Với việc ký kết Hiệp ước hữu nghị vào ngày 17-7-2025, Thủ tướng Anh Keir Starmer và Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã nâng tầm mối quan hệ giữa Anh và Đức trở thành mối quan hệ đặc biệt theo cách hiểu xưa nay vốn chỉ dành cho mối quan hệ giữa Anh và Mỹ, cũng như mới đây được thiết lập giữa Anh và Pháp. 

Lần đầu tiên kể từ sau cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ hai, Đức ký kết hiệp ước hợp tác và hữu nghị toàn diện như vậy với quốc gia khác trên thế giới với trọng tâm nội dung nổi bật hàng đầu là quân sự, quốc phòng và an ninh. 

Đức là đối tác thứ ba ở châu Âu mà Anh ký kết những hiệp ước như vậy kể từ sau khi chính thức rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit) vào năm 2020, sau Liên minh châu Âu (EU) và Pháp. 

Sau cặp Pháp - Anh, ở châu Âu hình thành cặp bài trùng quyền lực và sức mạnh mới là cặp Anh - Đức. Cái gọi là Trục Berlin - Paris đã qua và giờ nhường chỗ cho Trục Paris - London và Trục Berlin - London cùng tác động chi phối chiều hướng và mức độ diễn biến tình hình trên nhiều phương diện ở châu Âu, trước mắt trong chuyện cuộc chiến tranh ở Ukraina; trong ứng phó chính quyền mới ở Mỹ và đối phó Nga; trong tập hợp lực lượng trên châu lục; trong xử lý những vấn đề đặt ra ở thời sau khi cuộc chiến tranh giữa Nga và Ukraina kết thúc.

Đức không sở hữu vũ khí hạt nhân như Pháp, cũng không có nhiều mắc mớ với Anh như trong mối quan hệ giữa Anh và Pháp. Cho nên, so sánh hiệp ước hữu nghị giữa Anh và Đức với hiệp ước giữa Anh và Pháp sẽ rất khập khiễng và khiên cưỡng. 

Điều khiến cả châu Âu không thể không để ý đến hiệp ước hữu nghị giữa Anh và Đức là thỏa thuận về tương hỗ bảo đảm an ninh song phương, giống như cam kết của các thành viên EU hỗ trợ lẫn nhau bảo đảm an ninh thể hiện trong Điều 5 của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), không thay thế mà bổ sung thêm. 

Đi cùng là thỏa thuận về thúc đẩy hợp tác về an ninh, quân sự và quốc phòng, nghiên cứu chế tạo tên lửa tầm xa, thúc đẩy xuất khẩu vũ khí, hợp tác phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), xây dựng tuyến đường sắt nối 2 quốc gia, tăng cường quan hệ giữa giới trẻ 2 nước, cùng nhau giải quyết vấn đề người tỵ nạn và nhập cư... 

Hợp tác kinh tế và trao đổi thương mại song phương không thuộc những nội dung trọng tâm và được ưu tiên, bởi Đức ràng buộc trong EU và Anh đã có thỏa thuận riêng với EU về cả 2 phương diện này.

Có thể thấy, cái gọi là tam giác quyền lực Pháp - Anh - Đức đang dần định hình ở châu Âu./.