Người dân phải rời bỏ nhà cửa lánh nạn do hạn hán kéo dài tại thị trấn Dollow, vùng Gedo, Somalia, ngày 26-5-2022_Ảnh: Reuters

Thách thức lớn đối với chính trị thế giới

Trong chính trị, an ninh thế giới, những nhân tố tác động chính là con người và môi trường sống của con người, là ổn định chính trị và an ninh xã hội, là tăng trưởng bền vững và phát triển thịnh vượng, là hòa bình và hợp tác nói chung giữa các quốc gia, vùng lãnh thổ, là toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế. Trong thế giới hiện đại ngày nay, quốc gia và vùng lãnh thổ có chủ quyền riêng, nhưng quốc gia và vùng lãnh thổ tồn tại, phát triển trong mối quan hệ ràng buộc tùy thuộc vào nhau, phụ thuộc lẫn nhau. El Nino tác động tới tất cả thế giới, tác động trực tiếp tới nơi này đồng thời gián tiếp các nơi khác, tạo nên hiệu ứng cộng hưởng tác động. Vì thế, El Nino trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với chính trị thế giới.

Trước hết, El Nino tác động tới chính trị, an ninh thế giới thông qua tác động tới môi trường sống và cuộc sống của con người, tới hoạt động sản xuất kinh doanh, trao đổi thương mại của các quốc gia, vùng lãnh thổ. Biến động thời tiết thất thường, hạn hán, lũ lụt xảy ra thường xuyên hơn, dữ dội hơn. Có nơi xưa nay vốn luôn bị hạn hán nặng, giờ chịu mưa dông, bão tố nhiều. Có nơi mưa lắm, độ ẩm cao, giờ bị hạn hán nặng. Bão biển, lũ lụt trong nội địa xảy ra thường xuyên hơn, với mức độ tàn phá ghê gớm hơn. Nông nghiệp bị ảnh hưởng khi thời tiết cho canh tác bị thay đổi, không còn thuận lợi, mùa màng bị thiên tai phá hoại. Giao thông vận tải trở nên khó khăn. Chuỗi cung ứng không còn được luôn thông suốt. Buôn bán, cung ứng hàng hóa và dịch vụ bị trắc trở. An ninh lương thực khó có thể được bảo đảm. El Nino làm cho sản lượng cây trồng, vật nuôi bị sa sút, làm cho khai thác thủy, hải sản bị suy giảm. Những quốc gia, vùng lãnh thổ phụ thuộc ở mức độ cao vào sản xuất nông nghiệp, vào nguồn lợi từ biển chịu tổn thất lớn về kinh tế, với hệ lụy tiêu cực về chính trị đối nội và xã hội. Đói kém, nghèo khó sẽ đưa lại căng thẳng trong nội bộ xã hội, xung khắc về chính trị, xã hội, gây ra mất ổn định và đe dọa an ninh của quốc gia, vùng lãnh thổ.

Môi trường sống trở nên không còn thuận lợi, điều kiện sống trở nên khó khăn thường là nguyên nhân chính của tình trạng di cư, tị nạn từ các khu vực, quốc gia, vùng lãnh thổ bị ảnh hưởng bởi El Nino. Di cư và tị nạn gây ra đảo lộn lớn về chính trị, xã hội, an ninh, ổn định ở cả nơi xuất phát và đích đến. Ở đó ẩn chứa nguy cơ nảy sinh những vấn đề nguy hại khác như tội phạm có tổ chức, khủng bố quốc tế, xung khắc về sắc tộc, tôn giáo, văn hóa, không bảo đảm những quyền con người cơ bản, đặc biệt đối với phụ nữ, trẻ em, người cao tuổi... Tất cả những vấn đề này đều luôn thời sự, đòi hỏi cấp thiết được giải quyết ổn thỏa trong chính trị, an ninh thế giới.

Buộc các quốc gia, vùng lãnh thổ phải hợp tác

El Nino tác động không chỉ tới quốc gia hay vùng lãnh thổ, mà còn ảnh hưởng chung tới cả khu vực và châu lục. Những hệ lụy của nó về cơ bản đều là hệ lụy chung đối với cả thế giới. Các quốc gia, vùng lãnh thổ ganh đua nhau ngày càng quyết liệt hơn giành các nguồn tài nguyên thiên nhiên, nguồn nước, khoáng sản, các nguồn lợi thủy, hải sản. Quan hệ giữa các quốc gia, vùng lãnh thổ với nhau có thể vì thế mà trở nên căng thẳng, phức tạp, thậm chí còn có thể xảy ra xung khắc, chiến tranh. Chính trị, an ninh thế giới bị thách thức thật sự và đe dọa nghiêm trọng. Một vấn đề toàn cầu như El Nino gây ra hệ lụy tiêu cực đối với cả thế giới, ảnh hưởng tiêu cực của nó tới quốc gia hay vùng lãnh thổ riêng rẽ cũng có thể tác động tiêu cực tới cả thế giới.

El Nino tác động trực tiếp tới chính trị và an ninh thế giới thông qua việc nó buộc các quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới phải hợp tác với nhau để cùng đối phó. Không có quốc gia hay vùng lãnh thổ riêng rẽ nào trên thế giới có đủ năng lực, sức mạnh về kinh tế, tài chính, công nghệ, nhân lực để đối phó thành công El Nino và những hệ lụy tiêu cực của nó. El Nino là một hình ảnh về biến đổi khí hậu Trái đất, cho thấy biến đổi khí hậu Trái đất nguy hại như thế nào đối với con người, quốc gia và vùng lãnh thổ. Công cuộc chống biến đổi khí hậu Trái đất mà cả thế giới đang tiến hành cũng là cuộc chiến chung của cả thế giới đối phó với El Nino. Trên chương trình nghị sự của tất cả các sự kiện lớn của thế giới, châu lục và khu vực về chính trị, kinh tế cũng như an ninh, quốc phòng đều có sự hiện diện trực tiếp của vấn đề El Nino, hay ở trong chủ đề nội dung về chống biến đổi khí hậu Trái đất. Từ nhiều năm nay, các quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới phải dành nguồn lực không hề nhỏ về con người, tài chính để thực thi những biện pháp, chính sách và dự án phục vụ công cuộc đối phó El Nino. Con người và chính quyền ở mọi nơi trên thế giới đều nhận thức được rằng phải đối phó El Nino càng sớm càng tốt, càng hiệu quả càng tốt, vì El Nino tác động tai hại tới tương lai của tất cả, vì sự xuất hiện của El Nino cho thấy trong tương lai không thể hoàn toàn loại trừ khả năng xuất hiện những hiện tượng khác có thể gây tác động nguy hại không kém gì El Nino.

Đối phó El Nino nói riêng, chống biến đổi khí hậu Trái đất nói chung đều là những nội dung quan trọng trong mối quan hệ hợp tác giữa các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Đó cũng là một trong những vấn đề mà các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới không thể không đề cập đến khi tham gia hội nhập quốc tế, khi chủ trương gây dựng vai trò, ảnh hưởng và vị thế chính trị thế giới, châu lục hay khu vực. Các quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới dùng chủ đề nội dung đối phó El Nino và chống biến đổi khí hậu Trái đất để hợp tác quốc tế, hội nhập quốc tế; đồng thời phải dùng chính sự tham gia hội nhập này để phục vụ cho công cuộc đối phó El Nino và chống biến đổi khí hậu Trái đất. Những tổ chức hợp tác và liên kết khu vực hay châu lục như Liên minh châu Âu (EU), Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Liên minh châu Phi (AU),... và Liên hợp quốc đều là những khuôn khổ diễn đàn thể hiện rất rõ El Nino và chuyện chống biến đổi khí hậu Trái đất đã, đang và sẽ còn tiếp tục buộc chính trị, an ninh thế giới phải bận rộn với chúng như thế nào./.