Xây dựng đội ngũ cán bộ sau ngày thống nhất đất nước

Sau ngày giải phóng, khẩn trương xây dựng và hình thành chính quyền cách mạng, cùng với việc tiếp nhận hàng nghìn cán bộ do Trung ương Cục miền Nam, Ban Tổ chức Trung ương chi viện cho thành phố, Thành ủy TPHCM nhanh chóng nắm lại thực lực cách mạng tại chỗ, tổ chức nhiều lớp “chiến thắng” cho hàng nghìn cán bộ tù chính trị học tập và phân công công tác sau khi học tập. 

Từ đó, Thành phố có đủ lực lượng cán bộ tiếp quản tốt các cơ quan, cơ sở kinh tế - văn hóa, mau chóng ổn định tình hình, tạo điều kiện thuận lợi để xây dựng, kiện toàn hệ thống chính trị các cấp.

Tập trung sắp xếp ổn định tổ chức đảng, chính quyền và đoàn thể các cấp, Thành ủy tiến hành điều chuyển, bố trí cán bộ vào các vị trí phù hợp, đồng thời cử nhiều cán bộ chủ chốt đi học các lớp đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ ở cả trong nước và nước ngoài. 

Các cấp ủy quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trẻ, cán bộ nữ và đẩy mạnh công tác phát triển đảng viên; trong 3 năm (1977 - 1979) Đảng bộ Thành phố đã kết nạp 2.615 đảng viên mới.

Tập trung lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TPHCM lần thứ II (năm 1980) đề ra yêu cầu phải nâng cao phẩm chất, năng lực và bố trí đúng cán bộ; tập trung quy hoạch và đào tạo, bồi dưỡng xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ III (tháng 11-1983) tiếp tục đề ra nhiệm vụ cho 2 năm 1984 - 1985 là xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ, đảng viên có phẩm chất đạo đức, có tác phong công nghiệp, có năng lực hoạt động thực tiễn. 

Thực hiện Nghị quyết Đại hội, Thành ủy ban hành Quyết định số 24/QĐ-TU về phân công, phân cấp quản lý cán bộ và Nghị quyết số 08/NQ-TU về công tác cán bộ. Thành ủy đề ra mục tiêu: xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo và quản lý các cấp đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, trung thành với chế độ xã hội chủ nghĩa, vững vàng về lập trường quan điểm, có đạo đức cách mạng và lối sống gương mẫu, có đủ kiến thức, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trước mắt và lâu dài.

Tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, Thành ủy cử nhiều đợt cán bộ đi đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ; chỉ đạo Ban Tổ chức Thành ủy phối hợp với Trường Đảng Nguyễn Văn Cừ tuyển chọn công nhân trẻ đi đào tạo lý luận chính trị và bố trí tăng cường cho các quận, huyện sau đào tạo. 

Cùng với đó, các quận ủy, huyện ủy trực thuộc Thành ủy mở nhiều lớp đào tạo lý luận chính trị cho cán bộ cơ sở, cán bộ phường - xã; cử công nhân sản xuất giỏi đi học văn hóa, rồi tuyển đặc cách vào một số trường đại học và bố trí công tác tại các cơ quan đơn vị của Thành phố sau tốt nghiệp. 

Trong 3 năm (1983 - 1985), Thành phố đã đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, quản lý kinh tế, quản lý nhà nước cho hơn 14.000 cán bộ, đảng viên.

Công tác cán bộ trong thời kỳ đổi mới

Sau Đại hội VI của Đảng (năm 1986), Thành ủy TPHCM tập trung quán triệt và lãnh đạo triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị về đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng và đổi mới công tác cán bộ. 

Trong đó, Thành ủy đã lãnh đạo thực hiện hiệu quả Quyết định số 55- QĐ/TW, ngày 26-5-1988, của Bộ Chính trị, về quy hoạch cán bộ lãnh đạo các cấp từ nay đến năm 1990; Nghị quyết Trung ương 3 khóa VIII (1997), về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Để khắc phục một số hạn chế trong công tác cán bộ, nhất là việc chậm trễ trong công tác quy hoạch cán bộ, Ban Thường vụ Thành ủy đã ban hành Chỉ thị số 19-CT/TU, ngày 25-7-1989, về quy hoạch cán bộ và phân cấp quản lý cán bộ, đồng thời ban hành nhiều văn bản lãnh đạo các cấp ủy, tổ chức đảng tăng cường chỉ đạo chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả thực hiện công tác quy hoạch, đào tạo, luân chuyển, tạo nguồn cán bộ.

Nhằm tạo đột phá trong công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, Thành ủy TPHCM xây dựng và triển khai 3 chương trình tạo nguồn cán bộ gồm: Chương trình quy hoạch cán bộ trẻ tuổi (triển khai từ năm 1999), Chương trình đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ (triển khai từ năm 2001) và Chương trình quy hoạch, tạo nguồn cán bộ lãnh đạo, quản lý xuất thân từ công nhân (triển khai từ năm 2010). 

Tính đến năm 2015, cả 3 chương trình đã tuyển chọn 2.393 trường hợp tham gia, trong đó có 858 cán bộ được đề bạt, bổ nhiệm, bố trí công tác.

Những năm gần đây, công tác cán bộ được Ban Thường vụ Thành ủy chỉ đạo thực hiện chặt chẽ, đồng bộ; đề cao tính cạnh tranh từ khâu quy hoạch, đào tạo đánh giá, tuyển chọn đến bầu cử, bổ nhiệm, miễn nhiệm, luân chuyển cán bộ. 

Theo đó, mỗi cán bộ khi được giới thiệu ứng cử, bổ nhiệm vào các chức danh lãnh đạo quản lý đều phải thực hiện cam kết với nội dung phù hợp tình hình thực tiễn và thực hiện Quy định số 114-QĐ/TW, ngày 11-7-2023, của Bộ Chính trị, về kiểm soát quyền lực và phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ.

Ban Thường vụ Thành ủy chỉ đạo triển khai quy trình khuyến khích cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung và hoàn thiện cơ chế phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm cán bộ né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, thoái thác nhiệm vụ. 

Đồng thời, chỉ đạo thực hiện nhiều giải pháp nâng cao chất lượng công tác đánh giá cán bộ, bảo đảm đánh giá cán bộ đúng thực chất; chỉ đạo xây dựng và ban hành tiêu chí cán bộ, chú trọng các tiêu chí về nêu gương, khắc phục hạn chế, khuyết điểm sau kiểm điểm và sự tín nhiệm của đồng nghiệp, cấp dưới, nhân dân đối với cán bộ.

Bài học kinh nghiệm

Một là, cấp ủy các cấp tập trung nghiên cứu, quán triệt, triển khai nghiêm túc thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương, của Thành ủy về công tác cán bộ. Nhận thức rõ vai trò, vị trí của Thành phố trong sự phát triển chung của đất nước để chủ động, sáng tạo đề ra các chủ trương, giải pháp, chính sách về công tác cán bộ phù hợp.

Hai là, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ trong công tác cán bộ; thực hiện chặt chẽ, đúng quy định các khâu trong công tác cán bộ, từ quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đến luân chuyển, bổ nhiệm cán bộ. Trong đó, cần làm tốt công tác đánh giá cán bộ để làm cơ sở bố trí, sử dụng cán bộ.

Ba là, quan tâm giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ xả thân vì nhiệm vụ cách mạng. Xây dựng và triển khai các chương trình tạo nguồn cán bộ ngắn hạn và dài hạn. Kịp thời ban hành và bổ sung chính sách đãi ngộ cán bộ, tạo môi trường làm việc tích cực để cán bộ phát huy năng lực, cống hiến. Thực hiện nghiêm túc các quy định về kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ.

Bốn là, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tổ chức, cán bộ ngang tầm nhiệm vụ. Cán bộ làm công tác tổ chức, cán bộ phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng; trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc; tinh thông nghiệp vụ; trung thực, khách quan, công tâm trong tham mưu, báo cáo nhận xét, đánh giá cán bộ, hết lòng vì sự nghiệp chung.

Phát huy các bài học kinh nghiệm, Đảng bộ, chính quyền TPHCM tiếp tục thực hiện chặt chẽ, đồng bộ, chú trọng đổi mới phương thức lãnh đạo trong công tác cán bộ theo hướng công khai, minh bạch, dân chủ, bảo đảm nguyên tắc, quy trình, quy định. Chú trọng nâng tầm về chất, đáp ứng yêu cầu phát triển Thành phố trong kỷ nguyên mới. 

Bước vào giai đoạn mới sau khi thực hiện địa giới hành chính mới sẽ tạo sức mạnh mới, Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh (mới) cần chủ động nhiều hơn nữa trong triển khai thực hiện xây dựng đội ngũ cán bộ “hồng” và “chuyên”./.