Hội thảo có sự chủ trì của các đồng chí: Nguyễn Hồng Sơn - Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; Lê Văn Lợi - Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Đào Minh Tú - Ủy viên Hội đồng quản trị Ngân hàng Chính sách xã hội, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Dương Quyết Thắng - Ủy viên Hội đồng quản trị Ngân hàng Chính sách xã hội, Tổng Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội.

Tham dự hội thảo có hơn 200 đại biểu đại diện các ban, bộ, ngành; lãnh đạo các địa phương; các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý; các trường đại học và doanh nghiệp.

Phát biểu khai mạc hội thảo, đồng chí Nguyễn Hồng Sơn khẳng định: thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội là chủ trương xuyên suốt, nhất quán của Đảng. Trong bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã viết: “Một đặc trưng cơ bản, một thuộc tính quan trọng của định hướng xã hội chủ nghĩa trong kinh tế thị trường ở Việt Nam là phải gắn kinh tế với xã hội, thống nhất chính sách kinh tế với chính sách xã hội, tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước, từng chính sách và trong suốt quá trình phát triển... Đây là một yêu cầu có tính nguyên tắc để bảo đảm sự phát triển lành mạnh, bền vững theo định hướng xã hội chủ nghĩa”.

Chỉ thị số 40-CT/TW, ngày 22-11-2014, của Ban Bí thư khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội là một chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước, khẳng định vai trò lãnh đạo nòng cốt của Đảng trong việc phát triển kinh tế hài hòa, bảo đảm mọi tầng lớp trong xã hội đều được hưởng lợi từ sự phát triển, không ai bị bỏ lại phía sau. 

Chỉ thị ra đời đáp ứng đúng nguyện vọng của nhân dân, góp phần đạt mục tiêu giảm nghèo nhanh, bền vững, tạo việc làm, phát triển nguồn nhân lực, thu hẹp khoảng cách phát triển, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị, bảo đảm quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế - xã hội theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Thực tế cho thấy, hơn 10 năm qua, Chỉ thị số 40-CT/TW trở thành “kim chỉ nam” cho hoạt động tín dụng chính sách, thúc đẩy mối liên kết gắn bó mật thiết giữa Đảng - người dân - chính quyền trong công cuộc xóa đói, giảm nghèo, tạo cơ hội phát triển bền vững cho mọi tầng lớp nhân dân.

Đồng chí Dương Quyết Thắng - Ủy viên Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội - chia sẻ: sau hơn 20 năm xây dựng và phát triển, đồng hành cùng người nghèo và các đối tượng chính sách khác, đặc biệt sau 10 năm thực hiện Chỉ thị số 40- CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, với quyết tâm cao của các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền địa phương; sự vào cuộc đồng bộ, kịp thời của cả hệ thống chính trị, Ngân hàng Chính sách xã hội đã triển khai tích cực và đạt được nhiều kết quả quan trọng. 

Tuy nhiên, mặc dù đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, nhưng hoạt động tín dụng chính sách xã hội vẫn còn có nhiều hạn chế, khó khăn, vướng mắc cần được khắc phục.

Phát biểu tại Hội thảo, đồng chí Đào Minh Tú - Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - cho biết: Ngân hàng Nhà nước hết sức chú ý đến cơ chế cho hoạt động tín dụng chính sách, trong Luật Tổ chức tín dụng mới có chương riêng về hoạt động này. Điểm đáng chú ý là tín dụng chính sách thành công một phần là có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương. 

Tuy vậy, trong bối cảnh mới, Đảng, Nhà nước cần có sự chỉ đạo và có cơ chế để xác định rõ việc tháo gỡ vướng mắc về vốn, nguồn lực, cơ chế cho Ngân hàng Chính sách xã hội. Cần có sự vào cuộc của các ngành chức năng, từ đó quyết định mô hình, nguồn lực, cơ chế, tiền lương của Ngân hàng Chính sách xã hội. 

Bên cạnh đó, cơ chế tín dụng chính sách và tín dụng thương mại cần có sự phối hợp. Có hiện tượng không muốn thoát nghèo để hưởng cơ chế, hoặc có trường hợp thoát nghèo rồi nhưng vẫn chưa bền vững, do đó cần có sự phối hợp tín dụng, để người dân khi thoát nghèo nhờ tín dụng chính sách, có cơ chế thuận lợi tiếp cận tín dụng thương mại để thoát nghèo bền vững, vươn lên. 

Ngân hàng Chính sách xã hội cũng cần đáp ứng tốt cả nhu cầu tiêu dùng, góp phần giảm thiểu tín dụng đen. Cơ chế tín dụng chính sách phải thiết kế đa dạng căn cứ tính chất các vùng miền khác nhau.

Theo đồng chí Nguyễn Hồng Sơn, tình hình quốc tế hiện nay đang diễn biến nhanh, mạnh, phức tạp và khó lường; nhiều xu hướng mới xuất hiện như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, cách mạng công nghiệp 4.0; những vấn đề an ninh phi truyền thống như thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu,... đang diễn biến ngày càng sâu sắc với những tác động nhiều chiều đến nền kinh tế nước ta. 

Tất cả những điều đó đặt ra những yêu cầu mới đối với hoạt động của tín dụng chính sách xã hội. Cần phải có những quan điểm mới, giải pháp mới đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội, nhất là nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của tín dụng chính sách xã hội.

Hội thảo nhận được 46 bài tham luận của các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, các tỉnh ủy, thành ủy, các ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước, các viện, trường, chuyên gia và nhà khoa học. Tại Hội thảo, các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học và các đại biểu tập trung thảo luận, làm rõ một số vấn đề sau:

Một là, phân tích, thảo luận, làm rõ hơn về ý nghĩa, vai trò và tầm quan trọng của tín dụng chính sách xã hội đối với việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng về phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, từ đó chỉ ra tính sáng tạo, tính nhân văn sâu sắc, tính xã hội chủ nghĩa của tín dụng chính sách xã hội.

Hai là, làm rõ vai trò của tín dụng chính sách xã hội trong thúc đẩy phát triển kinh tế, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, đảm bảo an sinh xã hội; thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; thực hiện chiến lược tài chính toàn diện...; phân tích, thảo luận, làm rõ thêm về các kết quả đạt được, những hạn chế, khó khăn, vướng mắc, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm trong quá trình triển khai thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW và Kết luận số 06-KL/TW như khó khăn về nguồn vốn, về cơ chế, chính sách đối với đối tượng cho vay, mức cho vay, lĩnh vực cho vay hay là sự phối hợp giữa các bên liên quan...

Ba là, phân tích, thảo luận, làm rõ thêm bối cảnh mới trong nước và quốc tế, nhất là bối cảnh trong nước và những vấn đề đặt ra đối với tín dụng chính sách xã hội nhằm góp phần đạt được các mục tiêu đã đặt ra về giảm nghèo bền vững, tạo việc làm, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, bảo vệ môi trường và thích ứng có hiệu quả với biến đổi khí hậu, ổn định xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội...

Bốn là, đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, tính hiệu quả, bền vững của tín dụng sách xã hội, nhất là các quan điểm và cơ chế, chính sách mới nhằm tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội trong bối cảnh mới; thực hiện hiệu quả các giải pháp đã được đưa ra trong Chỉ thị 40-CT/TW và Kết luận số 62-KL/TW.

Kết luận Hội thảo, PGS, TS. Lê Văn Lợi - Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh - khẳng định: các ý kiến nêu ra đều thống nhất khẳng định tín dụng chính sách xã hội là một chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước; là công cụ, giải pháp quan trọng để thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về chính sách xã hội, bảo đảm gắn kết giữa tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội trong từng nấc thang phát triển; góp phần quan trọng đối với giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế thị trường ở nước ta. 

Tín dụng chính sách xã hội ngày càng phát huy hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế; giảm nghèo nhanh, bền vững; xây dựng nông thôn mới; bảo đảm an sinh xã hội; ổn định chính trị, an ninh - quốc phòng; thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng, miền trên cả nước; góp phần thực hiện thành công chiến lược tài chính toàn diện quốc gia.

Theo đó, cần tiếp tục phổ biến, quán triệt và tổ chức thực hiện tốt Chị thị số 40-CT/TW và Kết luận số 06- KL/TW; tăng cường vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền đối với tín dụng chính sách xã hội; hoàn thiện cơ chế, chính sách về huy động, quản lý và sử dụng nguồn lực tài chính, về đối tượng, địa bàn, mức cho vay, lãi suất vay... 

Cân đối, ưu tiên nguồn ngân sách nhà nước, ngân sách địa phương, đồng thời thu hút các nguồn vốn hợp pháp khác cho tín dụng chính sách xã hội. Tăng cường sự phối hợp của các cấp, các ngành trong thực hiện tín dụng chính sách xã hội... 

Cần nâng cao năng lực hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả thực hiện tín dụng chính sách xã hội; chú trọng công tác sơ, tổng kết, nhân rộng các mô hình tốt, điển hình tiên tiến trong sử dụng hiệu quả vốn tín dụng chính sách xã hội.

Hội thảo đã cung cấp thêm các luận cứ khoa học và thực tiễn cho việc tổng kết Chỉ thị số 40-CT/TW; đề xuất các quan điểm, nhiệm vụ và giải pháp nhằm tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội trong bối cảnh mới, để tín dụng chính sách tiếp tục phát huy vai trò, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết việc làm, giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội./.