Nguồn nhân lực chất lượng cao - nhân tố để Thành phố mang tên Bác phát triển

Đột phá quan trọng của Đảng ta

Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng xác định, một trong những đột phá quan trọng là “Tập trung chuyển đổi cơ cấu và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trình độ cao; đẩy mạnh thu hút và trọng dụng nhân tài”. 

Phát triển theo cách đặt vấn đề này, nhìn lại văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, 1 trong 6 nhiệm vụ trọng tâm cũng là phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao và trong văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, 1 trong 3 đột phá đột phá chiến lược cũng là phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, ưu tiên phát triển nguồn nhân lực cho công tác lãnh đạo, quản lý.

Từ quan điểm về công tác phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao trong suốt 3 nhiệm kỳ gần đây của Đảng cho thấy, yếu tố quan trọng có ý nghĩa rất quyết định cho sự thành công trong công tác xây dựng, phát triển đất nước chính là yếu tố con người. 

Ngày 26-10-2025, tại Hà Nội, trong Hội thảo quốc tế Việt Nam lần thứ 7, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Tài nguyên quý nhất của Việt Nam không phải là khoáng sản, không phải là vị trí địa - chiến lược, mà chính là 106 triệu người Việt Nam hiện nay, những người cần cù, sáng tạo, giàu lòng yêu nước, giàu ý thức cộng đồng, ham học hỏi và biết vươn lên trong hoàn cảnh khó khăn”.

Kỳ vọng về đội ngũ cán bộ đủ tầm trong không gian đô thị hợp nhất

Ngày 12-6-2025, Nghị quyết số 202/2025/QH15, “Về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh”; trong đó, thành lập Thành phố Hồ Chí Minh trên cơ sở hợp nhất 3 địa phương Thành phố Hồ Chí Minh (cũ), tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và tỉnh Bình Dương. Thành phố Hồ Chí Minh ngày nay có diện tích tự nhiên 6.772,59km2, quy mô dân số là 14.002.598 người; trở thành vùng lõi của vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam. Đây là quyết sách mang tính chiến lược của Đảng, Nhà nước ta - đánh dấu chương mới trong cuộc cách mạng về sắp xếp, tổ chức bộ máy “tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả”. 

Quyết sách này không đơn thuần là “phép cộng” không gian địa lý, mà là sự hợp lực, tạo ra động lực, dư địa mới để phát triển ở tầm cao hơn, đẳng cấp hơn với tầm nhìn trở thành tốp 100 thành phố “đáng sống” trên thế giới đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045.

Báo cáo chính trị Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 xác định bên cạnh những kết quả đạt được trong công tác giáo dục, công tác đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ thì vẫn còn tồn tại là công tác quy hoạch, phát triển mạng lưới giáo dục nghề nghiệp, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, chưa đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế.

Nhằm thu thập ý kiến của cán bộ, đảng viên và nhân dân về sự quan tâm, kỳ vọng đối với Thành phố Hồ Chí Minh sau hợp nhất, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy đã tiến hành khảo sát nhanh qua mạng. Thời gian khảo sát từ ngày 24-7-2025 đến ngày 28-7-2025. Cuộc khảo sát đã nhận được 93.842 lượt người tham gia. Đối tượng thu thập thông tin là cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân trên khắp địa bàn Thành phố. Tổng hợp 7.426 ý kiến, phản ánh và đề xuất, trong đó có nhóm vấn đề về công tác cán bộ. 

Cụ thể là: thực trạng cho thấy một số cán bộ vẫn yếu về chuyên môn, thiếu động lực hoặc chưa thích nghi kịp với các nhiệm vụ mới sau sáp nhập. Kỳ vọng vào một đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có năng lực, đạo đức và bản lĩnh chính trị; chính quyền tập trung thu hút và giữ nhân tài, xử lý nghiêm các trường hợp quan liêu, tham nhũng, cửa quyền.

Điều kiện tiên quyết để thực hiện mô hình tăng trưởng mới

Bước vào kỷ nguyên phát triển mới phồn vinh, hạnh phúc, nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao, sẽ đóng vai trò quyết định cho sự thành công của việc thực hiện các mục tiêu và đề án quan trọng của Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh, cụ thể là: đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng GRDP đạt 60%; kinh tế số chiếm từ 30 - 40%/GRDP; tốc độ tăng năng suất lao động xã hội bình quân khoảng 8,0%/năm; triển khai đề án chuyển đổi, chuyển dịch các khu công nghiệp, khu chế xuất và tái cấu trúc các ngành công nghiệp chủ lực; phát triển cụm cảng - logistic thông minh tại Cái Mép - Thị Vải - Cần Giờ theo mô hình siêu cảng số và hệ thống logistics tích hợp - vận hành bằng dữ liệu lớn; xây dựng trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), trung tâm nghiên cứu y sinh, phát triển các sản phẩm công nghệ mới; xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế; phát triển hành lang đổi mới sáng tạo từ khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông đến các cực công nghiệp - dịch vụ - cảng biển, hình thành các công viên khoa học - công nghệ, trung tâm nghiên cứu đạt tiêu chuẩn quốc tế...

Để có được nguồn nhân lực chất lượng cao này đòi hỏi Thành phố nên tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

Một là, đổi mới toàn diện và thực chất hệ thống giáo dục - đào tạo theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Hiện đại hóa giáo dục đại học, có cơ chế, chính sách để phát triển một số trường đại học định hướng nghiên cứu trở thành các trung tâm khoa học - công nghệ. 

Nâng cao năng lực ngoại ngữ của học sinh, sinh viên, đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, mở rộng chương trình trao đổi giảng viên quốc tế.

Hai là, xây dựng các chính sách và giải pháp để đào tạo lại lực lượng lao động phải chuyển đổi ngành nghề do quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đổi mới công nghệ và tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Hình thành một số cơ sở giáo dục nghề nghiệp, ngành, nghề đào tạo trình độ tương đương khu vực và thế giới. 

Triển khai phát triển và ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục, đẩy mạnh phương thức giáo dục tích hợp (STEAM). Phát huy thật tốt vai trò của các viện nghiên cứu, trường đại học. Kết nối tốt giữa doanh nghiệp và các trường đại học.

Ba là, có cơ chế, chính sách đặc biệt để phát hiện, thu hút, đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng nhân tài; chú trọng thu hút các nhà khoa học giỏi, chuyên gia đầu ngành trong và ngoài nước. Phát huy vai trò của chuyên gia, nhà khoa học trong tư vấn và hoạch định chính sách. 

Đẩy mạnh ứng dụng mô hình quản trị hiện đại, xây dựng hệ thống chỉ số đo lường và đánh giá hiệu quả (KPI) công vụ, gắn trách nhiệm cá nhân với kết quả đầu ra; thực hiện luân chuyển, bố trí cán bộ gắn với chiến lược phát triển từng lĩnh vực, địa bàn./.