1. Được xem là đô thị đặc biệt, xuyên suốt quá trình xây dựng, phát triển, Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) luôn phát huy tinh thần chủ động, vận dụng sáng tạo các nghị quyết của Đảng, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; gắn các nghị quyết của Bộ Chính trị dành riêng cho mình và quyết tâm thực hiện tốt nhiệm vụ trọng tâm đã đề ra trong các nghị quyết của Đảng bộ Thành phố ở từng giai đoạn phát triển. 

Đặc biệt, trong bối cảnh phát triển mới, TPHCM vận dụng linh hoạt các cơ chế, chính sách đặc thù vào thực tiễn để khẳng định vai trò, vị trí đầu tàu, là đô thị hạt nhân của vùng và khu vực. 

Dù chỉ chiếm khoảng 0,63% diện tích và gần 9% dân số của cả nước, nhưng Thành phố không ngừng vượt qua những giai đoạn đầy khó khăn, hình thành quan hệ sản xuất mới, ổn định, luôn giữ được mức tăng trưởng hợp lý, quy mô ngày càng mở rộng, đi vào chiều sâu, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cả nước.

Những thành tựu nổi bật đạt được của TPHCM thời gian qua không chỉ là phát triển nhanh về kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, mà chất lượng sống của người dân không ngừng được cải thiện, nâng cao... 

Đó là những điều kiện thuận lợi để phát triển kết cấu hạ tầng đô thị Thành phố ngày càng văn minh, hiện đại với không gian, kiến trúc đô thị liên tục được mở rộng; nhiều công trình được chỉnh trang, xây dựng mới với quy mô hiện đại, đáp ứng yêu cầu mỹ quan, thân thiện với môi trường. 

Trong đó, các dấu ấn nổi bật là Thành phố đã thực hiện tốt phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm” trong việc chỉnh trang đô thị, làm tốt việc di dời tái định cư cho hàng chục nghìn căn nhà ở ven kênh rạch; nạo vét, kè bờ, khôi phục mặt nước, xây dựng công viên, tạo mảng xanh dọc hai bên bờ không chỉ góp phần làm giảm thiểu ô nhiễm môi trường, mà còn tạo nên không gian sống, không gian phát triển đô thị mở rộng và hiện đại hơn. 

Nhiều phong trào xây dựng đô thị văn minh lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng dân cư, thể hiện qua việc Thành phố huy động được hàng nghìn tỷ đồng từ nguồn lực xã hội do các tầng lớp nhân dân chung tay, góp sức thực hiện các công trình phục vụ đời sống dân sinh; xây dựng, nâng cấp hàng trăm ki-lô-mét đường giao thông, hàng chục công viên, khu vui chơi giải trí với nhiều hạng mục được đầu tư từ sức dân; cùng với đó, cộng đồng dân cư thực hiện tốt nếp sống văn minh đô thị, không xả rác bừa bãi, lấn chiếm lòng lề đường..., đã tạo nên diện mạo đô thị Thành phố ngày càng văn minh, hiện đại, là điểm đến giàu tiềm năng của các nhà đầu tư và du khách.

2. Nhờ làm tốt công tác quy hoạch, hạ tầng đô thị của TPHCM phát triển nhanh chóng, Thành phố đã khoác lên mình một diện mạo đô thị năng động, trẻ trung và hiện đại. 

Đó là sự đột phá bởi hệ thống hạ tầng giao thông thay đổi lớn chưa từng có với hàng loạt dự án trọng điểm chiến lược được khánh thành, khởi công, tiêu biểu là những đại lộ thênh thang ở các cửa ngõ như Nguyễn Văn Linh, Phạm Văn Đồng, Võ Văn Kiệt, xa lộ Hà Nội đáp ứng sự gia tăng mật độ giao thông đô thị; tuyến xe buýt đường sông, nhất là tuyến Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) đã đi vào vận hành khai thác tạo nên bước ngoặt trong phát triển hạ tầng giao thông đô thị; các dự án Nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất đang quyết tâm vượt tiến độ để hoạt động vào ngày 30-4-2025, hay dự án đường Vành đai 3, các nút giao thông An Phú, Quốc lộ 50 đang tăng tốc về đích.

Giữa lòng TPHCM hiện nay có nhiều tòa nhà với thiết kế độc đáo, hiện đại đó là Bitexco, Landmark-81, Vietcombank Tower, The Nexu; nhiều khu đô thị mới như Diamond Island, Vinhomes Central Park, Sala, Nam Rạch Chiếc, Thủ Thiêm, Lakeview City,... tọa lạc tại những vị trí đắc địa nối tiếp nhau hình thành đều mang yếu tố hiện đại, đẳng cấp; Thành phố đã biến một vùng đầm lầy, chua mặn như Phú Mỹ Hưng trở thành khu đô thị hiện đại ở phía Nam. 

Tại những vùng đô thị của Thành phố tiếp giáp với các tỉnh Bình Dương và Đồng Nai, những năm qua đã thể hiện sự phát triển mạnh mẽ và không kém phần hiện đại, trong đó, thành phố Thủ Đức hiện là nơi tập trung các mô hình kinh tế và mục tiêu trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo dựa trên nền tảng kinh tế tri thức, khoa học - công nghệ; phát triển các lĩnh vực giáo dục đào tạo bậc cao, nghiên cứu và sản xuất công nghệ cao, tài chính và thương mại - dịch vụ; có vai trò là hạt nhân trong đổi mới sáng tạo, phát triển hạ tầng số của Thành phố và vùng Đông Nam Bộ.

Đón nhận sự tác động mạnh mẽ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, TPHCM đã triển khai thực hiện một cách toàn diện trong xây dựng chính quyền số, phát triển kinh tế số, xã hội số và bước đầu đạt được những thành tựu đáng ghi nhận. 

Đặc biệt, với việc tích cực vận dụng mô hình tăng trưởng lấy khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo làm động lực chủ yếu trong phát triển và đã mang lại cho Thành phố nhiều kết quả quan trọng, nổi bật, đó là hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Thành phố đứng thứ 111 trên thế giới (theo xếp hạng của Startupblink năm 2023); Thành phố có mặt trong top 100 thành phố toàn cầu về 4 lĩnh vực: Fintech (thứ 54), Edtech (thứ 62), thương mại điện tử & bán lẻ (thứ 71) và giao thông vận tải (thứ 87). 

Ở góc độ so sánh với khu vực, Thành phố đang đứng thứ 3 tại Đông Nam Á về giá trị hệ sinh thái khởi nghiệp, sau Singapore và Jakarta; cùng với Hà Nội đứng đầu trong top 10 địa phương đạt chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương cao nhất cả nước... 

Những dấu ấn này đã nâng tỷ trọng đóng góp từ yếu tố năng suất tổng hợp (TFP) của 4 ngành công nghiệp trọng yếu và 9 ngành dịch vụ của Thành phố vào GRDP giai đoạn 2020 - 2025 ước đạt trên 50%.

3. Suốt chiều dài lịch sử xây dựng và phát triển, biết bao công sức, máu xương của nhiều thế hệ người Việt Nam đã tôn tạo nên TPHCM rực rỡ tên vàng, để rồi, phẩm chất nghĩa tình được hun đúc, kế thừa từ tinh thần yêu nước, thương người - truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, được phát huy một cách sinh động tại đô thị năng động nhất nước này. 

Điều đó được thể hiện bằng đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “đền ơn đáp nghĩa” được cụ thể hóa bằng hành động, việc làm, trở thành phong trào mang đậm truyền thống tốt đẹp, nhân văn cao cả... 

Hằng năm, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp TPHCM chung tay, góp sức người, sức của để thực hiện tốt các phong trào “xây dựng nhà tình nghĩa”, “nhà tình thương”, “xóa đói giảm nghèo”, “xây dựng cuộc sống mới trên địa bàn dân cư”, “bảo trợ bệnh nhân nghèo”, “nụ cười cho trẻ thơ”, phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam Anh hùng,... mang lại hiệu quả thiết thực, có ý nghĩa xã hội rộng lớn, tính nhân văn cao cả với sức lan tỏa mạnh mẽ, thể hiện sinh động bản chất, tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa mà đất nước Việt Nam ta đã, đang xây dựng và phát huy.

Trong quá trình xây dựng thành phố văn minh, hiện đại, nghĩa tình, TPHCM luôn dành sự quan tâm đặc biệt nhằm đẩy nhanh tiến độ giảm nghèo, không để tái nghèo, tạo điều kiện cho người nghèo, hộ nghèo, hộ cận nghèo tiếp cận các dịch vụ xã hội một cách tốt nhất nhằm cải thiện, nâng cao mức sống, điều kiện và chất lượng cuộc sống. 

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 bùng phát, kinh tế - xã hội bị tổn thất nghiêm trọng, chuỗi sản xuất bị đứt gãy, môi trường đầu tư bị ảnh hưởng tác động rất lớn, nhưng Thành phố vẫn phát huy tinh thần đoàn kết, chung sức, “chia lửa” cùng các tỉnh, thành phố trong cả nước vượt qua đại dịch. 

Từ những việc làm đó, mối quan hệ giữa Thành phố và các địa phương trong cả nước ngày càng được mở rộng, gắn kết chặt chẽ, vai trò “đầu tàu” của Thành phố tiếp tục được khẳng định.

Nhìn vào chiều dài lịch sử phát triển, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, “văn minh, hiện đại, nghĩa tình” được xác định như một giá trị đặc trưng văn hóa tiêu biểu của TPHCM. Giá trị cao đẹp đó là tài sản vô giá để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố nuôi dưỡng, trở thành động lực, lan tỏa khát vọng phát triển lên tầm cao mới, xứng đáng với Chủ tịch Hồ Chí Minh - Thành phố Anh hùng./.