Cuộc gặp cấp cao thường niên năm nay dự kiến diễn ra vào cuối tháng 6-2025 sẽ là dấu mốc quan trọng mới đối với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định tham dự cuộc gặp sau nhiều ngày lưỡng lự suy tính được coi là điềm lành đối với diễn biến và kết cục của sự kiện này. 

Một trong những lý do quan trọng nhất khiến ông D. Trump chịu đồng ý tham dự cuộc gặp là việc đại đa số các thành viên NATO đã chấp nhận tăng ngân sách quốc phòng hằng năm lên tới mức độ 5% GDP quốc gia.

Cách đây nhiều năm, các thành viên NATO đã nhất trí dành 2% GDP quốc gia cho ngân sách quốc phòng hằng năm nhưng rồi chỉ có rất ít thành viên NATO thực hiện. Ở nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ trước, ông D. Trump gây áp lực mạnh mẽ hối thúc các thành viên NATO thực hiện thỏa thuận này, sử dụng đến cả cách dọa rút nước Mỹ ra khỏi NATO nếu các thành viên tổ chức này không chịu chi nhiều hơn cho ngân sách quốc phòng. 

Nhiều thành viên NATO đã bị khuất phục trước Mỹ trong chuyện này. Sau đó, ông D. Trump tăng mức độ 2% đã thỏa thuận chung lên thành đòi hỏi tăng tới mức 5% GDP quốc gia hằng năm.

Tăng ngân sách quốc phòng như thế sẽ là một trong những quyết sách quan trọng nhất của NATO trong nhiều năm trở lại đây. Nó là bước ngoặt rất quyết định đối với NATO, bởi trong thực chất là tăng cường vũ trang thực sự cho NATO, chứ không chỉ đơn thuần có níu kéo và kìm chân Mỹ trong NATO. 

Với mức độ 5% GDP quốc gia hằng năm, chưa khi nào trong lịch sử từ trước đến nay NATO tăng cường vũ trang mạnh mẽ đến như vậy. Theo đó, NATO sẽ thay đổi thật sự, rất rõ ràng và đáng kể cả về lượng lẫn về chất trên phương diện sức mạnh và tiềm lực quân sự, quốc phòng.

Không có sức ép từ phía ông D. Trump và cộng sự, cũng như không có cuộc chiến tranh giữa Nga và Ukraina, chắc chắn NATO không tự thân vận động để chuyển mình như thế. NATO phải tăng cường vũ trang thật sự và rất mạnh mẽ mới có thể tiếp tục tồn tại được. 

Không có Mỹ, NATO không đóng nổi vai trò chính trị an ninh đáng kể ở châu Âu và trên thế giới, cũng như không còn có thể tiếp tục là kỳ phùng địch thủ của Nga về quân sự và an ninh ở châu Âu. 

Cho nên các thành viên NATO phải chấp nhận làm hài lòng ông D. Trump và cộng sự bằng đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của Mỹ, để rồi cùng Mỹ và với hiệu quả của việc tăng cường vũ trang mạnh mẽ tiếp tục tự tin ứng phó, đối phó Nga ở châu Âu, tiếp tục tồn tại và tiếp tục đóng vai trò cùng quyết định trật tự chính trị an ninh ở châu Âu trong thời hậu chiến Ukraina./.