“Hát cho công nhân nghe, nghe công nhân hát” - sân khấu công nhân mang thương hiệu Vùng mỏ
Trong guồng quay khẩn trương của các khu công nghiệp, nơi những dây chuyền sản xuất vận hành liên tục, tiếng máy móc trở thành âm thanh quen thuộc, tiếng hát - đời sống tinh thần của người công nhân - đôi khi bị bỏ quên. Nhưng tại Quảng Ninh - vùng đất nổi tiếng với truyền thống “kỷ luật và đồng tâm” - một chương trình nghệ thuật đặc biệt đã được khởi xướng, mang tên “Hát cho công nhân nghe - nghe công nhân hát”.
Không đơn thuần là một buổi biểu diễn, đây là một mô hình giao lưu văn hóa mang tính tương tác cao, nơi công nhân vừa là khán giả vừa là nghệ sĩ, cùng nhau tạo nên một không gian nghệ thuật ấm áp, chan hòa tình đồng nghiệp, tình người. Việc làm này tạo ra không gian văn hóa xua đi những áp lực công việc theo dây chuyền.
Theo thống kê của Liên đoàn Lao động tỉnh Quảng Ninh, phần lớn công nhân trong các khu công nghiệp phải làm việc 8 - 10 giờ/ngày, nhiều người làm tăng ca để đảm bảo thu nhập. Việc tham gia các hoạt động văn hóa - văn nghệ thường bị hạn chế bởi thời gian và điều kiện sinh hoạt.
Không phải các cấp công đoàn không nỗ lực để mang lại cho người lao động một đời sống văn hoá tinh thần đầy đủ, nhưng các hoạt động còn chưa đáp ứng đầy đủ mong mỏi của công nhân.
Phát triển phong trào văn hóa văn nghệ vốn là một trong những nhiệm vụ quan trọng được lãnh đạo tổ chức công đoàn trăn trở, nỗ lực thực hiện. Nhưng bản thân các doanh nghiệp chưa thực sự quan tâm tới những hoạt động này, khiến người lao động chịu nhiều thiệt thòi. Vì thế, những chương trình giao lưu sẽ phần nào giải tỏa “cơn khát” văn nghệ của người lao động.
Nhận thấy khoảng trống này, bắt đầu từ năm 2022, Liên đoàn Lao động tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) và Ban quản lý Khu Kinh tế Quảng Ninh đã triển khai thí điểm chương trình “Hát cho công nhân nghe - nghe công nhân hát” tại Khu công nghiệp Đông Mai và nhanh chóng mở rộng ra các khu công nghiệp Cái Lân, Texhong Hải Hà, Móng Cái, tổ hợp Sun World Hạ Long.
Khi những màn hát múa cây nhà lá vườn được vang lên, hàng trăm công nhân đã cùng hòa giọng hát, tiếng vỗ tay rộn rã. Nhiều công nhân, người lao động hăng hái bước lên sân khấu thể hiện các ca khúc như chị Nguyễn Thị Tuyết (Công ty Yazaki chi nhánh Quảng Ninh), anh Lê Đức Long, chị Nguyễn Thu Hiền và tốp múa của Đoàn Nghệ thuật quần chúng Quảng Yên, anh Lê Văn Hiếu (Công ty TONLY Việt Nam), chị Nguyễn Thị Hải Yến (Công ty Vegaballs)...
Các tiết mục chuyên nghiệp xen kẽ phần trình diễn của công nhân - những người vừa rời ca làm, thay bộ đồng phục dính dầu mỡ bằng áo dài, váy dạ hội. Chị Nguyễn Hải Yến (công nhân Công ty Vegaballs) kể lại: “lần đầu hát trước hàng nghìn công nhân và đứng chung sân khấu với các ca sĩ chuyên nghiệp, tôi rất hồi hộp. Nhưng khi nhìn xuống thấy các đồng nghiệp mỉm cười cổ vũ, tôi bỗng quên hết lo lắng. Đây là trải nghiệm khó quên trong đời”.
Nội dung phong phú mỗi một chương trình thường có 12 - 15 tiết mục, bao gồm: các tiết mục ca ngợi Đảng, Bác Hồ, các ca khúc về quê hương, đất nước, một số tiết mục tôn vinh tinh thần lao động của công nhân. Đặc biệt, có những tiết mục tự sáng tác, tự biên tự diễn phản ánh đời sống sản xuất.
Phần giao lưu “nghe công nhân hát” chính là điểm nhấn, bởi khán giả được thưởng thức giọng hát mộc mạc nhưng giàu cảm xúc của chính đồng nghiệp mình.
Sau những giờ làm việc căng thẳng, chương trình mang đến một “liều thuốc tinh thần” giúp công nhân xua tan mệt mỏi, tăng hứng khởi khi trở lại công việc. Anh Lê Văn Hiếu (công nhân Công ty TONLY Việt Nam) chia sẻ: “lâu lắm rồi tôi mới thấy mình được cười nhiều như vậy. Không ngờ những đồng nghiệp vốn ít nói ở xưởng lại hát hay và tự tin đến thế”.
Không ít công nhân vốn yêu ca hát nhưng chưa từng có cơ hội thể hiện. Chương trình giúp họ bộc lộ năng khiếu, từ đó hình thành các đội văn nghệ quần chúng ngay tại doanh nghiệp ở Quảng Ninh. Chưa dừng lại ở đó, khi cùng nhau tập luyện, biểu diễn, công nhân ở các xưởng, bộ phận khác nhau có dịp hiểu và chia sẻ với nhau hơn. Sợi dây kết nối ấy lan tỏa sang cả môi trường làm việc.
“Hát cho công nhân nghe - nghe công nhân hát” không chỉ là một buổi văn nghệ mà là câu chuyện về sự sẻ chia, về cách mà văn hóa chạm đến trái tim người lao động. Từ những buổi diễn giản dị ban đầu, chương trình đang dần khẳng định giá trị lâu dài là bồi đắp đời sống tinh thần, gắn kết cộng đồng công nhân, và làm giàu thêm bản sắc văn hóa vùng mỏ Quảng Ninh.
Chương trình giao lưu này ngày càng được lan toả với nhiều cách làm phong phú theo nhiều chuyên đề khác nhau như: “Tiếng hát mùa xuân”, “Công nhân với biển đảo”, “Giai điệu tháng Năm”; hỏi đáp giao lưu trò chơi, trả lời đáp án đúng có thưởng với nội dung về Nghị quyết số 17-NQ/TU, ngày 30-10-2023 của Tỉnh ủy Quảng Ninh về “Xây dựng phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho sự phát triển nhanh, bền vững”.
Với chủ đề Tháng Công nhân năm 2025: “Công nhân tiên phong bước vào kỷ nguyên mới”, chương trình “Hát cho công nhân nghe - nghe công nhân hát” đã khẳng định vị trí là một trong những hoạt động văn hóa nổi bật của Quảng Ninh. Trong tương lai, chương trình hoàn toàn có thể trở thành “thương hiệu văn hóa vùng mỏ”, được tổ chức quy mô cấp tỉnh, thậm chí liên kết với các tỉnh công nghiệp khác, tạo ra sân chơi nghệ thuật rộng lớn cho công nhân trên toàn quốc.
Bà Đặng Thị Kim Chung - Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Quảng Ninh - cho biết: chương trình là hoạt động thiết thực chăm lo đời sống tinh thần cho người lao động trong khu công nghiệp; tạo cơ hội để công nhân các doanh nghiệp thuộc các khu công nghiệp được biểu diễn, giao lưu, được xem và hưởng thụ văn hóa, văn nghệ, góp phần tạo sự đoàn kết, gắn bó, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng đời sống văn hóa mới, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, nâng cao thu nhập, xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong các doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh./.