Có vị trí chiến lược và tiềm năng nổi bật về phát triển kinh tế biển, nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng, được ví như “đất nước Việt Nam thu nhỏ”, vị thế này cũng đem lại cho Quảng Ninh một nền văn hóa phong phú, giàu bản sắc, đồng thời là một vùng văn hóa mở, đầy năng động của Việt Nam. Chắt lọc những tinh hoa từ chiều dài lịch sử, chiều sâu văn hóa trên vùng đất Mỏ anh hùng, Quảng Ninh tự hào vì những giá trị khác biệt, nổi trội mà không nơi đâu có được. Đó là “Thiên tạo” với Di sản - Kỳ quan thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, đó là “Nhân tạo” với Di sản tinh thần, truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm”.
Những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã có nhiều giải pháp nỗ lực trong việc gìn giữ giá trị truyền thống, làm giàu thêm bản sắc văn hóa phù hợp với yêu cầu trong tình hình mới, trong đó có việc triển khai thực hiện Nghị quyết 11-NQ/TU ngày 09/3/2018 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xây dựng và phát triển văn hóa con người Quảng Ninh đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TU, nhận thức, ý thức trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và nhân dân đối với sự nghiệp phát triển văn hoá, con người nhìn chung đã có sự chuyển biến mạnh mẽ. Phát triển văn hoá ngày càng gắn bó hơn với nhiệm vụ xây dựng con người, từng bước trở thành một trong những nguồn lực quan trọng góp phần tích cực vào thành tựu chung của sự nghiệp xây dựng, phát triển nhanh và bền vững của tỉnh. Tuy nhiên, so với những thành tựu trên lĩnh vực chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh, việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh thời gian qua vẫn còn một số tồn tại, hạn chế nhất định.
Nhằm tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng đối với công tác xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV; khắc phục những hạn chế còn tồn tại, phát huy hơn nữa những giá trị văn hóa, con người Quảng Ninh cho sự phát triển của tỉnh, Tỉnh ủy Quảng Ninh phối hợp với Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản tổ chức Hội thảo khoa học cấp Quốc gia với chủ đề “Quảng Ninh nhận diện và phát huy các giá trị văn hóa, con người, tạo nguồn lực cho phát triển nhanh, bền vững”. Nội dung chính của Hội thảo tập trung vào những vấn đề chính sau:
Một là, làm rõ những vấn đề lý luận về nhận diện, khơi dậy và phát huy các giá trị văn hóa, con người, làm nền tảng tạo động lực và nguồn lực quan trọng cho phát triển nhanh, bền vững trong bối cảnh hiện nay ở nước ta, đặc biệt là đối với Quảng Ninh. Xác định rõ quan điểm văn hóa, con người là nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là nguồn lực, sức mạnh nội sinh cho sự phát triển. Đánh giá những lợi thế, tiềm năng của Quảng Ninh trong khai thác, phát huy các giá trị văn hóa, con người, tạo động lực và nguồn lực quan trọng cho phát triển kinh tế nhanh, bền vững.
Hai là, khẳng định và làm rõ quyết tâm chính trị của tỉnh Quảng Ninh trong việc kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế nhanh, bền vững, thu hẹp nhanh khoảng cách giàu nghèo và chênh lệch vùng miền với phát triển văn hóa, con người, xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc Quảng Ninh; đồng thời, khơi dậy mạnh mẽ hơn nữa truyền thống "Kỷ luật - Đồng tâm", ý chí tự cường, tinh thần đoàn kết, nhất trí, khát vọng phát triển tỉnh Quảng Ninh giàu đẹp, văn minh, hiện đại; phát huy cao độ giá trị văn hóa, sức mạnh và tinh thần cống hiến của mọi người dân Quảng Ninh.
Ba là, chỉ ra những hạn chế còn tồn tại trong quá trình triển khai chính sách, quản lý, khai thác, củng cố và phát huy giá trị văn hóa, con người Quảng Ninh trên thực tiễn trong thời gian qua. Nhận diện, phân tích những khó khăn, bất cập đã và đang đặt ra cùng nguyên nhân của những khó khăn, hạn chế trong quá trình khai thác, phát huy và bảo tồn giá trị văn hóa, con người làm nguồn lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, để những tồn tại, hạn chế, yếu kém sẽ từng bước được khắc phục, tiếp tục phát huy giá trị của văn hóa, con người Quảng Ninh trên con đường phát triển.
Bốn là, tổng kết, làm sáng tỏ những bài học kinh nghiệm của tỉnh Quảng Ninh trong việc khơi dậy và phát huy các giá trị văn hóa, con người, tạo động lực và nguồn lực quan trọng cho phát triển nhanh, bền vững; kết hợp chặt chẽ giữa phát triển nhanh, bền vững với phát triển văn hóa, con người, xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc Quảng Ninh. Từ đó, đúc rút, nhận diện những bài học nào là then chốt, động lực để tiếp tục phát huy, vận dụng sáng tạo vào thực tiễn phát triển kinh tế-xã hội của Quảng Ninh; đề xuất những giải pháp, kiến nghị có giá trị khơi thông và phát huy hơn nữa giá trị văn hoá, con người tạo nguồn lực nội sinh và động lực đột phá để thực hiện thành công mục tiêu phát triển tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, tầm nhìn định hướng đến năm 2030, năm 2045 mà Đại hội XV của Đảng bộ tỉnh đã đề ra.
Với quy mô cấp quốc gia, hội thảo nhận được sự quan tâm và tham dự của 250 đại biểu, với 80 bài tham luận của các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương và địa phương, các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành... Các tham luận đã kiến giải sâu sắc, nhiều chiều nội dung của hội thảo.
Kết quả của Hội thảo góp phần cung cấp những kinh nghiệm quý, cách làm sáng tạo trong khơi dậy và phát huy các giá trị văn hoá, con người tạo động lực phát triển nhanh và bền vững cho các địa phương trong cả nước; đồng thời bổ sung những căn cứ khoa học, lý luận và thực tiễn trong quá trình nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện Đề án và Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác xây dựng và phát triên văn hóa, con người Quảng Ninh đển năm 2025, tầm nhìn đên năm 2030”./.