Cuộc gặp giữa tầng 8 và tầng 14

Đầu tháng 1-2025, một quan chức Israel đã có cuộc gặp với Bộ trưởng Bộ Các vấn đề chiến lược Ron Dermer tại tầng 8 Văn phòng Thủ tướng Israel ở Jerusalem. Một tuần sau đó, vị quan chức này đã có cuộc gặp khác, với Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) khi đó là Tướng Herzi Halevi tại tầng 14 trụ sở IDF ở Tel Aviv. Hai cuộc gặp này đã phát đi một tín hiệu rõ ràng: một cuộc tấn công Iran chỉ còn là vấn đề thời gian.

Theo tiết lộ của truyền thông Israel, chỉ 6 tháng sau sự phối hợp giữa tầng 8 và tầng 14 - giữa giới lãnh đạo chính trị và lãnh đạo quân sự, đã cho phép Israel tiến hành chiến dịch tấn công phủ đầu nhằm vào Iran ngày 13-6. 

Phương án quân sự với Iran, vốn đã được giới lãnh đạo cao tầng Israel thảo luận trong ít nhất 1 thập niên, đã đi đến một kết quả ở thời điểm hoàn hảo và với sự chấp thuận của giới lãnh đạo chính trị.

Khi IDF hoàn thiện chi tiết về cuộc tấn công Iran, họ cho rằng cần phải lặp lại chiến lược đã được áp dụng thành công ở Lebanon. Đó là đòn đánh tập trung và bất ngờ khiến đối thủ mất cân bằng thông qua một loạt vụ không kích có hệ thống vào các căn cứ của lực lượng Hezbollah trong cuộc chiến Lebanon lần thứ hai hồi năm 2006 và sau đó. 

Một quan chức Israel giấu tên cho biết “điểm khác biệt là với Hezbollah, chiến thuật này cần tới 10 ngày, còn với Iran, nó đã thực hiện ngay trong đợt tấn công mở màn, chỉ trong vòng 1 giờ”.

Trên thực tế, kế hoạch tác chiến với Iran, với mục tiêu là các cơ sở hạt nhân, đã được IDF hình thành trong suốt 2 thập niên qua. Dù vậy, tất cả đều đã bị loại vào phút chót để thay thế bằng một chiến lược mới được định hình rất nhanh. 

Một quan chức Israel nói: “trên thực tế, chúng tôi chỉ bắt đầu lên kế hoạch tác chiến cho chiến dịch tấn công theo hình thức hiện tại vào tháng 10-2024. Đấy là lúc chúng tôi nhận ra IDF cần chuẩn bị không chỉ một cuộc tấn công chính xác mà còn là toàn bộ một chiến dịch quân sự ở Iran”.

Ba tháng cuối năm 2024 đã hoàn toàn thay đổi quan điểm rằng cuộc tấn công Iran là một ý tưởng xa vời, ngay cả với giới tướng lĩnh Israel. Sự thành công của “Chiến dịch Máy nhắn tin” hồi tháng 9-2024 nhằm vào Hezbollah - lực lượng ủy nhiệm của Iran ở Lebanon - đã tạo dựng cơ sở cho niềm tin đó. 

Tháng 10-2024, Không quân Israel (IAF) tiến hành “Chiến dịch Những ngày ăn năn”, lần đầu tiên không kích trên diện rộng các hệ thống phòng không của Iran. Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump lần thứ hai đắc cử cũng tiếp thêm động lực cho nhóm ủng hộ tấn công, do Thủ tướng Benjamin Netanyahu đứng đầu. Tháng 12 năm đó, giới lãnh đạo cao tầng Israel đã không còn tranh luận về việc liệu có nên tấn công Iran hay không, mà là khi nào sẽ tiến hành.

Xác định mục tiêu

“Những gì bạn thấy hiện nay là kết quả nhiều năm nỗ lực của tình báo IDF và IAF ở Iran”, một nguồn tin thân cận với kế hoạch tác chiến của Israel tiết lộ. Theo đó, quy trình xác định mục tiêu của tình báo IDF và IAF tập trung vào kiềng “ba chân” của chương trình hạt nhân Iran, gồm hệ thống tên lửa, cơ sở làm giàu và “nhóm vũ khí” (lắp thiết bị hạt nhân trên tên lửa đạn đạo). IDF thu thập ngày càng nhiều tình báo về hệ thống bệ phóng phòng không, nhà kho và nhà máy trong hệ thống tên lửa của Iran.

Thành công của chiến dịch tấn công Hezbollah vào tháng 9-2024 đã quyết định về mục tiêu của kế hoạch. “Tiêu diệt toàn bộ giới lãnh đạo quân sự Iran chỉ bằng một đòn”, một nguồn tin trong cộng đồng tình báo Israel tiết lộ. 

Không như chiến dịch ám sát các nhà khoa học Iran, mà danh sách mục tiêu ngày càng thu hẹp, những gì khởi đầu như kế hoạch tiêu diệt 1 hoặc 2 tướng lĩnh cấp cao Iran đã nhanh chóng mở rộng, gồm cả những nhân vật cao cấp nhất của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) và quân đội Iran nước này.

“Khi ý tưởng này xuất hiện, không ai tin nó có thể được diễn ra đồng thời”, một nguồn tin thừa nhận. Thế nhưng, giới tình báo Israel vẫn kiên định mục tiêu, và các báo cáo đã được trình lên Giám đốc tình báo, Tướng Shlomi Binder. 

Những tháng sau đó, Binder, Tư lệnh IAF Tomer Bar và Giám đốc Ban tác chiến Oded Basyuk đã có nhiều cuộc họp để đồng bộ hóa kế hoạch đến từng chi tiết nhỏ nhất. Ba vị tướng và nhóm của họ ngày càng tin kế hoạch tham vọng này có thể thành công.

Không giống như các nhà khoa học Iran thường bị ám sát tại nhà riêng, “chiến dịch các vị tướng” được lập kế hoạch nhằm vào một cuộc họp chung của các tướng lĩnh cấp cao Iran. Để bảo đảm những người này tập trung tại một địa điểm, một kế hoạch tinh vi mà chi tiết không được tiết lộ đã được thực hiện. Ngoài chiến dịch “đánh rắn dập đầu”, kế hoạch chiến tranh của Israel còn gồm nhiều thành tố khác.

Một nội dung được thảo luận nhiều nhất chính là giành ưu thế trên không ở Iran. Ngay cả vấn đề này cũng chỉ mới được giải quyết gần đây. IAF cần một con đường “sạch” để tấn công các cơ sở hạt nhân Natanz và Fordow. 

Tình báo Israel đã dồn nguồn lực khổng lồ để lập ra một bản đồ về hệ thống phòng không của Iran, vốn dĩ rất phức tạp. Sau khi có được bản đồ “đặc biệt” này, giới tình báo và IAF kết luận họ không chỉ có thể dọn đường đến các cơ sở hạt nhân mà còn có thể vươn tới Tehran và xa hơn nữa.

“Rạn nứt” giữa Mỹ và Israel

Dù vậy, ngay cả nội bộ giới tình báo Israel cũng nghi ngờ khả năng có thể giành ưu thế trên không của IAF. “Khi chúng tôi bắt đầu, đó có vẻ là điều không thể nào”, một nguồn tin thừa nhận. “Hệ thống phòng không Iran rất có chất lượng và dày đặc. 

Người ta cần phải nhanh chóng vô hiệu hóa chúng, nếu không các phi công Israel sẽ thiệt mạng ở Iran”. Bên cạnh sự chuẩn bị về quân sự, cuối tháng 5 vừa qua, 2 tuần trước cuộc tấn công, một chiến dịch “tin giả” đã được triển khai để khiến giới lãnh đạo Iran tin rằng Israel sẽ không sớm tấn công nước này.

Tin giả được tuồn cho các nhà báo Israel, đặc biệt là những người không thân thiện với Thủ tướng B. Netanyahu, tập trung vào các cuộc đàm phán hạt nhân khi đó giữa Washington và Tehran, về sự “rạn nứt” rõ ràng giữa Mỹ và Israel. 

“Thành công vượt xa mong đợi. Tôi nghĩ kế hoạch hiệu quả vì kẻ địch không nghĩ Israel sẽ tấn công như vậy. Họ thiếu diễn tập cho kịch bản đó”, nguồn tin khẳng định.

Kế hoạch tấn công của IAF hoàn tất chỉ trong 36 giờ mà không gánh chịu tổn thất. Trong đêm đầu tiên của cuộc chiến, 30 khẩu đội phòng không Iran và lượng lớn hệ thống radar đã bị máy bay IAF phá hủy. 

Chiến dịch giành ưu thế trên không “lớn nhất trong lịch sử”, như tuyên bố của một nguồn tin, đã có sự tham gia quan trọng của Mossad. Điệp viên Mossad đã triển khai nhiều cơ sở phóng drone ngay bên trong lãnh thổ Iran để tấn công hệ thống phòng không dự bị. Việc kiểm soát bầu trời Iran không chỉ hiệu quả cho việc tấn công mà còn giúp ích cho năng lực phòng thủ của Israel. 

“Thay vì phải đối mặt với hàng trăm tên lửa Iran trong ngày đầu tiên, chúng tôi chỉ phải đối mặt với hàng chục tên lửa. Đó là một bước ngoặt, giảm áp lực và căng thẳng ở Israel”, một nguồn tin khẳng định.

“Chuẩn bị từ 20 năm”

Phòng thủ là yếu tố được xây dựng rất kỹ trong kế hoạch tấn công Iran. Cựu Tư lệnh Phòng không và Tên lửa Arrow của Israel, Tướng Ran Kochav nói: “các bước chuẩn bị cho chiến tranh với Iran ở khía cạnh phòng thủ đã được bắt đầu từ 20 năm trước. Đó là mối đe dọa mà chúng tôi đã được huấn luyện, thiết lập một hệ thống phòng không đa lớp và tiến hành diễn tập chung với Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ”.

IAF cũng thừa nhận phòng không và ưu thế trên không là 2 yếu tố không thể có được nếu không có sự phối hợp đầy đủ từ phía Mỹ. Điều này đã dẫn đến yếu tố cuối cùng trong kế hoạch chiến tranh của Israel. Ngay sau lễ nhậm chức của Tổng thống D. Trump vào tháng 1-2025, thông điệp từ Washington đã đến với Thủ tướng B. Netanyahu, khẳng định nhà lãnh đạo Mỹ sẽ không phản đối mạnh mẽ việc triển khai “phương án quân sự” nếu đàm phán hạt nhân đình trệ.

“Phối hợp đầy đủ”, một nguồn tin Israel xác nhận về sự can dự của Tổng thống Mỹ. Ông D. Trump được cho đã tham gia kế hoạch “tin giả” của Israel vài ngày trước cuộc tấn công phủ đầu. Trước ngày 13-6, tin giả tiếp tục được “tuồn” cho các nhà báo Israel rằng thỏa thuận hạt nhân Mỹ - Iran đã được xác định và Tổng thống D. Trump kiên quyết phản đối Israel tấn công Iran.

Một cuộc điều tra mới đây của nhật báo Israel Hayom phát hiện rằng, một số tin giả cấp cho phương tiện truyền thông nước này trực tiếp xuất phát từ người phát ngôn của Thủ tướng B. Netanyahu, khi Văn phòng Thủ tướng Israel không phủ nhận những trích dẫn về bất đồng được cho là từ các cuộc trao đổi giữa Tổng thống D. Trump và Thủ tướng B. Netanyahu. “Mục đích là khiến Iran tin rằng sẽ không có cuộc tấn công nào, hoặc nếu có, thì cũng không phải là sắp xảy ra”, nguồn tin khẳng định.

Đến ngày 24-6, Tổng thống D. Trump tuyên bố Israel và Iran đã nhất trí một thỏa thuận ngừng bắn, chấm dứt cuộc chiến tranh 12 ngày. Bất chấp cáo buộc vi phạm từ cả hai phía, đến nay lệnh ngừng bắn về cơ bản vẫn được duy trì./.