hơn, đó là bắt đầu có các “tư duy sơ cấp” chủ động.
AI là “cỗ máy siêu máy”, có khả năng liên kết siêu dữ liệu, tự phát triển nhận thức và tiến hóa thông qua tương tác với chính người dùng.
Thế rồi chỉ 1 năm sau, năm 2024, AI đã lại khiến chúng ta sửng sốt khi có tới 24 ứng dụng tiên tiến được đưa vào đời sống. Chức năng và mức độ phổ biến của AI đang tăng vọt từng ngày, có mặt trong hầu hết mọi lĩnh vực kinh doanh.
Dường như Trái đất quay nhanh hơn. Dường như chúng ta đang đi trên con đường mới lạ, với bước chân không chạm đất để theo đuổi mục tiêu của mình.
Có như vậy mới theo kịp những thay đổi nhanh chóng và ngoạn mục trong thế giới hiện đại. Đối với mỗi con người hay một cộng đồng, một dân tộc cũng như vậy. “Mau với chứ, vội vàng lên với chứ”, sự sốt ruột của nhà thơ Xuân Diệu cho tình yêu, cho cuộc đời này, sao giống với cảm giác hôm nay.
Hôm nay đây, đón Tết Ất Tỵ 2025, đâu đâu cũng nhắc tới kỷ nguyên mới. Rằng, không thể chậm trễ hơn, không thể bỏ lỡ cơ hội ngàn năm có một.
Đảng ta xác định Đại hội XIV diễn ra đầu năm 2026 sẽ là khởi đầu cho kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, kiến tạo tương lai. Và lúc này đang là giai đoạn nước rút, là khi chân trời mới đã mở tung cánh cửa.
Vì sao Đảng lựa chọn bước ngoặt lớn này? Vì rằng thế và lực của đất nước qua gần 40 năm đổi mới đã đủ mạnh, đem lại những mùa vàng. Những mùa vàng nở rộ nhờ ở đường lối đúng đắn, sáng tạo do Đảng khởi xướng từ Đại hội lần thứ VI (1986). Nguồn cội sâu xa hơn là từ khi Đảng ta ra đời “như đứa trẻ sinh nằm trên cỏ” cách đây tròn 95 mùa xuân - Xuân Canh Ngọ 1930.
Chưa bao giờ đất nước ta có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay. Nhưng, cách mạng là phá cũ, thay mới, vượt lên, đi tới, không cho phép say ngủ trên vòng nguyệt quế.
Đại hội XIII của Đảng ta đã xác định mục tiêu chiến lược đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao.
Muốn làm được điều đó, phải khơi dậy mạnh mẽ hào khí dân tộc, tinh thần tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng phát triển đất nước nhanh và bền vững.
Để đi đến kỷ nguyên mới trong thập niên thứ ba thế kỷ XXI, đất nước ta, dân tộc ta đã từng làm nên những Chi Lăng, Bạch Đằng, Đống Đa trong thế kỷ XX. Kỷ nguyên thứ nhất được bắt đầu từ khi Đảng ta ra đời, một sớm mai trời xanh mây nõn, bỗng gặp bình minh đỏ “Ngọn cờ búa liềm trên những cành đa/ Màu son ấy thổi dậy hồn non nước” (Chế Lan Viên).
Kỷ nguyên ấy bắt đầu từ năm 1930 và tới đỉnh cao vào năm 1975 khi đất nước sạch bóng quân thù, non sông liền một dải. Sử sách ghi là kỷ nguyên độc lập dân tộc, xây dựng chủ nghĩa xã hội. Và tiếp đến là kỷ nguyên thống nhất đất nước, đổi mới (1975 - 2025).
Kỷ nguyên vươn mình đòi hỏi sự bứt phá mạnh mẽ để đất nước ta giàu mạnh, phồn vinh, sánh vai cùng thời đại. Các kỷ nguyên là biện chứng của phát triển, sự nối tiếp nhau phù hợp quy luật cách mạng Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng, làm cho độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội không ngừng phát triển, hoàn thiện.
2. Hiện nay vẫn còn 1 số ý kiến về nội hàm của kỷ nguyên mới vươn mình. Mục tiêu về đích thì đã rõ nhưng liệu có phải là những dự báo lạc quan không, phải hành động như thế nào?
Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm trong cuộc tiếp xúc cử tri Hà Nội, cuối năm 2024 đã nói mộc mạc rằng: “muốn phát triển thì phải nhẹ đi mới bay cao được”.
Nhẹ đi từ việc tìm cách xóa những điểm nghẽn về thể chế. Nhẹ đi từ việc đẩy mạnh hơn nữa công cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Nhẹ đi khi giảm đầu mối, tinh giản biên chế để bộ máy trong hệ thống chính trị thật tinh, gọn, mạnh. Nhẹ rồi thì tăng tốc, bứt phá để về đích đúng hẹn, sớm ngày nào tốt ngày ấy.
Đổi mới là quá trình liên tục, kế thừa và phát triển, không phân chia rạch ròi giai đoạn này, giai đoạn kia. Cố nhiên mục tiêu, nhiệm vụ của từng giai đoạn khác nhau, do các điều kiện trong nước và quốc tế chi phối. Vậy có thể nói kỷ nguyên vươn mình là tiếp tục đổi mới - sáng tạo với tầm nhìn xa và hướng mở.
Thành tựu gần 40 năm đổi mới là bệ phóng, là hành trang cho sự vươn tới hôm nay. Vì lẽ đó, nội hàm của kỷ nguyên vươn mình rất phong phú, nó phù hợp quy luật khách quan, thể hiện khát vọng, ý chí của nhân dân trong thời kỳ mới.
Nhìn một cách tổng thể, đó là phát triển kinh tế nhanh và bền vững, không vì chạy theo tăng trưởng kinh tế mà ảnh hưởng tới môi trường, an sinh xã hội.
Đó là xây dựng một xã hội văn minh, thịnh phượng, bảo đảm cho mọi người dân đều có cơ hội tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo. Đó là giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Nền văn hóa Việt Nam nằm trong chính tâm hồn và trái tim của nhân dân.
Đó là quốc phòng, an ninh hùng mạnh; xây dựng thế trận lòng dân làm nền tảng phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc. Đó là tăng cường vai trò, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Trong một thế giới đầy biến động, cạnh tranh chiến lược và nhiều sự lựa chọn, Việt Nam không chọn bên mà chọn chính nghĩa, sự công bằng, công lý và lẽ phải, tất cả cùng có lợi, cùng thắng...
Khi những mục tiêu, nhiệm vụ này trở thành hiện thực sẽ đưa con tàu Việt Nam cập bến tương lai, trở thành một quốc gia hùng cường, hạnh phúc.
Trong khoảng 5 đến 10 năm tới, theo các nhà bình luận quốc tế, một trật tự thế giới mới sẽ được xác lập. Những thời cơ và thách thức mới đan xen, nhất là cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư khiến thế giới thay đổi nhanh chóng, do áp dụng khoa học - công nghệ vào quá trình phát triển.
Người Việt ta có câu nói rất đơn giản khi bắt tay làm một việc gì đó, từ việc quốc gia đại sự đến việc trong nhà: “vừa chạy vừa xếp hàng”. Đó cũng là tư tưởng cha ông “tiên hạ thủ vi cường”, ra tay trước thì sẽ thắng. Phải chuẩn bị cho thật tốt, nhưng chớ cầu toàn quá dễ vuột mất thời cơ.
Bài học lịch sử của Đảng ta gần 1 thế kỷ qua, bài học qua các cuộc kháng chiến cứu nước, nhất là trong quá trình đổi mới đã minh chứng điều ấy.
Nay chúng ta bắt tay vào việc đại sự tiến vào kỷ nguyên mới, vào việc cụ thể như chống tham nhũng, lãng phí, tinh gọn bộ máy tổ chức cũng đều phải “chạy nhanh” và “xếp hàng” cho kịp, để có một đội ngũ hùng hậu, có tổ chức khoa học, chặt chẽ, và khởi động mạnh, giữ được độ bền trong suốt chuyến đi - một chuyến đi lịch sử tới giữa thế kỷ.
3. Mùa đại hội Đảng các cấp bắt đầu vào mùa xuân mới, tiến tới Đại hội XIV của Đảng. Một nhiệm kỳ đại hội hứa hẹn nhiều đổi mới - sáng tạo. Sáng tạo chính là năng lượng sống, là quy luật phát triển, phù hợp với hoàn cảnh mới, điều kiện mới.
Từ những nhiệm vụ cấp bách như xây dựng, chỉnh đốn Đảng; đánh giá, lựa chọn cán bộ sao cho đúng, nhất là cán bộ cấp chiến lược, người đứng đầu; đến việc xử lý nghiêm minh những cán bộ thoái hóa, hư hỏng;... là những điều chúng ta làm thường xuyên trong những năm qua, nay kiên trì làm tiếp, quyết liệt hơn, thực chất hơn, nói ít làm nhiều và làm ngay.
Cán bộ có tài, đức là người nói lý luận để soi sáng thực tiễn, biết “cá nhân hóa” những chủ trương, quan điểm của Đảng thành suy nghĩ, hành động của mình.
Kinh nghiệm của cha ông ta là muốn thử thách để chọn người can đảm, bền gan, vững chí thì “đừng vội cho họ uống, hãy để cho họ khát”. Sức nặng của mỗi lá phiếu bầu cấp ủy chứa đựng trong đó con mắt tinh đời, lương tâm trong sáng và trách nhiệm lớn lao.
Chúng ta vững tin bước vào kỷ nguyên mới trong nhịp đi náo nức của mùa xuân, trong xu thế đổi thay mạnh mẽ và nhanh chóng của nhân loại./.