Khi hơi ấm gia đình thắp sáng tinh thần người thợ

Thấu hiểu điều đó, nhiều năm qua, Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam và Đoàn Thanh niên Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã tổ chức cuộc thi “Thợ mỏ giữ lửa gia đình” như một hoạt động mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, tôn vinh vai trò của gia đình trong sự nghiệp sản xuất than.

Cuộc thi không chỉ là sân chơi sáng tạo, nơi người lao động chia sẻ câu chuyện hạnh phúc và nghị lực của mình, mà còn là dịp để toàn ngành lan tỏa những giá trị truyền thống tốt đẹp: sự thủy chung, tình nghĩa vợ chồng, trách nhiệm với gia đình và xã hội.

Đây cũng là hoạt động thiết thực xây dựng “Văn hóa thợ mỏ”, phát huy phẩm chất “Kỷ luật và Đồng tâm” trong thời đại mới.

Ngành than có hơn 12 vạn lao động, trong đó lực lượng thợ lò là những người trực tiếp khai thác trong điều kiện vô cùng vất vả. Họ thường xuyên xa gia đình, làm ca kíp luân phiên, ít có thời gian dành cho cuộc sống riêng. Điều này ảnh hưởng lớn đến tâm lý, chất lượng hôn nhân và sự ổn định tinh thần.

Nhận thấy vai trò then chốt của gia đình trong việc giữ gìn sự yên tâm lao động, các công đoàn cơ sở và Công đoàn TKV đã tổ chức các hoạt động chăm lo đời sống tinh thần, trong đó cuộc thi “Thợ mỏ giữ lửa gia đình” được xem là một trong những mô hình nổi bật.

Cuộc thi nhằm tôn vinh vai trò của mái ấm trong đời sống người thợ mỏ, khuyến khích thợ mỏ chia sẻ, lan tỏa câu chuyện đẹp về gia đình, tăng cường sự thấu hiểu giữa các thành viên trong gia đình người lao động, đồng thời góp phần xây dựng văn hóa doanh nghiệp nhân văn, gắn kết.

Cuộc thi được tổ chức theo nhiều vòng từ cấp phân xưởng, cấp công ty và cấp Tập đoàn. Các đội thi hoặc cá nhân có thể tham gia bằng nhiều hình thức: kể chuyện truyền cảm hứng, sân khấu hóa các tình huống về gia đình, trình chiếu video, hình ảnh tư liệu, biểu diễn văn nghệ, tiểu phẩm, chia sẻ nhật ký gia đình thợ mỏ. Nhờ cách tổ chức phong phú, cuộc thi thu hút hàng trăm gia đình tham gia mỗi năm.

Những câu chuyện được chia sẻ thường chân thật, cảm động và giàu ý nghĩa nhân văn: chuyện người vợ tần tảo chăm con để chồng yên tâm xuống lò; chuyện người chồng tranh thủ ngày nghỉ để chăm lo gia đình; những bữa cơm hạnh phúc sau ca làm. Hay đó là những lần gia đình vượt qua biến cố nhờ sự đồng lòng.

Có những câu chuyện kể việc người thợ phải đi làm xa trong khi vợ bệnh, con còn nhỏ. Nhưng nhờ sự động viên của gia đình, anh vẫn kiên trì, không từng bỏ ca làm nào, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Lại có chuyện người vợ 3 lần vượt cạn khi chồng đang trực ca đêm dưới hầm lò. Dù trong hoàn cảnh nào, chị vẫn vững vàng, để chồng yên tâm làm nhiệm vụ.

Có gia đình có ông là thợ mỏ nghỉ hưu, cha tiếp nối và giờ đến con cũng vào nghề. Truyền thống gia đình trở thành niềm tự hào thắp sáng tinh thần mỗi thành viên. Những câu chuyện ấy lưu giữ ký ức đẹp về cuộc sống của người thợ mỏ.

Từ những câu chuyện đó, khán giả nhận ra, chính gia đình là điểm tựa tinh thần vững chắc để người thợ mỏ đối mặt với môi trường lao động đầy thử thách. Khán giả đều thấy rằng hạnh phúc gia đình không phải điều tự nhiên mà có, đó là kết quả của sự gìn giữ, vun đắp và sẻ chia.

Ở đó, phần lớn thợ lò làm việc ca kíp, tối đến mới về, thậm chí có khi trực đêm. Bởi vậy, người vợ giữ vai trò lớn trong việc nuôi dạy con, quán xuyến gia đình, đảm đang và thầm lặng hy sinh.

Qua mỗi câu chuyện được kể, người lao động học được cách yêu thương, thấu hiểu và trân trọng nhau hơn. Từ đó, văn hóa gia đình được lan tỏa vào môi trường doanh nghiệp, tạo nên tập thể đoàn kết, nhân ái.

Khi gia đình được quan tâm, người lao động yên tâm công tác, gắn bó lâu dài hơn với doanh nghiệp. Điều này còn góp phần giảm tình trạng biến động lao động. Tinh thần thoải mái giúp thợ mỏ tuân thủ tốt quy trình an toàn, sáng tạo trong công việc, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất.

Nhiều tổ chức công đoàn tại các công ty than đã biến cuộc thi thành hoạt động thường niên, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của công nhân. Mỗi doanh nghiệp nói riêng, toàn ngành than nói chung không chỉ là nơi làm việc mà còn là nơi nuôi dưỡng tinh thần, chia sẻ niềm vui và gắn kết con người. Mỗi đơn vị ngành than đều trở thành một đại gia đình của người thợ.

Thực tế lịch sử cho thấy, tại Quảng Ninh, kéo dài từ Đông Triều qua Uông Bí, Hạ Long đến Cẩm Phả có các mỏ liên tiếp nhau, tạo ra sự quần tụ của các làng, khu phố công nhân mỏ. Nhờ đó, Quảng Ninh hình thành những xóm thợ hay làng mỏ như: làng mỏ Cao Sơn, Mông Dương, xóm thợ Mạo Khê, Hà Lầm... Có những làng mỏ, phố mỏ hình thành tự phát, nhưng cũng có chỗ được quy hoạch.

Từ những năm đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, lãnh đạo và thợ mỏ Cao Sơn đã thống nhất xây dựng làng mỏ Cao Sơn. Đơn cử như ở làng mỏ Cao Sơn đã thành 3 khu dân cư, với gần 1.000 gia đình, chiếm khoảng 20% dân số của cả phường Cẩm Sơn (nay là phường Cửa Ông, tỉnh Quảng Ninh).

Những năm gần đây, các đơn vị ngành than như: Than Dương Huy, Than Quang Hanh, Than Hạ Long, Than Nam Mẫu, Than Vàng Danh, Than Mạo Khê,… đã đầu tư xây dựng những khu chung cư dành riêng cho công nhân rất khang trang. Trong những khu chung cư đó, ngoài những căn hộ độc thân, những gia đình thợ mỏ 2 thế hệ sống quần tụ với nhau rất gắn bó, tình cảm. 

Theo ông Lê Thanh Xuân - Chủ tịch Công đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam - một trong những đặc trưng văn hóa thợ mỏ là tình đồng chí, đồng nghiệp, yêu thương giúp đỡ lẫn nhau. Thợ mỏ không chỉ thương yêu nhau mà còn rất biết cảm thông, sẻ chia với những người nghèo đang gặp khó khăn, thiếu thốn trong cộng đồng dân cư xung quanh mỏ, nơi mình cư trú.

“Thợ mỏ giữ lửa gia đình” không chỉ là sân chơi bổ ích, là hoạt động văn hóa mà còn là sợi dây kết nối quan trọng giữa doanh nghiệp, người lao động và gia đình của họ. Đây là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy ngành than không chỉ chú trọng sản xuất mà còn quan tâm sâu sắc đến đời sống của công nhân.

Khi hậu phương vững chắc, người thợ mỏ sẽ càng mạnh mẽ, tự tin và cống hiến nhiều hơn cho sự phát triển của Tập đoàn và của đất nước. Từ đó, góp phần gìn giữ và lưu truyền ngọn lửa đẹp, thắp sáng những tổ ấm thợ mỏ, giữ vững truyền thống nhân văn của ngành Than - Khoáng sản Việt Nam./.