Theo nhận xét của các hãng tin và báo lớn như Reuters, NewYork Times, Việt Nam có lịch sử quan hệ phức tạp và sâu sắc cả với Trung Quốc và Hoa Kỳ. 

Trung Quốc là nước láng giềng có nhiều duyên nợ lâu đời, là đối tác kinh tế lớn nhưng quan hệ song phương cũng tồn tại một số bất đồng. 

Với Hoa Kỳ, sau chiến tranh, 2 nước dần chuyển từ đối đầu sang hợp tác sâu rộng, đặc biệt trên phương diện an ninh và kinh tế.

Sự nâng cấp gần đây trong quan hệ Mỹ - Việt, cùng với sự tăng cường hợp tác an ninh với Nhật Bản, cho thấy Việt Nam đang áp dụng chiến lược đối ngoại đa dạng và linh hoạt.

Chuyến thăm của Joe Biden nâng cấp quan hệ lên mức nào?

Theo đánh giá của báo chí, chuyến thăm hồi tháng 9-2023, diễn ra sau sự nâng cấp đáng kể trong quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, không chỉ đánh dấu một giai đoạn mới trong quan hệ quốc tế của Việt Nam mà còn là minh chứng cho cuộc cạnh tranh ảnh hưởng giữa 2 siêu cường Mỹ - Trung.

Chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đến Việt Nam không chỉ là một sự kiện ngoại giao thông thường, mà còn là dấu hiệu của một giai đoạn mới trong mối quan hệ giữa 2 quốc gia. Việt Nam, từng là chiến trường của một cuộc chiến đau thương với Hoa Kỳ, nay lại trở thành đối tác an ninh chặt chẽ của Washington ở Đông Nam Á. 

Sự nâng cấp quan hệ này đi kèm với cam kết tăng cường hợp tác an ninh và kinh tế, đồng thời mở rộng cơ hội cho Việt Nam trong việc đa dạng hóa quan hệ quốc tế và tăng cường vị thế chiến lược.

Sự hợp tác này không chỉ giới hạn ở mặt an ninh - quân sự mà còn mở rộng ra các lĩnh vực kinh tế và công nghệ. Việt Nam đã trở thành một mắt xích quan trọng trong kế hoạch của Hoa Kỳ nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung gia tăng. 

Sự hợp tác kỹ thuật giữa Hoa Kỳ và Việt Nam trong lĩnh vực khai thác đất hiếm - nguồn tài nguyên quan trọng cho công nghệ cao - là một ví dụ điển hình.

Chuyến thăm của ông Joe Biden còn phát đi một thông điệp rõ ràng đến các cường quốc khác về sự quan tâm không hề suy giảm của Washington đối với khu vực. Việt Nam, với vị trí địa lý chiến lược và lịch sử độc lập, đang trở thành một trung tâm quan trọng trong sự cạnh tranh ảnh hưởng giữa 2 cường quốc lớn.

Chuyến thăm của ông Tập và những thỏa thuận

Ba tháng sau chuyến thăm của ông Joe Biden, ông Tập Cận Bình - Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc - có chuyến thăm chính thức Việt Nam. Chuyến thăm mở ra nhiều cánh cửa hợp tác mới, với việc ký kết 37 thỏa thuận trong nhiều lĩnh vực từ đường sắt, nông nghiệp đến viễn thông. 

Điều đáng chú ý là sự đồng thuận của Việt Nam với sáng kiến “cộng đồng chung tương lai của nhân loại” - một phần của chiến lược ngoại giao rộng lớn của Trung Quốc. Sự hợp tác này không chỉ là kết quả của “ngoại giao cây tre” mà Việt Nam đã áp dụng, mà còn phản ánh rõ nhu cầu của Việt Nam trong việc duy trì quan hệ ổn định và có lợi với Trung Quốc.

Tuy mối quan hệ lâu dài giữa 2 nước vẫn còn những vướng mắc nhất định, nhưng Việt Nam, với sự hiểu biết sâu sắc về lịch sử và văn hóa, đã thận trọng trong việc cân nhắc mỗi bước đi trên bàn cờ quốc tế. 

Chuyến thăm của ông Tập Cận Bình không chỉ là một nỗ lực ngoại giao, mà còn là một phần của cuộc cạnh tranh chiến lược rộng lớn hơn trong khu vực.

Trong bức tranh này, Việt Nam tiếp tục thể hiện mình là một nhân vật quan trọng trong cân bằng quyền lực khu vực. Quốc gia này không chỉ là trung tâm giao thương, mà còn là một điểm neo chiến lược quan trọng cho cả Trung Quốc và Hoa Kỳ. 

Sự chủ động của Việt Nam trong việc duy trì một chính sách đối ngoại cân đối và linh hoạt là chìa khóa để hiểu được vị thế của họ trong bối cảnh quốc tế ngày nay.

Việt Nam trong cuộc cạnh tranh chiến lược của các cường quốc

Sự cạnh tranh quyền lực giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đặt nhiều đối tác của họ vào tình thế phức tạp. Với vị trí chiến lược của mình, Việt Nam không chỉ phải cân nhắc giữa việc duy trì quan hệ tốt với Trung Quốc, mà còn cần tăng cường quan hệ với Hoa Kỳ. 

Sự cân bằng này đòi hỏi một chiến lược đối ngoại khéo léo, giúp Việt Nam không chỉ duy trì độc lập và tự chủ, mà còn tận dụng tối đa các cơ hội từ cả hai phía.

Hai chuyến thăm của các ông Tập Cận Bình và Joe Biden là minh chứng cho sự quan trọng của Việt Nam trong cục diện quốc tế. Mỗi chuyến thăm, mỗi thỏa thuận ký kết đều mang theo những hàm ý chiến lược sâu rộng, không chỉ về quan hệ song phương mà còn về vị thế và vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế. Việt Nam đang trở thành một trọng tâm trong cân nhắc chiến lược của cả Hoa Kỳ và Trung Quốc.

Vị thế của Việt Nam sau các chuyến thăm của ông Tập Cận Bình và ông Joe Biden cho thấy sự linh hoạt và sáng suốt trong chính sách đối ngoại. Qua cách tiếp cận cân nhắc và đa dạng, Việt Nam không chỉ khẳng định đường lối độc lập trong quan hệ quốc tế mà còn khai thác lợi ích từ 2 cường quốc. 

Tuy nhiên, theo đánh giá của một số nhà quan sát chiến lược, sự cân bằng này cũng đồng nghĩa với việc phải đối mặt với những thách thức và rủi ro nhất định trong một khu vực đang chứng kiến sự cạnh tranh quyền lực ngày càng gay gắt. 

Theo nhận xét của Giáo sư Alexander Vuving - Trung tâm Nghiên cứu An ninh châu Á - Thái Bình Dương tại Honolulu - “đây là một điệu nhảy rất tinh tế của Việt Nam”./.