Ngày 28-6-2024, Quốc hội Khóa XV đã thông qua Luật Thủ đô (Luật số 2024/QH15). Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2025. Luật gồm 7 chương, 54 điều (tăng 3 chương, 27 điều so với Luật Thủ đô năm 2012), bám sát 5 quan điểm chỉ đạo xây dựng dự thảo và 9 nhóm chính sách đã được Quốc hội quyết định với nhiều nội dung mới, hướng đến việc phân quyền, phân cấp mạnh mẽ trên các lĩnh vực,... cùng nhiều giải pháp chính sách đặc thù, vượt trội, phù hợp với tình hình thực tiễn, định hướng phát triển đất nước, Thủ đô Hà Nội trong giai đoạn mới.

Luật Thủ đô năm 2024 ra đời nhằm đáp ứng mục tiêu đặt ra của 3 Nghị quyết (Nghị quyết 15, Nghị quyết 06 và Nghị quyết 30 năm 2022) của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. 

Luật Thủ đô được ban hành để quy định về các nguyên tắc quản lý, bảo vệ và phát triển Thủ đô Hà Nội, tạo nền tảng pháp lý cho việc xây dựng Hà Nội thành một đô thị văn minh, hiện đại và phát triển bền vững. 

Đây là luật có ý nghĩa đặc biệt vì Hà Nội là trung tâm chính trị, hành chính, văn hóa và kinh tế quan trọng của cả nước. Luật Thủ đô đã xóa nhiều rào cản hành chính, tháo gỡ các điểm nghẽn, đáp ứng nhu cầu phát triển ngày càng cao của Hà Nội trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng, đồng thời khơi thông pháp lý để Thủ đô Hà Nội phát triển một cách bền vững và hiện đại.

Với mục đích triển khai Luật Thủ đô một cách nhanh chóng, có lộ trình, hiệu quả, qua đó mở ra kỷ nguyên mới để Thủ đô Hà Nội bứt phá đi lên, Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội phối hợp với Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản tổ chức hội thảo khoa học “Triển khai Luật Thủ đô (Luật số 2024/QH15): Những vấn đề lý luận và thực tiễn”. 

Hội thảo diễn ra trong buổi sáng, ngày thứ năm, 14-11-2024, tại Hội trường Thành ủy Hà Nội, số 9 phố Ngô Quyền, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. 

Hội thảo được tổ chức nhằm làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn thúc đẩy việc ban hành Luật Thủ đô (Luật số 2024/QH15); tuyên truyền nâng cao nhận thức ý nghĩa, vai trò của Luật Thủ đô trong xây dựng và phát triển Thủ đô; Nhận diện Luật Thủ đô trong bối cảnh, điều kiện mới, phân tích những cơ hội, thách thức đặt ra trong việc triển khai Luật Thủ đô; Lộ trình, trách nhiệm, sự phối hợp của các cấp, các ngành và địa phương trong việc thi hành Luật Thủ đô trên các lĩnh vực, nội dung cụ thể; Đề xuất một số giải pháp tổ chức thi hành Luật Thủ đô bảo đảm kịp thời, đồng bộ, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả, phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh, sử dụng có hiệu quả cao nhất các nguồn lực để phát triển Thủ đô trong tình hình hiện nay.

Ban Tổ chức nhận được 63 bài viết, báo cáo tham luận của các ban, bộ, ngành Trung ương, của nhiều chuyên gia, nhà khoa học, của các đồng chí lãnh đạo sở, ban, ngành thuộc thành phố Hà Nội với nội dung chất lượng, được đầu tư kỹ lưỡng, tập trung làm rõ một số nội dung trọng tâm sau đây:

- Thứ nhất, làm rõ nhận thức đúng đắn, tính cần thiết của việc triển khai Luật Thủ đô một cách kịp thời, qua đó tạo cơ hội để Thủ đô Hà Nội có những chính sách “mở đường”, đột phá, vượt trội trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa, khoa học - công nghệ, giáo dục...

- Thứ hai, phân tích, tạo sự thống nhất tư tưởng, đồng thuận trong đội ngũ cán bộ Đảng, chính quyền và người dân Thủ đô Hà Nội trong việc thực hiện Luật Thủ đô.

- Thứ ba, nêu ra các vướng mắc pháp lý có thể xảy ra, các “điểm nghẽn” cần được nhận thức, quán triệt và đồng lòng tháo gỡ,… trong quá trình thực hiện Luật Thủ đô.

- Thứ tư, trình bày cách thức khai thác hiệu quả những cơ chế đặc thù để Luật Thủ đô đi vào cuộc sống, vấn đề huy động tối đa các nguồn lực để phát triển Thủ đô Hà Nội trong bối cảnh mới.

- Thứ năm, phân tích những vấn đề về phân cấp, ủy quyền (cách thức, lĩnh vực, cấp độ phân cấp, ủy quyền…) để bảo đảm tổ chức chính quyền Thủ đô theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

- Thứ sáu, đưa ra các dự báo, đề xuất kiến nghị, giải pháp nhằm giải quyết tốt những vấn đề đặt ra trong việc thực hiện Luật Thủ đô.

Đặt trong mối liên hệ khi xây dựng, ban hành các văn bản thi hành Luật Thủ đô, các tham luận và ý kiến thảo luận đưa ra đánh giá, những gợi mở cho việc vận dụng triển khai thực hiện Luật Thủ đô nói chung, các cơ chế đặc thù nói riêng trong thực tiễn. 

Nhiều gợi ý chính sách quan trọng, ý nghĩa, thiết thực đã được đưa ra làm căn cứ cho những giải pháp chính sách thi hành Luật Thủ đô, góp phần gia tăng tính khả thi trong quá trình triển khai, bảo đảm tính hiệu lực, hiệu quả của Luật Thủ đô trong thực tiễn.

Thành công của Hội thảo không chỉ làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận và thực tiễn trong triển khai Luật Thủ đô, có giá trị nâng cao nhận thức, tăng cường năng lực cho các chủ thể tham gia công tác xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật để tổ chức thi hành Luật Thủ đô, mà còn gợi mở những tầm nhìn, tư duy, hành động mang tính đột phá, tạo ra xung lực mới cho sự phát triển xứng tầm của Hà Nội trong giai đoạn mới, trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. BAN TỔ CHỨC