Quyết tâm, nỗ lực lớn của cả hệ thống chính trị

Trong những năm qua, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” (cuộc vận động) đã có tác động mạnh mẽ đến nhiều mặt đời sống của các tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh Hà Giang. 

Thông qua nhiều hoạt động thiết thực của cuộc vận động đã động viên nhân dân phát huy truyền thống đoàn kết, khơi dậy nguồn lực, tiềm năng, sức mạnh nội lực; mỗi người dân, gia đình và cộng đồng dân cư đã có những chuyển biến tích cực về nhận thức, ý thức trong phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, giữ vững an ninh, trật tự an toàn xã hội.

Xác định cuộc vận động là chủ trương lớn, có ý nghĩa thiết thực, cấp ủy, chính quyền và các tổ chức đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở trên địa bàn tỉnh luôn quán triệt sâu sắc những vấn đề trọng tâm trong xây dựng nông thôn mới (NTM) gắn với tình hình cụ thể từng địa phương. 

Theo đó, cùng với tiếp tục triển khai thực hiện Quyết định số 90/QĐ-TTg, ngày 18-1-2022, của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 là đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TU, ngày 27-4-2022, của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về “Tăng cường lãnh đạo thực hiện Chương trình giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2021 - 2025”; Kế hoạch số 139/KHUBND, ngày 20-5-2022, của Ủy ban nhân dân tỉnh về thực hiện Chương trình giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh Hà Giang giai đoạn 2021 - 2025. 

Cùng đó, tỉnh khẩn trương ban hành cơ chế, chính sách, hướng dẫn tổ chức thực hiện. So với nhiều địa phương, Hà Giang được đánh giá là tỉnh sớm hoàn thiện các văn bản để triển khai các chương trình. Trên cơ sở đó, cấp ủy, chính quyền các địa phương cụ thể hóa nghị quyết, chương trình hành động của tỉnh thành nghị quyết, chương trình hành động của địa phương.

Nhiều nhiệm vụ, giải pháp được tỉnh chỉ đạo thực hiện quyết liệt, như tập trung hoàn thiện các công trình đầu tư cơ sở hạ tầng đã được triển triển khai phê duyệt đầu tư; các hoạt động phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế, nhân rộng mô hình giảm nghèo, đào tạo nghề, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo. 

Rà soát đối tượng có nhu cầu hỗ trợ phát triển sản xuất theo quy định; hướng dẫn triển khai dự án hỗ trợ phát triển sản xuất theo hướng tăng mức hỗ trợ cho hộ gia đình hưởng thụ từ dự án theo nhu cầu và khả năng thực hiện để bảo đảm thoát nghèo bền vững khi tham gia dự án; xây dựng dự án theo hướng lồng ghép các nội dung hỗ trợ có liên quan để tạo sinh kế đa dạng, bền vững, phù hợp với điều kiện của hộ gia đình, địa phương và thị trường, như chăn nuôi gia súc kết hợp với trồng cây lương thực, cây ăn quả, chế biến sản phẩm...

Quan tâm xây dựng và triển khai những dự án hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; hỗ trợ giống cây, con chất lượng cao; giúp người dân, nhất là người nghèo, người mới thoát nghèo nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi. 

Hình thành và nhân rộng những mô hình sản xuất chuyên canh, liên kết sản xuất, chế biến, chuyển giao ứng dụng khoa học - kỹ thuật, ứng dụng công nghệ cao theo quy mô nhóm hộ, tổ đội, hợp tác xã gắn với doanh nghiệp và thị trường tiêu thụ. 

Hỗ trợ doanh nghiệp và hợp tác xã liên kết trong sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm, phát triển đa dạng các mô hình sản xuất có sự tham gia của các hộ nghèo, cận nghèo; khuyến khích, tạo điều kiện và hỗ trợ phát triển các mô hình phát triển sản xuất, khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh cho người nghèo và thanh niên dân tộc thiểu số.

Thực hiện hiệu quả đề án tái cơ cấu nông nghiệp, nông thôn, phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp bền vững theo hướng chú trọng các sản phẩm đặc hữu gắn với bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập cho người dân; hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, vùng trồng dược liệu quý, thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nhất là một số cây trồng có giá trị cao, phù hợp với thổ nhưỡng. 

Trước mắt tập trung nguồn lực tài chính, nhân lực, khoa học công nghệ vào phát triển 5 cây (cây ăn quả ôn đới, chè shan tuyết, dược liệu, lúa đặc sản chất lượng cao, tam giác mạch) và 3 con (bò vàng, lợn đen, mật ong bạc hà).

Xây dựng và phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh với những sản phẩm du lịch mang tính đặc hữu, hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng gắn với bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc, bảo tồn và phát huy giá trị Công viên địa chất toàn cầu cao nguyên đá Đồng Văn, danh thắng quốc gia ruộng bậc thang Hoàng Su Phì và các di sản văn hóa cấp quốc gia.

Tạo điều kiện cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo được vay và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn, nhất là vốn vay tín dụng ưu đãi, gắn với hướng dẫn phương thức sản xuất, khuyến nông, khuyến công và chuyển giao kỹ thuật, công nghệ vào sản xuất. 

Triển khai hiệu quả kế hoạch thực hiện cải tạo vườn tạp, phát triển kinh tế vườn hộ, tạo sinh kế cho người dân, giảm nghèo bền vững; các chính sách khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa, chính sách hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế vườn hộ và phát triển bền vững cây cam sành trên địa bàn tỉnh...

Triển khai và thực hiện đầy đủ các chính sách về hỗ trợ giải quyết việc làm của Trung ương, của tỉnh, giúp người lao động có thêm cơ hội phát triển sản xuất, có việc làm, tiếp cận các nguồn vốn vay. 

Quan tâm nâng cao chất lượng giáo dục, y tế, vận động và hỗ trợ hộ nghèo xây bể nước, nhà tiêu hợp vệ sinh từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Đặc biệt là tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn xã hội về công tác giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững nhằm khơi dậy tinh thần tự lực, tự cường vươn lên thoát nghèo của người dân và cộng đồng, huy động nguồn lực để thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững; tuyên truyền các gương điển hình, sáng kiến, mô hình tốt về giảm nghèo để thúc đẩy, nhân rộng và lan tỏa trong xã hội...

Nhờ thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, đến hết năm 2024, tỷ lệ nghèo đa chiều toàn tỉnh là 36,35%, giảm 6,26% so với năm 2023 (giảm 11.711 hộ). Số xã nghèo đa chiều là 35/175 (chiếm 20%).

Bên cạnh những kết quả đạt được, Hà Giang vẫn còn nhiều khó khăn. Để hoàn thành các chỉ tiêu của Trung ương giao trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, nhu cầu kinh phí cần rất lớn, trong khi nguồn vốn từ Trung ương hạn hẹp. 

Bộ tiêu chí giai đoạn 2021 - 2025 có sự điều chỉnh tăng thêm, như yêu cầu chất lượng đạt chuẩn các tiêu chí xã NTM cao hơn so với bộ tiêu chí giai đoạn 2016 - 2020, tiêu chí nghèo đa chiều, tiêu chí thu nhập... 

Việc huy động vốn từ các tổ chức, doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn; huy động vốn từ ngân sách huyện, xã đạt thấp; huy động vốn, đóng góp công sức, ngày công lao động của nhân dân thực hiện tốt ở một số xã có điều kiện kinh tế khá, nhưng các xã vùng III, xã có điều kiện kinh tế khó khăn việc huy động còn rất hạn chế.

Theo Quyết định số 861/QĐ-TTg, ngày 4-6-2021, của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Hà Giang có 52 xã khu vực I, 7 xã khu vực II và 133 xã khu vực III. Quyết định số 861/QĐ-TTg quy định: các xã khu vực III, khu vực II đã được phê duyệt nếu được công nhận đạt chuẩn NTM sẽ được xác định là xã khu vực I và thôi hưởng các chính sách áp dụng đối với xã khu vực III, khu vực II. 

Như vậy, các chế độ liên quan các xã khu vực III sau khi đạt chuẩn NTM sẽ cắt giảm, thôi hưởng các chính sách hỗ trợ đối với vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, điển hình là các chính sách: bảo hiểm y tế, hỗ trợ giáo dục, thu hút cán bộ đến công tác tại vùng đặc biệt khó khăn, tín dụng đối với hộ sản xuất kinh doanh trên địa bàn khó khăn, đặc biệt khó khăn,... đã gây ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc sống của người dân.

Tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp trong xây dựng nông thôn mới gắn với giảm nghèo bền vững

Một là, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, vai trò quản lý của chính quyền, sự vào cuộc của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng NTM. Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Tiếp tục phát động phong trào “Hà Giang chung sức xây dựng nông thôn mới”; có các hình thức khen thưởng kịp thời đối với các tổ chức, cá nhân điển hình trong tham gia thực hiện chương trình xây dựng NTM.

Hai là, tiếp tục rà soát, hoàn thiện và cụ thể hóa cơ chế, chính sách hỗ trợ xây dựng NTM, phù hợp với điều kiện thực tế; chủ động ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù tạo điều kiện cho địa phương tăng nguồn thu để có đủ nguồn lực đầu tư xây dựng NTM. Đẩy mạnh triển khai thực hiện chương trình khoa học - công nghệ phục vụ xây dựng NTM. Thực hiện hiệu quả chính sách tín dụng đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn.

Ba là, tập trung xây dựng NTM theo hướng lồng ghép các nguồn vốn, huy động nội lực trong nhân dân và nguồn lực ngoài tỉnh; bố trí hợp lý các nguồn lực của Nhà nước và xã hội hóa xây dựng NTM theo phương thức Nhà nước và nhân dân cùng làm; khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư vào khu vực nông thôn; tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng đối với các tiêu chí xây dựng NTM, đặc biệt là tại xã đã đạt chuẩn NTM.

Bốn là, các chương trình, dự án thực hiện trên địa bàn nông thôn phải gắn với chỉ tiêu chương trình xây dựng NTM. Huy động tối đa nguồn lực của địa phương để xây dựng NTM.

Năm là, tăng cường vận động các tổ chức kinh tế, chính trị - xã hội đăng ký hỗ trợ các địa phương thực hiện xây dựng NTM; vận động các nhà tài trợ, các tổ chức khác để hỗ trợ nguồn lực, chia sẻ kinh nghiệm xây dựng NTM; tranh thủ các nguồn vốn vay ưu đãi, vốn viện trợ không hoàn lại,...

Sáu là, tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện xây dựng NTM gắn với giảm nghèo bền vững.

Với quyết tâm và sự chung tay của cả hệ thống chính trị, cùng sự đồng thuận của nhân dân, tỉnh Hà giang đang trên hành trình hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM, NTM nâng cao, hướng đến xây dựng nông thôn văn minh, hiện đại, bản sắc nơi vùng cao biên giớicực Bắc Tổ quốc./.