Phản biện xã hội vì lợi ích chính đáng của nhân dân

Để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện khẩn trương, nghiêm túc và hiệu quả Nghị quyết số 98 của Quốc hội, Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Chỉ thị số 27-CT/TU, ngày 8-7-2023, trong đó nêu rõ: nâng cao vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể trong triển khai thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù theo nghị quyết của Quốc hội nhằm bảo đảm tuân thủ pháp luật, nêu cao sự đồng thuận của nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp, bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của nhân dân.

Tiếp đó, Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh ban hành Nghị quyết số 18/NQ-HĐND, ngày 10-7-2023, của Hội đồng nhân dân Thành phố về triển khai thực hiện Nghị quyết số 98 của Quốc hội, Nghị quyết số 18 yêu cầu Hội đồng nhân dân Thành phố thực hiện đầy đủ, trách nhiệm, tạo sự thống nhất trong nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của Nghị quyết số 98; giám sát việc triển khai thực hiện của Ủy ban nhân dân Thành phố và các đơn vị có liên quan; phát huy tối đa nguồn lực, sức mạnh của nhân dân và thống nhất trong hành động của toàn thể các đại biểu Hội đồng nhân dân Thành phố, cụ thể hóa từng cơ chế, chính sách nhằm tổ chức thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 98 của Quốc hội.

Bên cạnh đó, Nghị quyết của Hội đồng nhân dân Thành phố còn nhấn mạnh: tạo sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân và xã hội. Phát huy vai trò phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội; lắng nghe ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, người dân và doanh nghiệp trước khi ban hành cơ chế, chính sách đặc thù; tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện; hạn chế tối đa việc khiếu nại, khiếu kiện của người dân, doanh nghiệp.

Kế hoạch số 1330/KH-UBND, ngày 18-3-2024, về tuyên truyền, phổ biến Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội, với mục tiêu là tạo sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân và xã hội, nêu cao trách nhiệm của cơ quan, đơn vị trong thực hiện Nghị quyết. Từ đó, kế hoạch nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội Thành phố; sự đồng thuận của xã hội trong quá trình triển khai Nghị quyết số 98 tại đơn vị, địa phương.

Bắt nhịp và những cách làm mới

Thời gian qua, Mặt trận Tổ quốc Thành phố các cấp đã tổ chức nhiều buổi gặp gỡ trao đổi về những vấn đề liên quan, bàn thảo cách thức triển khai những cơ chế chính sách đặc thù, tranh thủ sáng kiến của toàn dân, đưa quyền lợi của nhân dân lên trên hết. 

Đặc biệt, để tạo sự đồng thuận, huy động tối đa sức dân, Mặt trận Tổ quốc Thành phố nhanh nhạy bắt nhịp, kể cả về điều hành cũng như trong định hướng chỉ đạo Mặt trận ở cơ sở; đặt ra yêu cầu mới đối với giám sát và phản biện, làm sao phát hiện kịp thời, giải quyết tận gốc những vấn đề còn tồn đọng, bức xúc.

Mặt trận Tổ quốc Thành phố nâng cao chất lượng phản biện xã hội thông qua hình thức mời thêm chuyên gia, chuyên viên có kinh nghiệm, hiểu biết về lĩnh vực phản biện. 

Đây là cách làm mới, hiệu quả cần được duy trì thường xuyên, để tiếng nói của Mặt trận có trọng lượng, được cấp ủy, chính quyền quan tâm. Qua đó, Mặt trận Tổ quốc Thành phố sẽ tiếp tục phát huy vai trò, đóng góp nhiều hơn vào việc thực hiện Nghị quyết số 98 đạt kết quả tốt.

Tuy nhiên, ở một số địa bàn còn có những điều chưa được xử lý, giải quyết tốt, tạo sự đồng thuận và chuyển biến trong cả hệ thống Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên, tạo sức mạnh nhiều hơn, lớn hơn trong thực hiện Nghị quyết số 98 của Quốc hội. 

Chính vì vậy, để việc góp ý thực sự có hiệu quả hơn nữa, hoạt động phản biện của Mặt trận Tổ quốc cần luôn được sự đồng thuận của nhân dân.

Phải tạo thêm nhiều nét mới

Đồng hành với các cấp chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Thành phố cần đẩy mạnh các hoạt động để góp phần thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 98. Hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Thành phố phải tạo thêm nét mới, đại diện cho tiếng nói chung của nhân dân.

Đẩy mạnh giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong triển khai thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù theo nghị quyết của Quốc hội nhằm bảo đảm tuân thủ pháp luật, nêu cao sự đồng thuận của nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp, bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của nhân dân. 

Tổ chức các hình thức phù hợp để người dân tham gia các khâu của quá trình ban hành chủ trương, chính sách; tạo cơ chế cho người dân tham gia giám sát, phản biện xã hội. Tập hợp ý kiến, tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân để phản ánh và tham mưu cấp ủy, chính quyền các cấp giải quyết.

Trên cơ sở quy định của pháp luật và kế hoạch phản biện xã hội của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Thành phố các cấp chủ động tham mưu đề xuất với cấp ủy, phối hợp với chính quyền địa phương tham gia từ sớm, từ xa vào quá trình xây dựng, ban hành các dự thảo chính sách, pháp luật, nhất là các dự án phát triển kinh tế - xã hội, các dự án thu hồi đất.

Phát huy vai trò của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn tham gia vào công tác phản biện xã hội; quy tụ nhiều thành phần tham gia phản biện xã hội để bảo đảm tính đa dạng, tính đại diện, tính chuyên sâu mang hàm lượng khoa học cao, sát thực tiễn hơn.

Mặt trận Tổ quốc Thành phố phải theo đuổi vấn đề đến cùng, bảo vệ quan điểm của mình một cách công tâm, khách quan; chủ động, kịp thời phát hiện những bất cập, vướng mắc về thể chế và nảy sinh trong quá trình thực thi để chủ động đề xuất, kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật để xử lý.

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Thành phố không chỉ là cầu nối một chiều đến người dân, mà phải hai chiều, từ người dân đến Mặt trận và Ủy ban nhân dân Thành phố. Thời gian tới, Mặt trận Tổ quốc Thành phố cần tiếp tục đặt ra yêu cầu mới đối với giám sát và phản biện, làm sao phát hiện kịp thời, giải quyết tận gốc những vấn đề còn tồn đọng, bức xúc, để Thành phố Hồ Chí Minh ngày càng phát triển năng động hơn theo xu thế mới./.