Dấn thân chốn non cao

Lần đầu gặp mặt, thấy thầy giáo Hoàng Văn Hải khá nhanh nhẹn, giản dị trong từng lời nói và cách hành xử với mọi người xung quanh, nhưng ẩn sâu trong đó là sự tâm huyết và thấu đáo của người giáo viên đã nhiều năm gắn bó với núi rừng Tây Nguyên. 

Vẫn đậm chất giọng Hà Tĩnh khi giao tiếp, anh để lại ấn tượng cho người đối diện tác phong lịch thiệp, khiêm nhường, trầm tĩnh và quyết đoán.

Bằng niềm đam mê, tình yêu nghề cùng nghị lực và khát khao cống hiến, suốt hơn 20 năm qua, thầy giáo Hoàng Văn Hải - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở xã Đắk Tờ Kan, huyện Tu Mơ Rông - luôn vững tâm vượt qua khó khăn để đem “cái chữ” đến với học sinh dưới chân núi Ngọc Linh; cùng đồng nghiệp đóng góp sức lực, trí tuệ, nâng cao chất lượng giáo dục trên vùng cao còn nhiều gian khó.

Gắn bó giữa chốn thâm u của núi rừng nhưng nhìn ánh mắt, nụ cười, sự thân thiện, ít ai nghĩ hành trình 20 năm đi “gieo chữ” của thầy giáo sinh năm 1980 lại chất chứa nhiều ký ức vất vả, gian nan đến vậy. 

Năm 2005, Hoàng Văn Hải đặt chân đến Tu Mơ Rông dạy học. Đây là huyện vùng sâu với 95% số dân là đồng bào dân tộc Xơ Đăng. “Khi ấy tôi rất vui, vì đã toại nguyện ước mơ được trở thành thầy giáo. Tuy nhiên, việc dạy học ở vùng sâu, vùng xa không phải dễ dàng đối với bất kỳ ai, chứ không riêng một giáo viên mới như chúng tôi”, thầy Hải chia sẻ.

Những năm đầu, thầy Hải dạy tại các trường trung học cơ sở xã Tê Xăng, Đắk Hà, Ngọc Yêu. Đây đều là những xã đặc biệt khó khăn. Ngày ấy, để đến được trường, giáo viên phải băng qua những con đường đầy sình lầy, giao thông chia cắt. Những lúc trời mưa, đường đất trơn trượt, lầy lội. Phải mất hàng giờ đẩy xe, đi bộ mới đến được điểm trường. 

Bao nhiêu lần chiếc xe chệch bánh, hãi hùng vì ngay đó là vực sâu thăm thẳm. Đây cũng chính là con đường đến trường mà thầy cô hằng ngày phải đi qua để ươm gieo “mầm chữ”; mang vác thực phẩm, nước uống để bám trụ ở các làng xa, khiến việc di chuyển lại càng thêm gian khó.

Tuy nhiên, khó khăn nhất đối với thầy, cô giáo chính là khác biệt về ngôn ngữ. Có những lúc việc giao tiếp giữa thầy và trò gần như đi vào “ngõ cụt”. Không nản lòng, thầy quyết tâm học tiếng Xơ Đăng nhằm tuyên truyền, vận động bà con cho con em đi học. 

Có người thì nghe theo, nhưng số người không ủng hộ cũng không ít. Ngày ấy, học sinh lớp 1 đi học được vài ba tháng là bỏ hoặc ở nhà làm rẫy, theo cha mẹ đi làm, có khi cả nửa tháng mới về nhà. Thầy Hải tâm sự: “nhìn các em lấm lết mưu sinh, cơm lại chưa đủ no, áo mặc thì nhiều em tơi tả, thầy cô giáo không cầm được nước mắt”.

Mỗi lần đứng trên bục giảng hoặc khi tiếp xúc với bà con, thầy giáo Hải thường nói rằng: “biết cái chữ thì mới làm cho cây lúa có nhiều bông, ngô nhiều hạt, mới biết cách đưa điện sáng về làng, có đường rộng để đi; có chữ thì sẽ không nghèo, không còn đói cái bụng nữa...”. 

Người không ủng hộ thì cho rằng: “ô, cái thầy giáo Hải nó chỉ nói hay cái miệng thôi. Làm không có được đâu, học cái chữ khó lắm, chữ không đẻ ra lúa, ra bắp, con tôi không đi học đâu...”. Thầy Hải cho biết: “phụ huynh các em chỉ lo làm nương rẫy, nhiều gia đình thậm chí không muốn để con em mình đến lớp”.

Với quyết tâm không bỏ cuộc, cứ mỗi giờ tan học, chiều chiều thầy lân la đến từng nhà, một lần không được thì hai, ba lần. “Các em đến lớp được lần đầu, hôm sau các em không chịu đi nữa, tôi phải theo đến tận nhà động viên. 

Lại có em thường xuyên nghỉ học theo cha mẹ lên rẫy, phải lội suối, băng rừng để đón các em về học. Cũng có đôi lúc yếu lòng, muốn bỏ cuộc nhưng sao không nỡ rời xa những ngôi làng nhỏ này, nơi có ngôi trường phía bìa rừng, nơi có những học trò nghèo khát con chữ, nơi có những người dân chân chất, mộc mạc, nghèo khó, nơi khó khăn muôn vàn khi gieo từng con chữ nhưng ăm ắp tình người”, thầy Hải bộc bạch.

Ngày nối ngày, tuần tiếp tuần, năm tiếp năm, Hoàng Văn Hải cũng không để tâm đến chặng đường của mình đã đi dài ngắn như thế nào. Thầy chỉ biết, con đường nào ở các làng xa cũng mòn dấu chân mình. 

Với trách nhiệm và tình thương dành trọn cho học sinh, thầy đam mê, nhẫn nại, bao dung,... hướng về những đứa trẻ chốn non cao. Mỗi lần đứng lớp, thầy dành nhiều thời gian để trò chuyện và làm quen với từng em. 

Từ đó, thầy hiểu hơn về hoàn cảnh, gia đình, phong tục tập quán của người dân tộc Xơ Đăng. Lâu ngày thành quen, hình ảnh thầy Hải đứng lớp dạy học rồi ân cần bảo ban học trò trở nên thân thuộc, khắc sâu vào nhiều thế hệ người dân.

“Gieo chữ”, gieo cả tình thương

Nhiệt huyết trên bục giảng, tận tâm trong cuộc sống đời thường, thầy giáo Hải được dân làng của mỗi nơi công tác tin yêu, học sinh quý mến, các cấp ghi nhận. 

Năm 2012, thầy giáo Hoàng Văn Hải được đề bạt làm Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở bán trú dân tộc thiểu số Tu Mơ Rông và sau đó thầy được điều động làm Hiệu trường Trường Trung học cơ sở xã Ngọc Yêu. Cuối năm 2021, thầy được điều chuyển làm Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở xã Đắk Tờ Kan cho đến nay.

Tình thương yêu chân thành, gần gũi, thầy Hải đã gieo vào lòng học sinh những tình cảm thầy trò ân tình, sâu đậm. Đáp lại tình thương yêu ấy, thế hệ học trò những năm qua luôn chăm ngoan, học giỏi. 

Chính từ sự chăm sóc, dạy bảo của thầy mà các em đều chăm ngoan, lễ phép, đặc biệt là các em đã siêng năng học tập, yêu con chữ và có ý chí phấn đấu để trở thành con ngoan, trò giỏi.

Bí thư Đảng ủy xã A Nhóc cho biết, xã Đắk Tờ Kan có trên 4.000 nhân khẩu, 98% số dân là người dân tộc Xơ Đăng, đời sống còn nhiều khó khăn. Trước đây, tỷ lệ học sinh chuyên cần hằng năm chỉ khoảng 60 - 70%; chất lượng giáo dục khá thấp so với các trường trong huyện; các hoạt động, phong trào yếu, rời rạc, người dân ít quan tâm tới việc cho con em đến lớp.

Trước thực trạng đó, với trách nhiệm người đứng đầu, Hoàng Văn Hải không khỏi trăn trở, quyết tâm tìm giải pháp vực dậy, nâng cao tỷ lệ chuyên cần học sinh, nâng dần chất lượng giáo dục. 

Đích thân thầy tổ chức vận động, kêu gọi xã hội hóa giáo dục, trong đó tổ chức “Dự án nuôi em” của “Nhóm tình nguyện niềm tin” thuộc Trung tâm tình nguyện quốc gia hỗ trợ bữa ăn trưa cho 267 học sinh từ cuối năm 2022 đến nay. 

Từ khi nấu cơm trưa miễn phí cho học sinh đã duy trì tỷ lệ chuyên cần rất cao, với 85 - 90% vì các em được ăn trưa tại trường và học luôn buổi chiều. Do đó, chất lượng giáo dục không ngừng được nâng lên. 

Trong 3 năm (2021 - 2023), trường có 26 học sinh giỏi cấp huyện, 15 đề tài, sáng kiến và hàng chục giáo viên đạt danh hiệu “Chiến sĩ thi đua”, “Lao động tiên tiến”. Tập thể nhà trường nhiều năm liền giữ vững danh hiệu “Lao động tiên tiến”. 

Trong thành tích chung của nhà trường, có sự dẫn dắt, cầm nhịp của Hiệu trưởng Hoàng Văn Hải với nhiều năm đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua, đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Thầy Nguyễn Đông Cương - Hiệu phó nhà trường - cho biết, thầy Hải luôn thể hiện được vai trò trách nhiệm, không ngừng phấn đấu, rèn luyện hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, luôn sống giản dị, cởi mở, gần gũi, chan hòa với mọi người, được đồng nghiệp và các thế hệ học sinh yêu mến, phụ huynh tin tưởng. 

Trên cương vị cán bộ quản lý, thầy luôn chọn giải pháp linh hoạt, phù hợp với từng công việc, huy động tối đa sự sáng tạo của tập thể, đồng nghiệp, lấy học sinh làm trung tâm trong học tập và rèn luyện.

“Bác Hồ từng dạy giáo viên phải có cả tài, cả đức. Muốn cho học sinh có đức thì giáo viên phải có đức. Thấm nhuần tư tưởng của Bác, bản thân tôi cố gắng rèn đức, luyện tài, trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, dồn sức vì tương lai của các em, những mầm non của núi rừng, của bản làng sẽ vươn lên xóa đi mây mù và nghèo đói trong nay mai”, thầy Hải tâm sự.

Ròng rã 20 năm miệt mài “cõng chữ lên non”, thầy giáo Hoàng Văn Hải không chỉ dạy chữ, rèn người, mà còn chăm lo cho học sinh nghèo, gieo tình thương với các em người dân tộc Xơ Đăng còn nhiều gian khó. Tình yêu thương, chăm bẵm đó đã tiếp thêm nghị lực, niềm tin cho nhiều thế hệ học sinh nghèo vùng cao dưới chân núi Ngọc Linh vững bước trên hành trình ánh sáng./.