Xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu

Chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) đã thay đổi diện mạo vùng nông thôn Quảng Ninh đổi mới, khang trang, sạch đẹp hơn, với các công trình hạ tầng kinh tế đã và đang phục vụ ngày một tốt hơn việc sản xuất và sinh hoạt cho người dân ở nông thôn. 

Đặc biệt là thu nhập của người nông dân ngày một tăng cao, người dân nêu cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, loại bỏ thói quen sinh hoạt xấu, tăng tinh thần giao lưu, đoàn kết tình làng nghĩa xóm và nâng cao chất lượng sống.

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025 theo tinh thần Nghị quyết số 19-NQ/TW, ngày 16-6-2022, của Ban Chấp hành Trung ương về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, gắn với thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TU, ngày 17-5-2021, của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển bền vững kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào dân tộc, thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 và phù hợp với Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. 

Tỉnh Quảng Ninh đặt mục tiêu đến hết năm 2025, về cấp huyện: có 5/7 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao, bằng 71,4% số huyện trên địa bàn tỉnh (tăng 3 huyện: Vân Đồn, Cô Tô, Hải Hà); về cấp xã: có 58/98 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, bằng 59,1% số xã trên địa bàn tỉnh (tăng 4 xã so với năm 2022); có 32/98 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, bằng 32,6% số xã trên địa bàn tỉnh (tăng 6 xã so với năm 2022); về cấp thôn: có 367/458 thôn đạt chuẩn NTM, bằng 80% số thôn thuộc các xã khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo (tăng 87 thôn so với năm 2022).

Thu nhập bình quân của người dân nông thôn tăng ít nhất 2 lần so với năm 2020. Phát triển thêm 10 sản phẩm OCOP (mỗi xã một sản phẩm) Quảng Ninh tiềm năng đạt 5 sao cấp quốc gia, trong đó có tối thiểu 5 sản phẩm được công nhận đạt chuẩn 5 sao cấp quốc gia; củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức kinh tế đã tham gia OCOP; phát triển mới ít nhất 10 tổ chức kinh tế/năm tham gia chương trình; bảo đảm 100% số sản phẩm OCOP (trừ các sản phẩm thuộc lĩnh vực dịch vụ, du lịch) được dán tem điện tử hoặc có mã số, mã vạch truy xuất nguồn gốc.Theo báo cáo của Văn phòng điều phối NTM tỉnh Quảng Ninh, 10 tháng đầu năm 2024, toàn tỉnh có 11 xã gửi hồ sơ đề nghị xét công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu năm 2023.

Qua thẩm định, tỉnh đã ban hành quyết định công nhận 3 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, gồm: Bằng Cả (thành phố Hạ Long), Nam Sơn (huyện Ba Chẽ), Đài Xuyên (huyện Vân Đồn) và 1 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu là Ngọc Vừng (huyện Vân Đồn). Các xã còn lại đang tiếp tục bổ sung đánh giá mức độ đạt chuẩn và hồ sơ minh chứng phục vụ thẩm định xét công nhận theo yêu cầu của các sở, ngành thẩm tra.

Quảng Ninh đã có gần 60% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 30% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu và có 4 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM nâng cao. Ngoài ra, huyện Cô Tô đã cơ bản hoàn thành các tiêu chí, chỉ tiêu NTM nâng cao năm 2024 và đang hoàn thiện hồ sơ trình cấp có thẩm quyền công nhận.

Thu nhập bình quân khu vực nông thôn đạt 73,9 triệu đồng/người/năm, gấp 1,6 lần so với năm 2020, đạt 80% mục tiêu của tỉnh theo Nghị quyết 115/NQ-HĐND, ngày 9-7-2022, của Hội đồng nhân dân tỉnh (mục tiêu đặt ra gấp 2 lần so với năm 2020, tương đương 92,2 triệu đồng).

Năm 2024, Quảng Ninh đã bố trí 981,9 tỷ đồng ngân sách tỉnh để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM và Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo. 

Trong đó, chương trình xây dựng NTM bố trí 552,1 tỷ đồng cho 106 dự án. Đến nay, có 16 dự án hoàn thành, 76 dự án đang thi công, 5 dự án đã khởi công, 9 dự án đang làm các thủ tục lựa chọn nhà thầu. 

Xác định xây dựng NTM là hành trình không có điểm dừng, Quảng Ninh tiếp tục đưa chương trình NTM vào chiều sâu, trở thành tỉnh kiểu mẫu, ngày càng giàu đẹp, văn minh, với mức thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt trên 5.000 USD vào năm 2025 và đạt từ 8.000 - 10.000 USD vào năm 2030.Xây dựng nông thôn mới là hành trình không có điểm dừng

Để đẩy mạnh xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu tỉnh Quảng Ninh đưa ra các quan điểm định hướng như: thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn gắn với quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa của tỉnh và các địa phương.

Bảo đảm phát triển hài hòa giữa nông thôn và thành thị, giữa các vùng, miền, địa phương. Người dân nông thôn là chủ thể, là trung tâm của quá trình phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn và xây dựng NTM.

Mục tiêu cao nhất là nâng cao toàn diện đời sống vật chất, tinh thần của nông dân và cư dân nông thôn theo tiêu chí của “hạnh phúc”. Nông dân Quảng Ninh phát triển toàn diện, văn minh, yêu nước, đoàn kết, tự chủ, tự lực, tự cường, đổi mới sáng tạo, có ý chí, khát vọng; xây dựng nông thôn hiện đại, phồn vinh, hạnh phúc, dân chủ, văn minh; có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại, liên thông, tổng thể; môi trường sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn; đời sống văn hóa lành mạnh, là quá trình thường xuyên không có điểm kết thúc; xây dựng NTM đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả và bền vững; tiếp tục ưu tiên nguồn lực đầu tư cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn và xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.

Về mục tiêu, đẩy mạnh xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, tỉnh Quảng Ninh đưa ra mục tiêu chung là xây dựng nông dân và cư dân nông thôn có trình độ, đời sống vật chất và tinh thần ngày càng cao, làm chủ quá trình phát triển nông nghiệp. Nông nghiệp phát triển nhanh, bền vững, hiệu quả theo mô hình tăng trưởng xanh, bảo đảm môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Nông thôn phát triển toàn diện, có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại, cơ cấu kinh tế và hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, môi trường sống an toàn, lành mạnh, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa Quảng Ninh; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững.

Tiếp tục khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh, khác biệt của từng vùng, từng địa phương. Tập trung phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững vùng đồng bào dân tộc, miền núi, biên giới, hải đảo trên địa bàn tỉnh.Để hiện thực hóa các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể trong đẩy mạnh xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, trong thời gian tới, tỉnh Quảng Ninh sẽ tập trung vào các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu sau:

Một là, nâng cao hiệu quả quản lý và thực hiện xây dựng NTM theo quy hoạch nhằm nâng cao đời sống kinh tế - xã hội nông thôn gắn với quá trình đô thị hóa.

Hai là, tiếp tục thực hiện có hiệu quả cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn; phát triển sản phẩm OCOP theo chuỗi giá trị; nâng cao hiệu quả hoạt động của kinh tế tập thể; hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp ở nông thôn; nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư; phát triển nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ gắn với phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch văn hóa; lấy công nghiệp, dịch vụ thúc đẩy nông nghiệp, lấy đô thị dẫn dắt nông thôn góp phần nâng cao thu nhập người dân theo hướng bền vững.

Thực hiện đồng bộ các giải pháp để nâng cao thu nhập cho người dân vùng nông thôn trên cơ sở phân tích cơ cấu nguồn thu nhập của người dân từ báo cáo khảo sát của Cục Thống kế tỉnh, xác định giải pháp cụ thể với địa chỉ đến xã, thôn để thực hiện mục tiêu nâng cao thu nhập bình quân đầu người của người dân vùng nông thôn theo cơ cấu nguồn thu nhập, phù hợp với lợi thế của từng địa bàn. 

Ba là, nâng cao chất lượng y tế và chăm sóc sức khỏe, chất lượng đời sống văn hóa của người dân nông thôn; bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống theo hướng bền vững gắn với phát triển kinh tế du lịch nông thôn chất lượng, bảo vệ môi trường; xây dựng cảnh quan nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp và an toàn; giữ gìn và khôi phục cảnh quan truyền thống của nông thôn Quảng Ninh. 

Tập trung cụ thể hóa, thực hiện Nghị quyết số 17-NQ/TU, ngày 30-10-2023, của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về “xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững”.

Nâng cao chất lượng đời sống văn hóa của người dân nông thôn; bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số, gắn với phát triển du lịch vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo; phát triển kinh tế du lịch nông thôn.

Bốn là, nâng cao chất lượng, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội trong thực hiện xây dựng NTM; giữ vững quốc phòng, an ninh và trật tự xã hội nông thôn./.