Việc chính quyền mới ở Mỹ chủ động xích lại gần Nga khiến các đồng minh và đối tác của Mỹ ở châu Âu bị bất ngờ và ngỡ ngàng. Họ bị thời cuộc mới đẩy vào tình thế khó khăn và khó xử. Mức độ khó khăn, khó xử này càng gia tăng khi mối quan hệ giữa Mỹ và Ukraina nói chung, giữa cá nhân Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky nói riêng trở nên rất trắc trở. 

Ông D. Trump chủ ý gạt Liên minh châu Âu (EU), Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Ukraina sang bên khi cùng Nga tìm kiếm thỏa thuận về giải pháp giúp chấm dứt cuộc chiến tranh giữa Nga và Ukraina. 

Cứ theo những phát ngôn công khai của ông D. Trump và cộng sự thì chính quyền mới ở Mỹ đã đáp ứng nhiều điều kiện tiên quyết của Nga cho đi vào đàm phán về giải pháp chính trị hòa bình chấm dứt cuộc chiến tranh ở Ukraina, hơn là coi trọng và ưu tiên lưu ý đến những quan ngại của các đồng minh và đối tác ở châu Âu, cũng như tới những điều kiện, yêu cầu đòi hỏi của phía Ukraina cho hòa bình với Nga. Cú đòn nặng nữa của ông D. Trump nhằm vào Ukraina và các đồng minh của Mỹ ở châu Âu là Mỹ ngừng viện trợ cho Ukraina.

Những đồng minh này bất ngờ bị buộc phải giải quyết nhiều vấn đề mới nảy sinh, buộc phải gồng mình thật sự để vượt khó. Kết cục của cuộc chiến tranh ở Ukraina và kết quả của việc Mỹ cùng Nga tìm kiếm giải pháp chính trị hòa bình cho cuộc chiến ở Ukraina đều dễ quyết định tương lai của EU và NATO, của Ukraina và châu lục. 

Cho nên, EU và NATO, cũng như Ukraina, sẽ phải tìm mọi cách để có chân và có phần trong việc tiếp tục cuộc chiến hay chấm dứt cuộc chiến. EU và NATO phải làm mọi cách để không bị Mỹ và Nga bất chấp dàn xếp tay đôi với nhau về chấm dứt cuộc chiến ở Ukraina. 

EU và NATO phải phấn đấu để châu Âu tự chủ được về bảo đảm an ninh cho châu lục, cho Ukraina trong bối cảnh không thể dựa cậy vào những cam kết của Mỹ trong bảo đảm an ninh cho đồng minh ở châu Âu và không còn mặn mà nữa với việc hậu thuẫn Ukraina chiến thắng Nga.

EU và NATO hiện loay hoay xoay xở vượt khó. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer đã chủ trì những cuộc gặp cấp cao của nhóm thành viên nhất định của EU và NATO, cùng với lãnh đạo EU và NATO tìm cách vượt khó. 

Một số sáng kiến đã được đưa ra. Ủy ban châu Âu thậm chí còn đề xuất kế hoạch trị giá 800 tỷ euro nhằm tái vũ trang châu Âu. Tự vượt khó là chuyện cần thiết và rất cấp thiết đối với các đồng minh, đối tác của Mỹ ở châu Âu nhưng trên thực tế lại không hề dễ. 

Bởi nhóm đồng minh, đối tác này của Mỹ “lực bất tòng tâm”, nội bộ không đoàn kết thống nhất, thế và lực chỉ có hạn, vẫn còn cần và phải lụy Mỹ, cần rất nhiều thời gian và tiền của mới có thể là đối thủ của Nga về chính trị, an ninh nếu bị Mỹ bỏ rơi. 

Cho tới nay, trong khó vẫn chưa thấy ló cái khả thi và hứa hẹn đắc dụng đối với các đồng minh của Mỹ ở châu Âu./.