Phát biểu khai mạc buổi họp báo, Đại tá Tống Văn Thanh - Phó cục trưởng Cục Tuyên huấn (Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam) - chia sẻ: ngay sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, tháng 10-1945, Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Chính phủ Lào Ít-xa-la đã ký Hiệp ước tương trợ Lào - Việt và Hiệp định về tổ chức Liên quân Lào - Việt. 

Do vậy, để sát cánh cùng các đơn vị vũ trang yêu nước Lào chiến đấu, xây dựng và phát triển lực lượng, từ năm 1945 đến năm 1947, Trung ương Đảng và Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa quyết định xây dựng và phát triển các đơn vị Việt kiều Giải phóng quân trên đất Lào. 

Ngày 30-10-1949, Ban Thường vụ Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương quyết định: “các lực lượng quân sự của Việt Nam, chiến đấu và công tác giúp Lào, tổ chức thành hệ thống riêng, lấy danh nghĩa là Quân tình nguyện”. 

Đây là mốc lịch sử quan trọng đánh dấu bước phát triển và trưởng thành của các lực lượng quân sự trên chiến trường Lào; khẳng định đường lối, quan điểm đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam trong thực hiện nhiệm vụ quốc tế. 

Với ý nghĩa đó, ngày 30-10 được lấy làm Ngày Truyền thống quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam tại Lào.

Hội thảo “Quân tình nguyện và chuyên gia quân sự Việt Nam giúp cách mạng Lào - Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm” được tổ chức theo Kế hoạch số 4351/KH-BQP, ngày 11-10-2024, của Bộ Quốc phòng nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày Truyền thống quân tình nguyện và chuyên gia quân sự Việt Nam giúp cách mạng Lào (30-10-1949 - 30-10-2024). 

Sẽ có khoảng 350 đại biểu tham dự, trong đó có các đại diện thuộc ban liên lạc toàn quốc quân tình nguyện và chuyên gia quân sự Việt Nam giúp cách mạng Lào cùng nhiều nhân chứng lịch sử. Về phía Lào sẽ có sự tham dự của đại diện Bộ Quốc phòng Lào, tùy viên quốc phòng, Đại sứ quán Lào cùng các sinh viên đang học tập tại Việt Nam.

Đại tá, TS Lê Thanh Bài - Phó viện trưởng Viện Lịch sử quân sự (Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Hội thảo) - thông báo một số nội dung chính về công tác chuẩn bị: căn cứ nội dung Hội thảo, Viện Lịch sử quân sự đã xây dựng chủ đề, hệ bài với tổng số 82 bài, trong đó có 4 bài khung báo cáo, phát biểu là khai mạc, đề dẫn, tổng thuật và bế mạc. Mục đích, ý nghĩa của Hội thảo tập trung:

Một là, khẳng định và làm rõ quan điểm, đường lối quốc tế vô sản đối với cách mạng Lào; tình đoàn kết đặc biệt, liên minh chiến đấu trong sáng, thủy chung giữa Đảng, Nhà nước, quân đội và nhân dân 2 nước Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam.

Hai là, khẳng định và làm sáng tỏ hơn nữa sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, sáng suốt của Trung ương Đảng, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng - nhân tố quyết định mọi thắng lợi của quân tình nguyện và chuyên gia quân sự Việt Nam tại Lào.

Ba là, cung cấp những tư liệu mới, những luận điểm, luận cứ khoa học sâu sắc, góp phần làm rõ quá trình ra đời, trưởng thành và những chiến công, thành tích tiêu biểu của quân tình nguyện và chuyên gia quân sự Việt Nam; sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ, hiệu quả với quân và nhân dân các dân tộc Lào trên các mặt công tác.

Bốn là, tuyên truyền, giáo dục truyền thống đấu tranh cách mạng, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, tình đoàn kết đặc biệt, liên minh chiến đấu Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân 2 nước Việt Nam và Lào, nhất là đối với thế hệ trẻ mỗi nước.

Năm là, đúc rút những bài học kinh nghiệm, vận dụng sáng tạo vào thực tiễn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; tăng cường quan hệ hữu nghị vĩ đại, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam lên tầm cao mới.

Sáu là, kết quả Hội thảo nhằm tôn vinh, tri ân các anh hùng, liệt sĩ thuộc quân tình nguyện và chuyên gia quân sự Việt Nam giúp cách mạng Lào đã chiến đấu, hy sinh để thực hiện nguyện vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân Lào tiến hành cuộc cách mạng, đấu tranh đánh đuổi giặc ngoại xâm, giải phóng đất nước Lào.

Theo kế hoạch, Hội thảo sẽ được tổ chức vào ngày 25-10-2024, tại Hội trường Nhà khách Bộ Quốc phòng (số 266 Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội). Đây là một trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm 75 năm Ngày Truyền thống quân tình nguyện và chuyên gia quân sự Việt Nam, giúp cách mạng Lào./.