1. Kinh tế nhà nước giữ vị trí trọng yếu, vai trò quan trọng trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, tạo nền tảng cơ bản để phát triển mọi ngành, lĩnh vực, thành phần kinh tế và loại hình doanh nghiệp trong nền kinh tế quốc dân.

Qua các kỳ Đại hội Đảng và Chiến lược phát triển kinh tế xã hội đất nước, Đảng và Nhà nước ta đều khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước, tầm quan trọng và vai trò then chốt của khu vực doanh nghiệp nhà nước.

Thực tiễn gần 40 năm đổi mới cho thấy, kinh tế nhà nước luôn khẳng định được vai trò của mình. Bên cạnh sứ mệnh giữ định hướng XHCN cho nền kinh tế thị trường ở nước ta, kinh tế nhà nước đã phát huy vai trò của mình trong phát triển các lĩnh vực đặc biệt của nền kinh tế, góp phần quan trọng bảo vệ an ninh, quốc phòng, làm đối trọng trong cạnh tranh quốc tế, gánh vác nhiều chính sách xã hội, bảo đảm an sinh xã hội,... Doanh nghiệp nhà nước, với tư cách bộ phận nòng cốt của kinh tế nhà nước, luôn giữ vị trí trọng yếu trong nền kinh tế.

Hàng không là một ngành có tầm quan trọng đặc biệt, bởi cùng với giao thông vận tải nói chung, vận tải hàng không đóng vai trò quan trọng, là huyết mạch của mỗi quốc gia. Không chỉ trong phát triển kinh tế - xã hội, mà hàng không còn giữ vai trò quan trọng đối với các vấn đề đối ngoại, an ninh, quân sự và chủ quyền quốc gia. Tại Việt Nam, trong bối cảnh Nhà nước ta đang chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, ngành hàng không ngày càng khẳng định rõ vai trò của mình trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đất nước.

Để trở thành một trung tâm mới về kinh tế, du lịch tầm cỡ trong châu Á và trên thế giới, Việt Nam rất cần đầu tư có trọng điểm để có 1 doanh nghiệp hàng không đủ mạnh, với quy mô mạng bay, đội tàu bay đủ lớn để có đủ năng lực cạnh tranh với các trung tâm khác trong khu vực, thực hiện mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm của khu vực. Là doanh nghiệp nhà nước, cùng với thương hiệu Hãng hàng không quốc gia, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam chính là doanh nghiệp phù hợp để triển khai chiến lược quốc gia về phát triển Việt Nam thành trung tâm của khu vực.

Trong tiến trình phát triển đất nước hội nhập và mở cửa những năm qua, ngành hàng không Việt Nam đã không ngừng phát triển, đạt được nhiều thành tựu về các mặt. Tuy nhiên, các hậu quả nặng nề của đại dịch COVID-19 để lại cùng với thực trạng khó khăn chung của nền kinh tế khiến cho Tổng Công ty Hàng không Việt Nam không thể tự thân khắc phục các khó khăn, thách thức hiện nay, vốn chủ sở hữu Công ty mẹ tiếp tục âm, lỗ lũy kế vẫn ở mức cao, tình trạng tài chính của Tổng Công ty Hàng không Việt Nam vẫn đang mất cân đối, các khoản nợ đến hạn và quá hạn vẫn rất lớn, do đó cần tiếp tục có các giải pháp tháo gỡ khó khăn và đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổng Công ty Hàng không Việt Nam để vượt qua khủng hoảng, sớm phục hồi và phát triển bền vững.

Để nâng cao vai trò của thành phần kinh tế nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, việc củng cố sức khỏe tài chính và năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp nhà nước nói chung, của Tổng Công ty Hàng không Việt Nam nói riêng là hết sức cần thiết và quá trình này cần có sự đồng hành của các cấp chính quyền và sự nỗ lực của bản thân ngành hàng không.

Với tinh thần đó, Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương phối hợp tổ chức Hội thảo: “Nâng cao vai trò của thành phần kinh tế nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam - từ thực tiễn Tổng Công ty Hàng không Việt Nam - Vietnam Airlines”.

2. Ban Tổ chức nhận được gần 30 bài tham luận của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà lãnh đạo, quản lý ở các lĩnh vực khác nhau, tập trung vào các nhóm vấn đề chính sau:

Thứ nhất, làm rõ và khẳng định vị trí, vai trò của kinh tế nhà nước, doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Thứ hai, đánh giá thực trạng hoạt động của doanh nghiệp nhà nước nói chung, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam nói riêng thời gian qua, làm rõ thành tựu, hạn chế và những điểm nghẽn đặt ra.

Thứ ba, đề xuất kiến nghị, giải pháp cho đổi mới doanh nghiệp nhà nước nói chung, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam nói riêng trong thời gian tới. Trong đó tập trung vào:

Các tham luận làm rõ và khẳng định vị thế chủ lực của Hãng hàng không quốc gia Việt Nam tại thị trường Việt nam. Để đạt mục tiêu trở thành Hãng hàng không tiên tiến, thuộc nhóm hãng hàng không đứng đầu khu vực ASEAN và Vietnam Airlines thành thương hiệu có uy tín của Việt Nam trên thị trường khu vực và quốc tế, các ý kiến thảo luận tại Hội thảo tập trung làm rõ một số nhóm giải pháp trọng tâm sau:

Một là, Nhà nước cần đẩy mạnh công tác hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động của ngành hàng không Việt Nam nói chung, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam nói riêng. Tiếp tục hỗ trợ ngành hàng không phát triển bền vững thông qua thực hiện cơ cấu lại, cải thiện khả năng thanh toán và xử lý nợ. Có chính sách khuyến khích, tạo điều kiện, hỗ trợ các hãng mua thêm máy bay, phát triển đội tàu bay, mở rộng đường bay đáp ứng nhu cầu phát triển trong tình hình mới.

Hai là, giải quyết những điểm nghẽn, cản trở phát triển đối với Tổng Công ty Hàng không Việt Nam. Hỗ trợ mở rộng thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh. Đồng thời, đánh giá một cách toàn diện cơ chế hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước trong ngành và tác động của nó tới sự phát triển của ngành cũng như của nền kinh tế quốc dân, từ đó xác định những trọng tâm cần hoàn thiện trong giai đoạn tới.

Ba là, nghiên cứu cơ chế giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp nhà nước quy mô lớn thực hiện những dự án đầu tư quy mô lớn, có sức lan tỏa, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Trong giai đoạn 2024 - 2025, một trong những dự án trọng điểm quan trọng quốc gia cần có sự hiện diện của doanh nghiệp nhà nước trong lĩnh vực hàng không là dự án Cảng HKQT Long Thành. Là doanh nghiệp có kinh nghiệm và thế mạnh trong lĩnh vực chuyên ngành hàng không, việc giao cho các doanh nghiệp nhà nước như Tổng Công ty Hàng không Việt Nam tham gia dự án Cảng HKQT Long Thành sẽ phát huy hiệu quả của dự án, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao thương, xuất nhập khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài.Nhân dịp Hội thảo “Nâng cao vai trò của thành phần kinh tế nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam - từ thực tiễn Tổng Công ty Hàng không Việt Nam - Vietnam Airlines”, chuyên san Hồ sơ sự kiện của Tạp chí Cộng sản xuất bản ấn phẩm với chủ đề “Kinh tế nhà nước trong kỷ nguyên số”, làm tài liệu tham khảo hữu ích tặng các đại biểu tham dự Hội thảo. B.T.C