Hội thảo do PGS, TS Vũ Trọng Lâm - Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật; PGS, TS Phạm Minh Tuấn - Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, Chủ tịch Hội xuất bản Việt Nam và PGS, TS Phạm Minh Sơn - Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền chủ trì.

Là hoạt động nhân kỷ niệm 73 năm Ngày truyền thống ngành xuất bản, in và phát hành sách Việt Nam, Hội thảo góp phần tổng kết 5 năm thực hiện Chỉ thị số 44-CT/TW, ngày 16-4-2020, của Ban Bí thư, “Về đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xuất bản, phát hành và nghiên cứu, học tập sách lý luận, chính trị”.

Hội thảo quy tụ đông đảo các đại biểu, lãnh đạo, chuyên gia, nhà khoa học, đại diện các cơ quan, đơn vị trong lĩnh vực xuất bản báo chí và truyền thông trên cả nước. Đây là sự kiện khoa học quan trọng, góp phần định hướng chiến lược phát triển ngành xuất bản trong thời kỳ chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay.

Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS, TS Phạm Minh Tuấn nhấn mạnh: sự bùng nổ của khoa học - công nghệ, đặc biệt là công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, truyền thông và dữ liệu lớn trong thế kỷ XXI đã và đang làm thay đổi sâu sắc mọi lĩnh vực, trong đó có ngành xuất bản. 

Công nghệ số mở ra những cơ hội to lớn để đổi mới quy trình biên tập, xuất bản, phát hành, mở rộng thị trường, tăng cường tương tác với bạn đọc, đưa văn hóa Việt Nam lan tỏa ra thế giới, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức như thói quen đọc truyền thống thay đổi, sự cạnh tranh của các phương tiện truyền thông mới và tình trạng vi phạm bản quyền ngày càng phức tạp.

Trong bối cảnh đó, ngành xuất bản Việt Nam buộc phải chuyển mình mạnh mẽ, không chỉ thích ứng mà còn khẳng định sứ mệnh cao cả: truyền bá tri thức, bồi đắp văn hóa, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và nuôi dưỡng tâm hồn, nhân cách con người Việt Nam. 

PGS, TS Phạm Minh Tuấn khẳng định, xuất bản Việt Nam phải đi đầu trong công cuộc đổi mới về tư duy, sáng tạo văn hóa, trở thành ngọn đuốc soi đường tri thức, lực lượng tiên phong trên mặt trận văn hóa tư tưởng của Đảng.

Phát biểu đề dẫn, PGS, TS Vũ Trọng Lâm khẳng định: xuất bản là hoạt động thuộc lĩnh vực văn hóa, tư tưởng, trực tiếp góp phần xây dựng nền tảng văn hóa, tri thức cho xã hội, bảo vệ nền tảng tư tưởng, chế độ chính trị của đất nước, xây dựng đạo đức, lối sống và phát triển toàn diện nhân cách con người Việt Nam; góp phần đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, hình thành xã hội học tập. 

Xuất bản cũng là một ngành công nghiệp văn hóa, đóng góp vào thành tựu chung của nền kinh tế quốc dân.

Đồng chí Vũ Trọng Lâm nhấn mạnh: kỷ nguyên số - thời đại số, thời kỳ mà công nghệ số, nhất là Internet, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và các nền tảng kỹ thuật số trở thành tiền đề quan trọng trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. 

Kỷ nguyên số đánh dấu một cuộc cách mạng toàn diện trong cách con người kết nối, sáng tạo và vận hành xã hội; bên cạnh những thời cơ, thuận lợi, kỷ nguyên số cũng đặt ra nhiều thách thức đan xen đối với ngành xuất bản, làm thay đổi thói quen đọc sách, phương thức phát hành cũng như thị hiếu của bạn đọc.

Hội thảo tập trung vào 3 nội dung lớn: Một là, làm rõ cơ sở lý luận về chuyển đổi số, xu hướng phát triển xuất bản và kinh nghiệm quốc tế, cùng yêu cầu về nguồn nhân lực và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong xuất bản. Hai là, phân tích thực trạng ngành xuất bản Việt Nam, chỉ ra kết quả, hạn chế và cơ hội phát triển trong bối cảnh số hóa. Ba là, đề xuất các định hướng, quan điểm và giải pháp mang tính chiến lược, đột phá để phát triển bền vững ngành xuất bản Việt Nam trong thời gian tới.

Với gần 60 bài tham luận được gửi về, hội thảo đã lắng nghe và tiếp thu ý kiến của các đại biểu, các nhà khoa học về các nội dung liên quan đến những định hướng phát triển xuất bản Việt Nam trong kỷ nguyên số. 

Các tham luận tại Hội thảo có góc nhìn đa chiều, sâu sắc và đều thống nhất nhận định, chuyển đổi số, ứng dụng các thành tựu khoa học, công nghệ là xu thế tất yếu, đồng thời là cơ hội để ngành xuất bản Việt Nam phát triển lên tầm cao mới, trở thành một trong những mũi nhọn của công nghiệp văn hóa quốc gia. 

Những tham luận, ý kiến của các đại biểu là cơ sở quan trọng để xây dựng định hướng và giải pháp phát triển ngành xuất bản Việt Nam nói chung, xuất bản sách lý luận, chính trị nói riêng trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc và hội nhập quốc tế.

Phát biểu kết luận hội thảo, PGS, TS Phạm Minh Sơn - Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền, nhấn mạnh, các tham luận được gửi đến hội thảo đã phản ánh toàn diện, sâu sắc những khía cạnh đáng quan tâm hiện nay của ngành xuất bản và những giải pháp, định hướng phát triển xuất bản Việt Nam trong kỷ nguyên số theo hướng tinh, gọn, chất lượng, hiện đại hóa. 

Hội thảo đã trở thành một diễn đàn khoa học sôi nổi, thẳng thắn, có giá trị thực tiễn cao, góp phần lan tỏa những ý tưởng, kinh nghiệm quý báu trong lĩnh vực xuất bản./.