Bên lề cuộc gặp cấp cao vừa rồi của nhóm G-20 ở Thủ đô New Delhi của Ấn Độ, Mỹ và liên minh châu Âu (EU) cùng với Ấn Độ, Saudi Arabia, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UEA), Israel và Jordani đã tuyên cáo ý định thực hiện dự án hợp tác và kết nối khu vực. Dự án này có tên gọi là Hành lang kinh tế Ấn Độ - Trung Đông - châu Âu. 

Cốt lõi của dự án này là xây dựng mạng lưới vận tải đường sắt và hàng hải kết nối châu Âu, Ấn Độ, vùng Vịnh và khu vực Trung Đông với nhau. Đi cùng với mạng lưới các tuyến vận tải đường biển và hàng hải này là những dự án liên quan về cơ sở hạ tầng kỹ thuật, công nghệ số, hậu cần, cung ứng,... phục vụ cho tăng trưởng kinh tế năng động và bền vững trong cả vùng rộng lớn.

Trên thực tế, dự án mới này đi từ kết nối các khu vực đến liên kết nhiều khu vực thành một không gian phát triển chung. Nó có tính khả thi cao bởi nhu cầu về phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật và sử dụng công nghệ hiện đại ở đây rất lớn và những nước chủ trì dự án dồi dào vốn đầu tư. 

Dự án này được chủ ý đưa ra làm một sự lựa chọn thay thế cho kế hoạch “Con đường tơ lụa mới” của Trung Quốc và ganh đua với kế hoạch này của Trung Quốc. Nếu được thực hiện thành công, dự án kết nối vùng với châu lục này không những mang đến cơ hội mới, tạo động lực tăng trưởng kinh tế, thương mại và đầu tư mới cho các khu vực liên quan mà còn tạo ra cho các khu vực này vị thế địa - chiến lược và chính trị thế giới mới.

Nhưng vấn đề lại ở chính từ “nếu” này. Trước đấy, Mỹ đã có 1 và EU đã có 2 dự án lớn dựa trên ý tưởng và cách tiếp cận tương tự, với những định hướng, nhắm tới những mục tiêu cao xa tương tự. 

Dự án của Mỹ được đưa ra hồi tháng 6-2021 với tên gọi Build Back Better World, tạm dịch là Tái thiết thế giới tốt đẹp hơn. Hai dự án của EU là Chiến lược kết nối EU với châu Á, được đưa ra hồi tháng 9-2018 và Chương trình phát triển cơ sở hạ tầng Global Gateway được đưa ra hồi cuối năm 2021. Cả 3 dự án này đều không được Mỹ và EU triển khai thực hiện triệt để và hiệu quả. 

Cho nên câu hỏi được đặt ra một cách rất xác đáng bây giờ là Mỹ, EU cùng các đối tác kia đưa ra dự án hợp tác, kết nối và liên kết mới đầy tham vọng nói trên có thật sự với quyết tâm thực hiện nó hay không, tức là thêm dự án mới để lấy được danh hay thật sự vì thực chất của dự án mới./.