12 năm thực hiện xây dựng nông thôn mới

Theo Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM giai đoạn 2016 - 2020, huyện Di Linh có 100% số xã đạt chuẩn NTM. Hai xã Hòa Ninh và Đinh Lạc đã đạt chuẩn xã NTM nâng cao. Có 42/160 thôn đạt NTM kiểu mẫu.

Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, điện, giao thông, trường học, trạm y tế, thủy lợi được đầu tư tương đối hoàn chỉnh và từng bước hiện đại; hạ tầng kinh tế sản xuất có nhiều bước đột phá quan trọng. Thu nhập bình quân đầu người tại địa phương tính đến cuối năm 2022 đạt 50 triệu đồng/người/năm. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều đến năm 2022 giảm xuống còn 3,9%,... là những minh chứng sống động cho sự “thay da đổi thịt” trên mảnh đất này.

“Trái ngọt” đã có, song vẫn còn tồn tại không ít khó khăn đặt ra cho huyện Di Linh để đáp ứng các tiêu chí theo Bộ tiêu chí xã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021 - 2025. Trong đó, có nhiều vấn đề quan trọng như: sản xuất nông nghiệp của địa phương tăng trưởng nhưng vẫn thiếu bền vững; các mô hình hợp tác xã, tổ hợp tác, trang trại quy mô còn nhỏ nên hiệu quả chưa cao và sự lan tỏa chưa lớn; đời sống đồng bào dân tộc thiểu số nói chung, nhất là ở các xã vùng sâu, vùng xa chưa đạt như kỳ vọng; vẫn còn tồn tại tâm lý trông chờ, ỉ lại của bà con; đội ngũ cán bộ ở một số xã có biểu hiện chững lại, bằng lòng, thỏa mãn với những kết quả đạt được...

Bí thư Huyện ủy Di Linh - Đinh Văn Tuấn nhận định: vốn đầu tư cho NTM, sự năng động của đội ngũ cán bộ địa phương và nguồn lực của người dân chưa được khơi dậy hợp lý là những “nút thắt” của Di Linh suốt 12 năm đầu xây dựng NTM. Và trong thời điểm hiện tại, đây tiếp tục là những “bài toán” khó, cần tìm lời giải.

“Đề cương” cho nhiệm vụ mới

Qua rà soát đối chiếu với Bộ tiêu chí xã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021 - 2025, tất cả các xã của huyện Di Linh mới chỉ đạt khoảng 10 tiêu chí. Hai “cánh chim đầu đàn” là xã Hòa Ninh và xã Đinh Lạc được huyện Di Linh chọn để xây dựng xã NTM nâng cao hiện cũng có tới 13 tiêu chí chưa đạt hoặc chỉ đạt một phần. Để đạt tiêu chí huyện NTM mới, huyện Di Linh hiện có 13 chỉ tiêu chưa đạt, thuộc các tiêu chí: quy hoạch, giao thông, y tế - văn hóa, giáo dục, môi trường, chất lượng môi trường sống, hệ thống chính trị - an ninh trật tự - hành chính công.

Huyện Di Linh là một trong số ít địa phương trong tỉnh Lâm Đồng xây dựng một đề án riêng trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng NTM (Đề án 04). Đây cũng là điều chưa từng có trong tiền lệ. Đề án được xây dựng cùng những nhiệm vụ cụ thể, sát sườn với nguyện vọng của nhân dân và phù hợp với điều kiện của địa phương. 

Việc thực hiện các nhiệm vụ đặt ra trong Đề án sẽ bảo đảm những bước “tiến chắc” theo phương châm “tiến chậm nhưng phải bảo đảm tiến chắc” như đồng chí Bí thư Huyện ủy Di Linh khẳng định.

Huyện Di Linh khái toán nguồn vốn cần để xây dựng NTM là 7.832 tỷ đồng. Trong điều kiện khó khăn chung, địa phương cần linh hoạt trong triển khai để đạt được các mục tiêu đề án đề ra. Xác định phát triển giao thông là điều kiện tiên quyết để phát triển kinh tế - xã hội, vì vậy để có vốn cho phát triển hạ tầng giao thông, huyện Di Linh đã bám sát Nghị quyết số 15, ngày 3-6-2022, của Tỉnh ủy Lâm Đồng về đầu tư phát triển hạ tầng đồng bộ, hiện đại, tạo động lực cho huyện Di Linh phát triển toàn diện đến năm 2025, định hướng đến năm 2035 và tầm nhìn đến năm 2050 để có giải pháp thực hiện. 

Theo đó, huyện đã khai thác tốt nguồn lực tiềm năng nhất của địa phương là đất thông qua việc tiến hành phân lô một số khu đất theo đúng quy định của pháp luật, tiến hành đấu giá tạo ra nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng. Đồng thời, lấy ý kiến của người dân để chọn những tuyến đường nhiều người bức xúc ưu tiên đầu tư trước.

Để giảm áp lực về vốn, huyện Di Linh thực hiện giải pháp lựa chọn “việc gì không tốn ngân sách hoặc tốn rất ít ngân sách thì tiến hành làm trước”. Ông Trần Đức Công - Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện chia sẻ: việc “không tốn” hoặc “tốn rất ít” ngân sách đó chính là việc triển khai mạnh mẽ hơn nữa Chương trình “Ngày thứ bảy vì NTM, đô thị văn minh” tại các địa phương nhằm tập trung thực hiện các nhiệm vụ về giao thông, thủy lợi, cơ sở vật chất văn hóa thôn, y tế, môi trường, phát triển sản xuất, phát triển bảo hiểm y tế, xóa bỏ các phong tục lạc hậu, xây dựng các mô hình an ninh trật tự xã hội... 

Với hướng đi đó, đến nay Huyện đã triển khai trồng mới 18.000 cây xanh, cây cảnh quan; 550km đường giao thông nông thôn được tu bổ, tạo cảnh quan sạch đẹp; thu gom hàng trăm tấn rác thải; những phong tục, tập quán không còn phù hợp trong việc cưới, việc tang, lễ hội trên địa bàn dần được xóa bỏ... Những kết quả đó góp phần thay đổi căn bản bộ mặt nông thôn của huyện Di Linh.

Khơi dậy sức dân

Đây thực sự là giải pháp đột phá được huyện Di Linh thực hiện theo Đề án 04. Câu chuyện hiến đất làm đường giao thông của bà con tổ dân phố Ka Ming, thị trấn Di Linh là minh chứng sống động cho việc sức dân được khơi dậy.

Tổ dân phố Ka Ming gồm 11 cụm dân cư với 473 gia đình, trên 2.100 người, hầu hết đều là bà con dân tộc thiểu số gốc Tây Nguyên. Huyện đã có chủ trương mở rộng, nâng cấp 3 tuyến đường: đường Mọ Kọ nối dài, đường vành đai phía Đông Bắc thị trấn Di Linh và đường đi vào khu vực sản xuất với tổng chiều dài trên 4,4km, có 180 hộ gia đình có đất trong dự án làm đường với tổng diện tích đất trên 20.000m2. 

Với sự kiên trì vận động của chính quyền, nhất là sự gương mẫu, đi đầu của đội ngũ đảng viên như các ông KDực, KSôm, KBrỏh, KGẹo, Mo Lom Bôs..., người dân trong tổ dân phố đã đồng thuận. Các gia đình tự nguyện hiến từ vài chục đến vài trăm mét vuông đất, chủ động tháo dỡ cổng, hàng rào, sân bê-tông kiên cố,... góp phần quan trọng trong giải phóng mặt bằng cả 3 tuyến đường đúng tiến độ. Tổng giá trị tài sản người dân hiến lên đến hơn 10 tỷ đồng.

Sau Ka Ming, sự đồng thuận ấy đã và đang lan tỏa mạnh mẽ trên địa bàn huyện Di Linh. Tại thôn Đồng Lạc 4, xã Đinh Lạc, ông Phạm Huy Thám - Bí thư Chi bộ thôn cho biết: “bắt đầu từ nhóm người dân có tư tưởng tích cực làm chủ đạo; chi bộ, ban nhân dân thôn đã nêu gương, lan tỏa rộng khắp để tuyên truyền, huy động được sự ủng hộ của tất cả nhân dân. 

Giờ đây bà con trong thôn cùng nhau đoàn kết, đồng lòng chung sức xây dựng NTM. Làm thì nhiều lắm mà không nói hết được nhưng giờ đây đi qua thôn Đồng Lạc 4 lúc nào cũng thấy sạch đẹp, vậy là bà con vui và thêm trách nhiệm trong việc giữ gìn”. 

Ở thôn 1, xã Hòa Ninh, các công trình nhà văn hóa thôn, cổng chào thôn, 9 con đường trên địa bàn thôn đã được bê-tông hóa..., tất cả đều có sự đóng góp vật chất và công sức của người dân.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Di Linh khẳng định: việc huy động vừa sức dân, hợp lòng dân là yếu tố quan trọng để người dân 19 xã, thị trấn của huyện Di Linh chung sức, đồng lòng trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng NTM. Nhờ vậy, địa phương đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận.

Căn cứ vào Bộ tiêu chí xây dựng NTM hiện nay, huyện Di Linh ước đạt 70% khối lượng công việc của huyện NTM; 18/18 xã đã cơ bản hoàn thành mức độ xã đạt chuẩn NTM; xã Hòa Ninh và Đinh Lạc đạt được 75% khối lượng các tiêu chí của xã đạt chuẩn NTM nâng cao và tiếp tục tiến tới xây dựng xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; xã Gia Hiệp đạt 60% khối lượng của xã NTM nâng cao.

Kết cấu hạ tầng tiếp tục được đầu tư phát triển đồng bộ và từng bước hiện đại; hoạt động phát triển kinh tế - xã hội tiếp tục đi vào chiều sâu, đời sống, thu nhập của người dân được nâng cao, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm nhanh, các vấn đề an sinh xã hội được quan tâm...

Xây dựng NTM chỉ có điểm đầu nhưng không có điểm kết thúc; là một quá trình tiếp nối chứ không phải phấn đấu cho một danh hiệu. Với những bước đi thật sự vững chắc, huyện Di Linh đang tiếp tục thực hiện nhiệm vụ xây dựng NTM ở một tầm cao mới./.