Những chuyển biến tích cực từ Đại hội Đảng bộ lần thứ XIV tỉnh Quảng Ninh (năm 2015), vùng mỏ đã có những minh chứng sinh động, thuyết phục, cần tiếp tục được tổng kết, bổ sung lý luận ngày càng hoàn thiện hơn nữa, đóng góp tích cực cho sự phát triển vững mạnh của đất nước trong bối cảnh mới. 

Theo nhiều nhà khoa học, bước đầu có thể rút ra những bài học kinh nghiệm trong tư duy đột phá, hành động đột phá để đạt được kết quả đột phá ở tỉnh Quảng Ninh như sau:

Thứ nhất, luôn chủ động bám sát, nắm chắc, tiếp thu, cụ thể hóa và hiện thực hoá chủ trương của Trung ương sao cho phù hợp với điều kiện thực tế, bối cảnh và tình hình cụ thể, lợi thế riêng của địa phương, chủ động phối kết hợp chặt chẽ và tận dụng tối đa giúp đỡ của Trung ương và các địa phương trên cả nước. 

Chỉ khi nắm vững những chủ trương của Trung ương rồi vận dụng uyển chuyển, hợp lý vào điều kiện địa phương, những gì chưa phù hợp, còn vướng mắc thì mạnh dạn kiến nghị Trung ương tháo gỡ, tạo điều kiện thuận lợi về pháp lý, cơ chế để tạo động lực thúc đẩy phát triển.

Thứ hai, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng và sự đồng thuận của nhân dân, đặt nhân dân là mục tiêu số một, trung tâm trong cách nghĩ, cách làm, bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho nhân dân để nhân dân đồng tình, ủng hộ, tích cực tham gia, thực sự “lấy dân làm gốc”, coi “dân là chủ” và đề cao, tuân thủ việc “dân làm chủ”. 

Một khi mọi chủ trương, chính sách được người dân thực biết, thực hiểu, thực thi sẽ tạo sự đồng thuận lớn trong xã hội, tạo sức bật mạnh mẽ trong hành động, phát triển.

Thứ ba, đẩy mạnh đưa công cuộc đổi mới đi vào chiều sâu, hướng trọng tâm vào chất lượng phát triển, chất lượng sống của người dân; xây dựng đảng và hệ thống chính trị các cấp trong tỉnh thật sự trong sạch, vững mạnh, nhất là nâng tầm trí tuệ, bản lĩnh, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu; xây dựng chính quyền liêm chính, hành động, lấy chất lượng phục vụ và sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp làm thước đo đánh giá năng lực và phẩm chất cán bộ, công chức; củng cố mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, dựa vào dân để xây dựng Đảng; tăng cường đoàn kết, thống nhất trong Đảng, giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật gắn với đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Thứ tư, giải phóng mọi nguồn lực phát triển, đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, công nghiệp hóa - hiện đại hóa - đô thị hóa. Định hình cơ cấu kinh tế hiện đại, kết hợp chặt chẽ giữa công nghiệp, dịch vụ và nông nghiệp, lấy du lịch làm mũi nhọn gắn với đẩy mạnh phát triển kinh tế biển. 

Kiên trì mô hình tổ chức không gian phát triển “một tâm, hai tuyến đa chiều, hai mũi đột phá, ba vùng động lực”, tối ưu hóa trong khai thác các hành lang kinh tế, không gian phát triển mới đã định hình gắn với thúc đẩy liên kết vùng và nội vùng, sử dụng hợp lý và hiệu quả các nguồn lực tự nhiên vì mục tiêu phát triển bền vững, tăng trưởng xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Thứ năm, xây dựng được đội ngũ cán bộ 6 dám là “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám nói, dám đột phá sáng tạo và dám đương đầu với khó khăn, thử thách”; đồng thời phát huy vai trò của người đứng đầu. Không ngừng đổi mới tư duy phát triển, xây dựng tầm nhìn chiến lược, chủ động, sáng tạo trong tư duy và hành động, bám sát thực tiễn, tôn trọng các quy luật khách quan. 

Trong bối cảnh đâu đó còn tình trạng cán bộ sợ trách nhiệm, đùn đẩy trách nhiệm, việc xây dựng được đội ngũ cán bộ 6 dám, nhất là người đứng đầu, chắc chắn sẽ tạo ra những đột phá mạnh mẽ trong tư duy và hành động, qua đó thu được những kết quả hết sức tích cực, mang tính đột phá.

Thứ sáu, xác định rõ mục tiêu trong tư duy và hành động đột phá, nắm bắt thấu đáo, công bằng, khách quan, nhận rõ những ưu điểm, hạn chế, “điểm nghẽn”, “nút thắt” của địa phương trong tổng kết thực tiễn, đúc rút bài học kinh nghiệm, xây dựng mục tiêu chiến lược, đề xuất giải pháp cụ thể, sát hợp, khả thi. 

Bởi thực tiễn khẳng định rằng, chỉ khi có tư duy lý luận mang tính chất đột phá đi trước, dẫn đường thì mới có những hành động đột phá trong thực tiễn, để cải tạo thực tiễn. Mục tiêu rõ ràng trong việc thể hiện tư duy trước, hành động sau là hết sức khoa học, biện chứng, như mối quan hệ giữa nguyên nhân và kết quả.

Thứ bảy, phát huy có hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, thế mạnh trong quá trình huy động sức mạnh tổng hợp của tỉnh với quan điểm, định hướng: Nội lực là cốt yếu, ngoại lực là quan trọng; phát triển hài hòa giữa kinh tế với văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái, cân đối giữa các vùng của tỉnh, bình đẳng giữa các khu vực trong tỉnh. 

Việc phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế cùng sự huy động mạnh mẽ các nguồn lực, nhất là nguồn lực xã hội hóa, khơi dậy sức dân, vì mục tiêu phát triển công bằng, cân bằng, vì nhân dân chắc chắn sẽ được đón nhận, ủng hộ, với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị và chính người dân.

Thứ tám, thường xuyên kiểm tra, sơ kết, tổng kết việc thực hiện tư duy đột phá, hành động đột phá để có những bài học kinh nghiệm, kịp thời điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn cuộc sống, bảo đảm lộ trình, mục tiêu phát triển đã định ra, phù hợp với nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, lâu dài trong tiến trình thực hiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. 

Bên cạnh đó, việc sơ, tổng kết cũng là dịp động viên, khen thưởng kịp thời những cá nhân, tập thể có đóng góp tích cực, tiếp tục nhân lên sức mạnh; đồng thời góp phần ngăn chặn những hạn chế, yếu kém, sai phạm để sửa chữa, phòng ngừa, tạo sự đồng bộ, thông suốt trong quá trình phát triển, với những tư duy và hành động đột phá cụ thể./.