Từ những ý tưởng tốt đẹp

Nếu so với những vườn chim lớn trong khu vực như Vườn chim Bạc Liêu thì diện tích của Vườn chim Lập Điền nhỏ hơn nhiều. Nhưng theo các chuyên gia cùng khách tham quan đánh giá, mật độ chim ở đây dày hơn nhiều so với Vườn chim Bạc Liêu. Được thế là nhờ công gây dựng, gìn giữ, bảo vệ của mấy thế hệ gia đình ông Thái Văn Sỹ suốt hàng chục năm, từ thuở nơi đây chỉ là vùng sình lầy, lác đác những cây mắm, cây đước. Đất lành chim đậu. Ban đầu là lũ vạc, cò, cồng cọc..., sau đó thì diệc, điên điển, chàng bè, chim sen,... tiếp tục kéo đến. Hiện tại, vườn chim đã có trên 30 loài chim với hàng vạn cá thể quần tụ. Đó là chưa kể những loài chim di cư theo mùa, thay nhau ghé vườn vài ba tháng lại đi. Một yếu tố quan trọng khiến nơi đây có mật độ chim dầy đặc là là 21ha diện tích của vườn có một vùng đệm tuyệt vời là 10.000ha những khu đầm nuôi thủy sản, rừng đước, rừng mắm,... làm chỗ cho các loài chim đi về.

Trong chuyến đi đầu năm 2022 này, tôi gặp lại cả ông chủ vườn Thái Văn Sỹ cùng Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Đông Hải Tô Minh Đương - người mà 3 năm trước đang là Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện. Đích thân Chủ tịch Tô Minh Đương đưa tôi thăm lại Vườn chim Lập Điền, cũng là dịp để anh khoe những kết quả của một ý tưởng năm nào đã thành hiện thực.

Theo Quy hoạch Bảo tồn đa dạng sinh học đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 của Bạc Liêu do Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt, để góp phần bảo tồn và phát triển bền vững tài nguyên đa dạng sinh học, tỉnh sẽ thành lập mới Khu bảo tồn loài và sinh cảnh cấp tỉnh với vùng lõi là Vườn chim ấp Lập Điền. Khi ấy, anh Đương chia sẻ, để thực hiện ý tưởng trên có rất nhiều việc phải làm, quan trọng nhất là vấn đề giao thông. Trong chuyến đi trước, theo chân anh em cán bộ địa phương vào thăm vườn, có đến hàng cây số chỉ có thể đi bằng xe máy, mà phải là người cứng tay lái, tôi càng hiểu thêm điều mà mọi người vẫn canh cánh: khó nhất vẫn là đường vào vườn chim. Cũng bởi vậy, đã có cả một dự án xây dựng đường vào Vườn chim Lập Điền. Theo đó, huyện Đông Hải sẽ làm 2 con đường mới, nâng cấp 3 tuyến đường và mở rộng một cây cầu để xe ô tô có thể ra vào vườn chim. Để khởi đầu, tỉnh Bạc Liêu và huyện Đông Hải đã quyết định mở con đường từ thị trấn Gành Hào trung tâm của huyện Đông Hải về Hộ Phòng, thị xã Giá Rai. Con đường dài hơn 20km, rộng 7m này sẽ chạy sát vườn chim, chỉ cách mấy trăm mét nơi có con đường bê-tông được nâng cấp rộng 3,5m nối vào vườn. Với con đường này, khách có thể nối tour từ thành phố Bạc Liêu qua khu điện gió, cánh đồng muối, Nhà thờ Tắc Sậy,... đến vườn chim một cách vô cùng thuận tiện.

Đến hiện thực hôm nay

Nghề làm báo khiến tôi đi nhiều nơi, cũng từng được nhiều lãnh đạo địa phương chia sẻ những dự định, kế hoạch đưa quê hương, vùng đất của mình phát huy tiềm năng, thế mạnh để trở thành vùng đất giàu đẹp, nâng cao đời sống nhân dân. Tôi cũng từng hưởng niềm vui khi trở lại chứng kiến những ấp ủ khi xưa trở thành hiện thực, cũng nhiều khi cảm nhận nỗi buồn khi thấy những ý tưởng mãi chỉ là ý tưởng, còn người ấp ủ nó hoặc đã bỏ cuộc, hoặc đã ở cương vị khác thậm chí cao hơn. Rất vui là điều đó không xảy ra ở Đông Hải. Trong buổi chiều đầu năm 2022 ấy, tôi đã chứng kiến ý tưởng trở thành hiện thực cùng Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Đông Hải. Dự kiến xây dựng đường vào Vườn chim Lập Điền anh Đương chia sẻ với tôi năm trước đã được thực hiện.

Lần trước, đường nhỏ, cầu nhỏ, chúng tôi phải để xe ô tô ở trụ sở Ủy ban nhân dân xã Long Điền Tây, ngồi sau xe máy của những tay lái bản địa theo con đường hẹp để vào vườn chim. Bây giờ, cầu Đồng Gò cùng ngót chục cây cầu nhỏ khác được xây mới, nâng cấp để xe ô tô có thể ra vào vườn chim, nối với trục đường từ Gành Hào của Đông Hải về Hộ Phòng, thị xã Giá Rai cũng mới hoàn thành tạo điều kiện để du khách đến vườn chim sau khi đã thăm thành phố Bạc Liêu, khu điện gió, cánh đồng muối, Nhà thờ Tắc Sậy... Với hệ thống đường mới nâng cấp, du khách còn có cơ hội trải nghiệm vùng sinh thái rộng lớn mà vườn chim là khu lõi. Không chỉ có vậy, dự án hoàn thành đã góp phần cải thiện đời sống của bà con vùng sâu, vùng xa, mở ra nhiều cơ hội cho xã Long Điền Tây trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế nói riêng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của huyện Đông Hải.

Cũng cần nói thêm, đây là một trong những hạng mục nằm trong kế hoạch xây dựng sửa chữa, nâng cấp, mở rộng đường giao thông nông thôn, đặc biệt là ở vùng nuôi tôm thâm canh - bán thâm canh ở các xã Long Điền, Long Điền Đông, Long Điền Tây,... với hình thức “Nhà nước và nhân dân cùng làm” theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Đông Hải lần thứ XIII.

Bài toán về phát triển và bảo tồn

Vấn đề khó nhất đã được giải quyết. Những ngày đầu năm Nhâm Dần này, ông Sáu Sỹ khoe với tôi qua điện thoại: khách đến vườn chim đã đông hơn. Cứ đà này, du lịch sinh thái phát triển, tạo thêm sinh kế cho người dân ấp Lập Điền. Tuy nhiên, trong niềm vui không phải đã hết nỗi lo. Bên cạnh viễn cảnh tươi đẹp ấy vẫn còn những vấn đề cần quan tâm giải quyết. Khó khăn về giao thông trước đây vô hình trung lại là điều kiện để giữ cho khu vườn hàng chục héc-ta này vẫn giữ được vẻ hoang sơ, môi trường sinh thái trong lành, cái hồn cốt làm nên giá trị của khu vườn trước cơn lốc phát triển của du lịch. Cũng vì vậy mà niềm vui vì những khó khăn đã được khắc phục vừa tới, lại đã phải nghĩ đến lời giải của một bài toán trong tương lai: làm sao để bầu sinh thái trong lành, vẻ hoang sơ quyến rũ của những con rạch rợp bóng mắm, bóng đước cùng những xao xác của đàn chim về tổ vẫn được giữ nguyên khi lượng khách du lịch tới đây ngày càng tăng, cùng với những hệ lụy của nó như tiếng ồn, ô nhiễm về không khí, rác thải và cả những “ô nhiễm” về văn hóa... Trước mắt, quãng đường từ con lộ mới gần 500m vào vườn chim sẽ chỉ cho du khách đi bộ. Xe lớn, cơ giới không vào. Tiến tới, sẽ làm dịch vụ chuyên chở bằng xe điện.

Xem ra, một trong những lời giải là quan tâm phát triển du lịch cộng đồng với điều kiện tiên quyết là bảo tồn những giá trị văn hóa, môi trường sinh thái truyền thống. Đó cũng là cách đi để có sự phát triển bền vững. Nói vậy có vẻ đơn giản, nhưng thật sự là khó. Nó đòi hỏi một quyết tâm thật cao, cũng như một tình yêu sâu nặng với thiên nhiên mà Đảng bộ, chính quyền và người dân Đông Hải tâm niệm. Tin rằng, sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh Bạc Liêu, huyện Đông Hải, sự trù phú của một vùng đất phương Nam phì nhiêu sẽ là điều kiện vô cùng thuận lợi để Vườn chim Lập Điền cùng khu bảo tồn sinh thái của Đông Hải gắn kết, hội nhập với nền kinh tế và hoạt động du lịch, đem lại lợi ích cho người dân nơi đây./.