Nắm chắc địa bàn, quản lý tốt đoàn viên, người lao động
Thực tế cho thấy, quá trình hoạt động theo mô hình mới, công đoàn xã, phường gặp không ít khó khăn. Nhưng với nỗ lực và quyết tâm đổi mới, tổ chức công đoàn đã đưa nhiều giải pháp nhằm đảm bảo chất lượng hoạt động của công đoàn xã, phường.

Cụ thể hóa chủ trương về xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh
Công đoàn xã, phường đi vào hoạt động khi địa bàn được tổ chức và vận hành theo mô hình chính quyền đô thị 2 cấp là một điểm rất mới của tổ chức công đoàn. Đây chính là dấu mốc quan trọng, khẳng định bước phát triển mới của phong trào công nhân, viên chức, lao động; đồng thời cụ thể hóa chủ trương của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh, toàn diện ngay từ cơ sở.
Công đoàn xã Hòa Phú (tỉnh Đắk Lắk) quản lý đoàn viên công đoàn liên xã, phường gồm xã Hòa Phú, phường Thành Nhất và phường Ea Kao có 41 công đoàn cơ sở trực thuộc. Trên địa bàn có khoảng 6.894 công nhân, viên chức, lao động, trong đó có 6.020 đoàn viên công đoàn. Công đoàn xã đã tập trung đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, hướng mạnh về cơ sở, chăm lo quyền lợi đoàn viên. Tại Đại hội Công đoàn xã Hòa Phú lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, các đại biểu đã thảo luận và thông qua nghị quyết nhiệm kỳ 2025 - 2030, đề ra chỉ tiêu hằng năm phấn đấu ít nhất 90% số công đoàn cơ sở đơn vị sự nghiệp và 75% số công đoàn cơ sở ngoài khu vực ngoài nhà nước xếp loại hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Hỗ trợ, hướng dẫn ít nhất 85% số công đoàn cơ sở doanh nghiệp, đơn vị khu vực ngoài nhà nước tham gia với người sử dụng lao động ban hành, thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Công đoàn tham gia thúc đẩy để ít nhất 65% số công nhân lao động tại các doanh nghiệp tham gia học tập nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp.
100% số công đoàn cơ sở áp dụng cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư trên nền tảng đổi mới và chuyển đổi số áp dụng vào hoạt động công đoàn. Tập trung hướng về cơ sở bằng những hoạt động thiết thực, Công đoàn xã xác định sẽ tập trung thực hiện nhiệm vụ đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của đoàn viên và người lao động.
Nâng cao hiệu quả Chương trình Mái ấm Công đoàn, Quỹ Đoàn kết tương trợ; tổ chức các hoạt động Tháng Công nhân, Tết Sum vầy hằng năm với các hoạt động có ý nghĩa, thiết thực nhằm chăm lo tốt hơn quyền lợi cho người lao động; tập trung công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở, nâng cao chất lượng sinh hoạt công đoàn nhằm đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới…
Một điểm chung là trong chỉ tiêu của nhiệm kỳ mới, tất cả công đoàn xã, phường trên toàn quốc đều nhấn mạnh đến công tác nâng cao chất lượng cán bộ công đoàn. Bởi đây là yếu tố quan trọng hàng đầu để tổ chức tốt các hoạt động tại cơ sở, qua đó thu hút người lao động gia nhập tổ chức Công đoàn Việt Nam.
Như ở phường Láng (Hà Nội), một trong những mục tiêu phấn đấu là 99% số cán bộ công đoàn cơ sở được đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ công tác công đoàn. 99% số cán bộ công đoàn cơ sở được tập huấn chuyển đổi số, nâng cao năng lực chuyển đổi số hằng năm, có kỹ năng số cơ bản, sử dụng thông thạo thiết bị thông minh, các ứng dụng số của thành phố, Mặt trận số và nền tảng số của tổ chức công đoàn. Phấn đấu mỗi công đoàn cơ sở có ít nhất 1 việc làm cụ thể chăm lo cho người lao động hưởng ứng Tháng Công nhân hằng năm.
Xác lập mối quan hệ công tác chặt chẽ
Công đoàn xã, phường là mô hình hoàn toàn mới, được hình thành gắn với việc triển khai mô hình chính quyền đô thị 2 cấp theo tinh thần Nghị quyết số 18, ngày 25-10-2017, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII. So với tổ chức công đoàn xã, phường trước đây, mô hình mới này có nhiều điểm khác biệt cơ bản, vì vậy cần đặc biệt quan tâm trong quá trình triển khai và hoàn thiện. Một trong những giải pháp được đưa ra là sớm ổn định tổ chức bộ máy, xây dựng nền nếp hoạt động khoa học, hiệu quả.
Ngay sau đại hội, ban chấp hành công đoàn các xã, phường cần khẩn trương kiện toàn tổ chức; xây dựng quy chế làm việc của ban chấp hành, ban thường vụ, ủy ban kiểm tra; ban hành chương trình công tác toàn khóa, quy định rõ chức năng, nhiệm vụ, quy trình phối hợp và cơ chế điều hành hoạt động.
Trên cơ sở hướng dẫn của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Liên đoàn Lao động các thành phố, công đoàn phường, xã cần xây dựng mô hình tổ chức linh hoạt, tinh gọn, hiệu quả, bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm.
Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn cơ sở có bản lĩnh chính trị vững vàng, am hiểu pháp luật, có kỹ năng tuyên truyền, vận động, ứng dụng công nghệ, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ chuyển đổi số và đô thị hóa nhanh.
Mọi hoạt động cần hướng mạnh về cơ sở, lấy đoàn viên, người lao động làm trung tâm; khắc phục tình trạng hành chính hóa, bảo đảm công đoàn thực sự là người đại diện tin cậy, chỗ dựa vững chắc của người lao động.
Công đoàn phường cần xác lập mối quan hệ công tác chặt chẽ với đảng ủy, hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội tại địa phương, bảo đảm nguyên tắc phối hợp đồng bộ, hài hòa trong hệ thống chính trị cơ sở. Song song với đó, từng bước chuẩn hóa nề nếp làm việc, nâng cao chất lượng sinh hoạt công đoàn, phát huy dân chủ, đoàn kết, trách nhiệm và hiệu quả.
Công đoàn phường, xã phải nắm chắc địa bàn, quản lý tốt đoàn viên, người lao động. Theo đó, công đoàn phường cần tiến hành rà soát toàn diện tình hình đoàn viên, người lao động và các đơn vị, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất - kinh doanh trên địa bàn để phục vụ tốt các nhóm nhiệm vụ trọng tâm, như quản lý, chăm lo, đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động.
Chủ động phối hợp với chính quyền, người sử dụng lao động để tổ chức các hoạt động phúc lợi, hỗ trợ đời sống vật chất và tinh thần cho đoàn viên. Tăng cường đối thoại, thương lượng tập thể, góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ.
Đặc biệt, để phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở, cần bám sát chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước - nhất là Nghị quyết số 68, ngày 4-5-2025, của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Đây là cơ sở quan trọng để công đoàn phường, xã mở rộng phạm vi hoạt động, phát triển đoàn viên và thành lập công đoàn cơ sở trong khu vực doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh, cơ sở giáo dục - y tế - dịch vụ.
Việc nắm chắc tình hình lao động trên địa bàn không chỉ phục vụ công tác quản lý đoàn viên mà còn giúp công đoàn phường chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền trong hoạch định chính sách xã hội và phát triển kinh tế địa phương.../.