Lộ trình đổi mới do AI thúc đẩy

Kinh tế số Singapore đã tăng trưởng đáng kể, đóng góp 17,7% vào GDP danh nghĩa của nước này trong năm 2023, đạt 113 tỷ SGD. Hơn 208.000 chuyên gia công nghệ, trong đó 70% là người lao động sở tại, đã tìm thấy cơ hội trong lĩnh vực ngày càng mở rộng này. Tuy nhiên, trong bối cảnh AI đang thúc đẩy rất nhiều thay đổi lớn trong tất cả ngành nghề, từ sản xuất và y tế, đến bán lẻ, việc thích ứng của người lao động và doanh nghiệp với AI sẽ đóng một vai trò quan trọng.

Nhận thức rõ điều đó, Singapore đã xác định một lộ trình đổi mới sáng tạo, với AI là lực thúc đẩy chính. Phát biểu tại một sự kiện công nghệ mới đây, ông Tan Kiat How - Quốc vụ khanh cấp cao Bộ Phát triển số và Thông tin (IMDA), nêu bật vai trò quan trọng của AI trong thúc đẩy đổi mới, năng suất và tăng trưởng kinh tế trong nhiều ngành. Quan hệ đối tác và chính sách mạnh mẽ là những yếu tố rất quan trọng để bảo đảm sự tiến triển đó sẽ mang lại lợi ích cho mọi lĩnh vực, gồm cả SMEs và những nhóm đối tượng còn chưa hưởng lợi đầy đủ từ sự phát triển của công nghệ.

Cụ thể, Singapore đưa ra Chiến lược AI quốc gia 2.0 vào tháng 12-2023, xác định AI là một động lực để thúc đẩy chuyển đổi số. Singapore đặt mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái AI mạnh mẽ, hỗ trợ thúc đẩy phát triển lực lượng lao động và bảo đảm môi trường tin cậy cho đổi mới sáng tạo. Rất nhiều sáng kiến đã được đưa ra như các trung tâm nghiên cứu chuyên biệt về AI (CoEs) và kế hoạch khung doanh nghiệp số để thúc đẩy doanh nghiệp ứng dụng AI, trong đó đặc biệt hướng đến SMEs.

SMEs là động lực của nền kinh tế

Chính phủ Singapore nhận thức rõ SMEs - chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số doanh nghiệp ở nước này - đã và đang đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và lực lượng lao động. Thông qua ứng dụng AI và công cụ số, SMEs có thể mở ra cơ hội mới, nâng cao năng suất và cơ hội làm việc lâu dài cho người lao động. 

Theo đó, những chương trình như Sandbox AI tạo sinh của IMDA cho phép SMEs thử nghiệm các giải pháp do AI thúc đẩy, mang lại lợi ích về năng suất và cải thiện dịch vụ khách hàng. Hay như CTO-as-a-Service, chương trình cho phép SMEs tận dụng các công cụ số được thiết kế riêng và ngân sách thông qua Ngân sách Giải pháp năng suất (PSG). Sáng kiến này đáp ứng nhu cầu đa dạng của SMEs trên mọi lĩnh vực, giúp doanh nghiệp ứng dụng công nghệ hiệu quả.

Ngoài ra, Chính phủ Singapore xác định con người phải là trung tâm của tiến trình chuyển đổi số. Trang bị cho người lao động những kỹ năng cần thiết để sử dụng AI hiệu quả đặc biệt có ý nghĩa, khi sự cạnh tranh không chỉ nằm ở bản thân công nghệ mà còn ở việc người lao động có thể sử dụng công nghệ tốt hơn hay không. 

Những sáng kiến như “Phụ nữ trong công nghệ” và “Trẻ em gái trong công nghệ” đã và đang thúc đẩy sự đa dạng và đổi mới, trong khi các chương trình như TechSkills Accelerator (TeSA) hỗ trợ người lao động trung niên, sinh viên cao đẳng và trường nghề trong quá trình thích ứng công nghệ mới. Những nỗ lực này đến nay đã nâng cao kỹ năng cho 18.000 người dân bản địa và mở rộng khả năng tiếp cận cơ hội nghề nghiệp liên quan đến công nghệ.

Quan hệ đối tác công - tư (PPP) cũng đang cấu thành nền tảng cho tiến trình số hóa ở Singapore. Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ (ASME) đã kết nối các nỗ lực của ngành và chính phủ. Theo đó, quan hệ đối tác mới của ASME với một số cơ sở giáo dục Singapore sẽ cung cấp cho sinh viên chương trình đào tạo thực tế và kết nối với các nhà tuyển dụng tương lai, trao cho họ cơ hội phát triển trong nền kinh tế số. 

Theo các chuyên gia, sự hợp tác, tính bao trùm và tư duy đổi mới là những trụ cột thiết yếu để xây dựng một nền kinh tế số kiên cường, cạnh tranh và đổi mới.

Những rào cản cần vượt qua

Theo IMDA, đến nay đã có hơn 90% số SMEs ở Singapore đã và đang ứng dụng một số hình thức chiến lược chuyển đổi số. Tuy nhiên, khi đi cụ thể hơn vào ứng dụng AI, xu hướng đi đầu trong quá trình chuyển đổi số và có thể là yếu tố thay đổi cuộc chơi với doanh nghiệp và ngành dịch vụ, lại đang cho thấy sự không đều. 

Trong năm 2023, có 44% số doanh nghiệp lớn ở Singapore đã triển khai ứng dụng AI, trong khi với SMEs, con số này chỉ là 4,2%. Hầu hết doanh nghiệp đã ứng dụng AI đều khẳng định, nhờ AI, năng suất và quy trình được cải thiện, qua đó nêu bật giá trị công nghệ mang lại.

Số liệu trên cho thấy một vấn đề đặt ra là: tại sao không có nhiều SMEs khai thác AI để nâng cao hoạt động kinh doanh của mình? Theo Liên đoàn Doanh nghiệp Singapore, chi phí áp dụng và thiếu kỹ năng cần thiết là 2 rào cản lớn nhất đối với việc SMEs ứng dụng công nghệ. 

Với AI, vấn đề này thậm chí còn phức tạp hơn do đây vẫn là công nghệ tương đối mới. Dù đã có rất nhiều bộ công cụ và giải pháp AI trên thị trường, nhưng quá nhiều lựa chọn sẵn có lại có thể dẫn đến sự bối rối, và cùng với đó là sự nghi ngại hoặc chậm trễ trong triển khai.

Bên cạnh đó, các giải pháp AI hiện nay có thể đang quá đắt và không được thiết kế để dành cho SMEs có nguồn lực hạn chế. Điều này đồng nghĩa, doanh nghiệp sẽ phải cân nhắc lựa chọn giải pháp, làm tăng thêm gánh nặng triển khai. Cùng với việc thiếu hiểu biết về những giải pháp phù hợp với doanh nghiệp và tác động tiềm tàng đến quy trình và lực lượng lao động hiện có, nhiều SMEs đã trì hoãn đầu tư vào công nghệ và từ đó bỏ lỡ cơ hội và lợi ích.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, vẫn còn nhiều việc cần làm để Singapore có thể mở rộng ứng dụng AI hơn nữa. Chẳng hạn, Chính phủ Singapore có thể cân nhắc thành lập CoEs theo từng lĩnh vực cụ thể hoặc các trung tâm chuyên biệt để tạo điều kiện hợp tác thuận lợi giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu và các công ty khởi nghiệp (startups) về công nghệ. 

Các CoE chuyên biệt theo ngành như vậy có thể kiến tạo một môi trường hợp tác cho SMEs và các bên khác trong hệ sinh thái cùng ngành để tập hợp kiến thức, năng lực và nguồn lực để thúc đẩy sự tiến triển của ngành trong ứng dụng AI, thậm chí còn có thể tạo ra những giải pháp mới vượt ra ngoài giải pháp hiện có. Như vậy, tốc độ đổi mới AI có thể được đẩy nhanh và tạo ra các cơ hội kinh tế mới.

AI và kỹ thuật số là công cụ quan trọng với doanh nghiệp nói chung khi giúp nâng cao năng suất, hiệu quả và khả năng cạnh tranh trong môi trường kinh doanh toàn cầu đầy thách thức hiện tại. 

Bất chấp những hạn chế, như chi phí cao và thiếu kỹ năng, SMEs cần nhận thức được tận dụng AI có thể thúc đẩy tăng trưởng, hợp lý hóa hoạt động và cải thiện trải nghiệm của khách hàng, và cuối cùng sẽ dẫn đến thành công bền vững trong một thị trường đang phát triển nhanh chóng./.