Những “cây sáng kiến” thắp lửa đổi mới trong lao động ở TKV
Những năm qua, phong trào thi đua lao động sáng tạo của Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã trở thành điểm tựa quan trọng giúp toàn ngành nâng cao năng suất, tăng chất lượng sản phẩm, đảm bảo an toàn và tiết giảm chi phí sản xuất. Từ lòng đất sâu đến mặt bằng lộ thiên, mỗi sáng kiến của những thợ mỏ đều kết tinh từ trí tuệ, kinh nghiệm và trách nhiệm, góp phần làm nên sức mạnh bền bỉ của ngành công nghiệp khai khoáng.
Trong hành trình đổi mới và hiện đại hóa của Tập đoàn TKV, sức mạnh không chỉ đến từ những dây chuyền cơ giới hóa, những thiết bị khai thác tiên tiến, hay những mỏ mới được đưa vào hoạt động. Sức mạnh ấy còn đến từ những người thợ mỏ bình dị, đang ngày ngày dấn thân trong ánh đèn hầm lò, dưới cái nắng gió ngoài moong hay trong những phân xưởng cơ khí.
Họ mang theo tinh thần không ngừng sáng tạo, cải tiến và đổi mới. Từ những kinh nghiệm tích lũy, từ những trăn trở với nghề và từ mong muốn giúp đồng nghiệp có môi trường làm việc an toàn - hiệu quả hơn, những người thợ mỏ đã trở thành những “cây sáng kiến” thực sự, góp phần quan trọng vào thành quả chung của toàn ngành.
Phong trào thi đua lao động sản xuất, phát huy sáng kiến sáng tạo của Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam nhiều năm qua ghi nhận hàng nghìn sáng kiến lớn nhỏ, làm lợi cho Tập đoàn TKV hàng trăm tỷ đồng mỗi năm.
Nhưng đằng sau những con số ấy là những câu chuyện thấm đẫm mồ hôi và nỗ lực. Đó là câu chuyện của những con người mà ở họ, tinh thần trách nhiệm và lòng yêu nghề trở thành động lực để bứt phá, để nghĩ khác, làm khác và dám thay đổi.
Ở Công trường khoan, Công ty CP Than Hà Tu - Vinacomin, công nhân Tạ Trương Hải là một trong những người tiêu biểu như thế. 41 tuổi, gần 20 năm gắn bó với ngành, anh Hải được đồng nghiệp gọi bằng cái tên trìu mến: “cây sáng kiến của Công trường”.
Công việc của anh gắn liền với chiếc máy khoan Sandvik D50 KS - một thiết bị lớn, hiện đại nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn do đặc thù địa hình đồi núi, moong sâu và cường độ vận hành cao.
Hằng ngày, công nhân phải leo lên độ cao 2,5m để thao tác, trong khi máy lại không có hệ thống lan can bảo vệ. Một sơ suất nhỏ trong điều kiện thời tiết xấu hay khi máy rung lắc có thể dẫn đến tai nạn.
Trăn trở trước những rủi ro cận kề ấy, anh Hải đã dành nhiều thời gian quan sát, nghiên cứu và đề xuất sáng kiến cải tiến lắp đặt lan can bảo vệ hai bên và phía sau máy khoan.
Khi trình bày ý tưởng với lãnh đạo Công trường, anh chỉ mong một điều: “làm sao để anh em yên tâm hơn khi leo lên máy, làm sao để giảm bớt những nỗi lo mỗi ca vào việc và ra về an toàn”.
Sáng kiến nhanh chóng được phê duyệt và triển khai. Những thanh lan can tưởng chừng đơn giản đó lại mang đến hiệu quả không ngờ: công nhân thao tác an toàn, tự tin hơn, giảm hẳn những tình huống nguy hiểm có thể xảy ra trong quá trình vận hành.
Cũng nhờ hiệu quả thiết thực, giải pháp của anh Hải còn được giới thiệu, nhân rộng tại nhiều đơn vị khai thác lộ thiên khác trong ngành than. Với những nỗ lực bền bỉ và tinh thần sáng tạo ấy, anh Hải vinh dự đạt danh hiệu Thợ giỏi xuất sắc cấp Tập đoàn trong nhiều năm, nhận danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở và Bằng khen của Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam. Nhưng với anh, phần thưởng lớn nhất vẫn luôn là “mỗi ngày nhìn anh em trở về nhà bình an”.
Năm 2024, sáng kiến “Nghiên cứu chế tạo đồ gá gia công trục con lăn trên máy phay CNC” của anh đã tạo dấu ấn mạnh mẽ. Trước đó, máy phay CNC chỉ có thể gia công 20 con lăn trên cùng một kích cỡ, gây mất thời gian do phải thay đổi nhiều lần. Với sản lượng lớn, việc này làm giảm hiệu quả, tăng chi phí sản xuất.
Từ thực tế vận hành, anh Hải đã nhận ra điểm nghẽn và đề xuất chế tạo đồ gá mới giúp thiết bị có thể gia công linh hoạt nhiều loại kích cỡ, đồng thời tăng công suất lên gấp 3 lần so với trước.
Sản phẩm sau cải tiến không chỉ có độ chính xác cao, tính thẩm mỹ đẹp hơn mà còn giúp Công ty tiết kiệm 250 triệu đồng - con số rất có ý nghĩa trong bối cảnh phải tối ưu chi phí sản xuất.
Tổ con lăn do anh Hải phụ trách cũng liên tục vượt mức sản lượng, đạt 3.000 - 4.000 sản phẩm mỗi tháng; có thời điểm lên tới 5.000 sản phẩm. Nhờ cải tiến quy trình, tổ đã nâng hiệu suất lao động lên 85%, giảm hao hụt vật tư 40%, tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp, an toàn và hiệu quả.
Không chỉ giỏi nghề, anh Nguyễn Tài Hải còn là Ủy viên Ban chấp hành Đoàn Thanh niên Công ty, trực tiếp đào tạo công nhân mới, giới thiệu đoàn viên ưu tú vào Đảng và tham gia nhiều hoạt động hỗ trợ đồng nghiệp. Anh là minh chứng sống động cho tinh thần đổi mới của lực lượng lao động trẻ trong ngành than: bản lĩnh, trách nhiệm và sáng tạo.
Thợ lò chịu áp lực nặng nề hơn ai hết, nhưng cũng chính ở đó, sáng kiến nảy nở từ những suy nghĩ rất đỗi giản dị; làm sao để công việc trơn tru hơn, đỡ vất vả hơn và an toàn hơn.
Anh Vũ Thế Thư - Tổ trưởng sản xuất Công trường cơ giới hóa 1 - là một trong những người như thế. Lần đầu xuống lò năm 2006, anh mang theo nhiều bỡ ngỡ của chàng trai trẻ rời quê Bắc Ninh, nhưng rồi tình yêu nghề, sự gắn bó với đồng đội và niềm tự hào của người thợ mỏ đã khiến anh gắn bó gần 20 năm.
Với kinh nghiệm và kỹ năng thuần thục, anh Thư luôn là người có mặt ở những vị trí xung yếu, nơi đòi hỏi sự bản lĩnh và đầu óc tỉnh táo nhất.
Sáng kiến “Lắp đặt đường hút cấp dầu cho trạm bơm dịch BRW315/31,5” của anh là một trong những cải tiến mang lại hiệu quả rõ rệt cho dây chuyền cơ giới hóa hầm lò. Giải pháp giúp giảm tải áp lực vận hành, hợp lý hóa quy trình và cải thiện điều kiện làm việc trong môi trường vốn nhiều khói bụi và áp suất cao. Sáng kiến được công đoàn cơ sở ghi nhận và đưa vào danh mục đề nghị nhân rộng.
Ông Nguyễn Tiến Nhương - Chủ tịch Công đoàn Công ty CP Than Núi Béo - chia sẻ: “trong thợ lò, sáng kiến không chỉ là trí tuệ, mà còn là trách nhiệm. Vũ Thế Thư là điển hình của sự trách nhiệm ấy. Công đoàn luôn đồng hành để phát hiện và tôn vinh những người lao động như anh”.
Không chỉ lao động giỏi, Vũ Thế Thư còn là người thầy nhiệt tình của lớp thợ trẻ, trực tiếp hướng dẫn học sinh thực tập và công nhân mới, giúp họ nhanh chóng thích nghi với môi trường hầm lò khắc nghiệt.
Năng suất lao động ổn định giúp anh có mức thu nhập hơn 380 triệu đồng năm 2023, hơn 409 triệu đồng năm 2024. Năm 2025, anh nâng mức thu nhập bình quân của tổ do anh phụ trách lên 35 - 40 triệu đồng/người/tháng.
Nhìn lại những tấm gương tiêu biểu ấy, Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam khẳng định phong trào sáng kiến trong TKV đang thực sự trở thành một “mạch nguồn đổi mới”, góp phần quan trọng để Tập đoàn phát triển bền vững trong giai đoạn mới.
Chủ tịch Công đoàn Than - Khoảng sản Việt Nam Lê Thanh Xuân, nhấn mạnh: “mỗi sáng kiến, dù nhỏ hay lớn, đều là sự đóng góp quý giá của người lao động. Những tấm gương sáng kiến là minh chứng cho sức sáng tạo vượt khó của thợ mỏ, lực lượng nòng cốt quyết định hiệu quả sản xuất của toàn Tập đoàn”.
Nhìn lại chặng đường qua, nhiều gương sáng kiến tiêu biểu của ngành than, trong đó có những cá nhân nói trên, đã được tỉnh Quảng Ninh tuyên dương công nhân tiên tiến tiêu biểu trong dịp Tháng công nhân năm 2025.
Đây không chỉ là sự ghi nhận cho riêng họ, mà còn là lời tri ân dành cho hàng vạn thợ mỏ đang miệt mài sáng tạo, cống hiến trong từng mét lò, từng mẻ than, từng sản phẩm cơ khí,… để viết tiếp truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” của thợ mỏ Việt Nam./.
